Արմինֆո. Մենք կաշխատենք այնքան, որքան կարող ենք, ակնկալելով լավ նորություններ, և, եթե հնարավորություն լինի, անպայման կավելացնենք ծրագրերի քանակը։ Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի լրագրողի հետ հարցազրույցում պատմել է Արցախի հեռուստատեսության հաղորդավար և լրագրող Ծովինար Բարխուդարյանը:
Ինչպես պատմել է Բարխուդարյանը, Արցախից հարկադրաբար տեղահանությունից մի քանի օր առաջ՝ 2023 թվականի սեպտեմբերի 25-ին, ադրբեջանցիները ArtsakhTV կայքում և սոցիալական ցանցերում զետեղել էին հետևյալ բովանդակությամբ տեքստ. "Նրանք, ովքեր լուսաբանել են ահաբեկչական ռեժիմը, խստորեն կպատժվեն..."
"Արցախի Հանրային հեռուստաընկերությունը ստիպված է եղել ոչնչացնել 35 տարվա պատմություն ունեցող իր "ոսկե" արխիվը ։ Սակայն որոշ նյութեր հաջողվել է փրկել այդ գործին նվիրված մարդկանց շնորհիվ. ով ինչ կարող էր, պահպանել է տարբեր կրիչների վրա", - պատմել է լրագրողը։
Ծովինարը նշել է, որ բռնի տեղահանությունից հետո Արցախի ժողովրդին միավորող համապատասխան օղակ չի եղել ։ Լրագրողը պարզաբանել է, որ Արցախի բոլոր պետական ինստիտուտները, փաստորեն, դադարեցրել են իրենց աշխատանքը։ Դրանց մեծ մասն այսօր այլևս չի գործում, իսկ նրանք, որոնք շարունակում են աշխատել, հիմնականում, խորհրդանշական բնույթ են կրում և գործնական աշխատանքներ այս պահին չեն իրականացնում ։
"Արցախի ժողովրդի հետ անմիջական աշխատանքի անհրաժեշտություն է առաջացել։ Այդ իսկ պատճառով մի խումբ աշխատակիցներ, այդ թվում ՝ ռեժիսորներ և օպերատորներ, որոնք ունեին իրենց անձնական սարքավորումները, որոնք հնարավոր եղավ փրկել և դուրս բերել, որոշեցին ստեղծել "10-րդ նահանգ" հասարակական կազմակերպություն՝ "Արցախ ՏՎ" ծրագիրն իրականացնելու համար։ Հանդիպեցինք Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանի հետ, ստացանք նրա աջակցությունն ու թույլտվությունը ՝ դառնալու Արցախի հանրային հեռուստատեսության իրավահաջորդը, ինչպես նաև օգտագործելու YouTube-ը և սոցիալական այլ հարթակները՝ մեր գաղափարներն իրականացնելու համար: Այդպես 2024 թվականի հուլիսի 1 – ին "ԱրցախՏՎ"- ն արդեն "եթեր" է դուրս եկել շուրջ 10 աշխատակիցներով", - պատմել է նա։
Լրագրողի խոսքով ՝ չնայած Հայաստանում իրենց գործընկերները փորձում էին լուսաբանել արցախցիների խնդիրները, դա բավարար չէր, քանի որ նրանց պակասում էր որոշ նրբերանգների խորը ըմբռնումը: Օրինակ, Արցախի բարբառի, պատմական փաստերի կամ տեղի կյանքի առանձնահատկությունների իմացությունը։
"Որքան էլ Հայաստանի մեր գործընկերները փորձեն տարբեր ձևերով լուսաբանել այն խնդիրները, որոնց բախվում են Արցախից տեղահանվածները, բացը, միևնույն է, մնում էր։ Արդեն Երևանում Արցախի հեռուստառադիոհեռարձակման մի խումբ աշխատակիցների հաջողվել է աշխատանքի անցնել հայաստանյան տարբեր լրատվամիջոցներում, այդ թվում նաև ինձ՝ որպես 5-րդ ալիքի "Հայլուր" լրատվական ծրագրի մեկնաբան։ Բայց ժամանակի ընթացքում «ԱրցախՏՎ»-ի աշխատանքի վերականգնման անհրաժեշտությունն ավելի ակնհայտ դարձավ", - ասել է Ծովինարը, նշելով, որ իրենց գրասենյակն իր փոքր տաղավարով այս պահին գտնվում է Հայաստանում Արցախի Հանրապետության մշտական ներկայացուցչությունում, քանի որ այլ վայրում տարածք վարձակալելու հնարավորություն չի եղել։
Ինչպես նշել է լրագրողը, այդ նախաձեռնության նպատակը միայն Արցախի բարբառի, արցախյան խոհանոցի ՝ իր բազմազանությամբ, և Արցախում մնացած պատմամշակութային ժառանգության պահպանումը չէ: «ԱրցախՏՎ»-ի փոքր թիմը ձգտում է նաև համախմբել Արցախից դուրս ապրող հայրենակիցներին, նույնիսկ, վիրտուալ տիրույթում ՝ հարթակ ստեղծելով ապագա քաղաքական պահանջների, "վերադարձի" գաղափարի պահպանման և հակաարցախյան կեղծ թեզերի տարածմանը հակազդելու համար: "Արդեն մեկ ամիս է, ինչ «ԱրցախՏՎ» - ի YouTube, Facebook և Telegram ալիքներով կարող եք հետևել շաբաթական չորս ծրագրերի", - հավելել է Ծովինար Բարխուդարյանը:
Լրագրողը նաև տեղեկացրել է, որ հայաստանյան լրատվամիջոցները, թեև ոչ բոլորը, նույնպես պատրաստակամություն են հայտնել օգնել: "Նրանք աշխատանք են տրամադրել Արցախի Հանրային հեռուստառադիոընկերության մի շարք մասնագետների, ինչը նույնպես մեզ համար մեծ աջակցություն էր", - պատասխանել է Ծովինարը, պարզաբանելով, որ, իր հերթին, Հայաստանի կառավարությունը որևէ օգնություն չի խոստացել: Ծովինարը նաև ընդգծել է, որ «ԱրցախՏՎ»-ն որևէ քաղաքական ուժի խոսափողը չէ և չի կարող ծառայել որևէ շահի:
Անդրադառնալով հետագա ծրագրերին՝ լրագրողը պատմել է, որ այս պահին նախատեսում են կես տարի պահպանել իրենց նախաձեռնությունը։ Իսկ հետագայում ամեն ինչ կախված է ֆինանսական հնարավորություններից, քանի որ այդ գաղափարի իրագործումն ի սկզբանե իրականացվել է անհատների աջակցությամբ, հիմնականում՝ Արցախից ։ "Առաջիկայում դրամահավաք կկազմակերպենք "reArmenia" հարթակում։ Մենք հույս ունենք բավականաչափ միջոցներ հավաքել նախագիծը պահպանելու և նոր կյանք տալու համար", - պատմել է լրագրողը։
Ծովինարն ընդգծել է, որ «ԱրցախՏՎ»-ի թիմը ձգտում է նյութեր ստեղծել՝ հաշվի առնելով նաև տեղի լսարանի իրազեկվածության մակարդակը: Ինչպես նշել է լրագրողը, ամենօրյա շփումները ցույց են տալիս, որ, ցավոք, շատերը բավականաչափ ծանոթ չեն Արցախի և արցախահայության ոչ վաղ անցյալին:
"Մենք տեսնում ենք, որ մեր թողարկումները մեծ հետաքրքրություն են առաջացնում։ Արցախի բնակիչները շատ ուրախ են դրա համար, դա երևում է մեկնաբանություններից և ամենօրյա անձնական շփումներից", - եզրափակել է Ծովինարը: https://www.youtube.com/@ArtsakhPublicTV