Արմինֆո. Հայաստանը բարձր է գնահատում բոլոր միջազգային գործընկերների աջակցությունը հայ-ադրբեջանական խաղաղ գործընթացին։ Այդ մասին օգոստոսի 31-ին հայտարարել է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ Երեւանում կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ մեկնաբանելով խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը աջակցելու Մոսկվայի պատրաստակամության մասին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հայտարարությունը՝ Բաքվում կայացած բանակցություններից հետո, եւ հաշվի առնելով այն փաստը, որ ռուսական հարթակում երկար ժամանակ բանակցություններ չեն ընթացել:
Ընդ որում, Հայաստանի վարչապետն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ երկար ժամանակ ադրբեջանական կողմի հետ աշխատանքներն ընթանում են երկկողմ ձևաչափով, որը ցույց է տվել անցած տարվա դեկտեմբերից արձանագրված որոշակի արդյունավետություն: Այդ առումով նա հիշեցրել է սահմանագծման և սահմանային անվտանգության հանձնաժողովի 8-րդ հանդիպման արդյունքները և հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին նախօրեին ՝ օգոստոսի 30-ին, կողմերի ստորագրած դրույթը։
"Կարծում եմ, որ պետք է կողմնորոշվել այս հարցում, քանի որ ընդհանուր ըմբռնումն այն էր, որ այս փուլում մենք աշխատում ենք երկկողմ ձևաչափով, առայժմ այդ ձևաչափով հաաջողվում է առաջ ընթանալ, ճիշտ աշխատել այդ ձևաչափով։ Ես այդ մասին ուղիղ և անկեղծ ասել եմ Ռուսաստանի նախագահին՝ մեր վերջին զրույցի ընթացքում ։ Մյուս կողմից, չեմ բացառում նաև այլ ձևաչափով աշխատանքը, քանի որ պետք է առանձին հարց դիտարկել, առանձին համատեքստում և առանձին ժամանակահատվածում", - ասել է Փաշինյանը։
Այդ առումով նա հիշեցրել է, որ Լոնդոնում Եվրոպական ընտանիքի գագաթնաժողովում փորձ է արվել ստեղծել տպավորություն, թե հայկական կողմը հրաժարվում է Ադրբեջանի հետ հանդիպումից, ինչն իրականությանը չի համապատասխանում: Նրա խոսքով՝ ինքն անձամբ դիվանագիտական խողովակներով ընդգծել է երկկողմ ձևաչափով այդ հանդիպման անցկացման կարևորությունը։ Փաշինյանը ևս մեկ անգամ ընդգծել է երկկողմ հանդիպումների անցկացման անհրաժեշտությունը, քանի որ դրանք ավելի արդյունավետ են, և հավելել, որ բարձր մակարդակի նման հանդիպում կարող է տեղի ունենալ, նույնիսկ, հայ-ադրբեջանական սահմանին:
Հայաստանի կառավարության ղեկավարը ևս մեկ անգամ ընդգծել է, որ եռակողմ հանդիպումներ կարող են լինել, բայց յուրաքանչյուր առանձին դեպքում պետք է դիտարկել դրանց նպատակահարմարությունը՝ արդյունավետության տեսանկյունից:
Անդրադառնալով ճշգրտող հարցին, թե ինչու հայկական կողմը չի խոսում արցախցիների վերադարձի իրավունքի մասին, չի բարձրացնում ռազմագերիների վերադարձի հարցը, և ինչից է վախենում, ՀՀ վարչապետը հիշեցրել է Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների եռակողմ հայտարարության մասին, որում առանցքային կետերից մեկը ռազմագերիների, գերիների և պատանդների վերադարձն էր:
"Եվ շատ դեպքերում, երբ մեր ռուս գործընկերները խոսում են եռակողմ հայտարարության մասին, ես ցավով պետք է արձանագրեմ, որ հաճախ նրանք շրջանցում են ռազմագերիների, գերիների և պատանդների վերադարձի հարցը", - նշել է նա, հավելելով, որ եթե հենվենք եռակողմ հայտարարության դրույթների կատարման վրա, ապա պետք է անցնել բոլոր կետերով և հարց տալ, թե ինչը չի կատարվել:
Փաշինյանը հավաստիացրել է, որ ռազմագերիների վերադարձի հարցը մտահոգում է Հայաստանի իշխանություններին, և այդ ուղղությամբ բոլոր հնարավոր ջանքերը գործադրվում են, պարզապես, այդ աշխատանքը, որը երբեմն տեսանելի չէ:
Անդրադառնալով Արցախի հարցին՝ Հայաստանի վարչապետը հայտարարել է, Լեռնային Ղարաբաղի լուծարման մասին որոշումն ինքը չի ստորագրել։ Այնուհետև Փաշինյանը նշել է, որ այդ որոշումն ընդունելուց առաջ Արցախում տեղի է ունեցել իշխանափոխություն՝ "Հայաստանում հայտնի շրջանակների աջակցությամբ": "Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղ վերադառնալու իրավունքին՝ այն ընկալմամբ, որով մեր արցախցի մի խումբ հայրենակիցներ փորձում են ձևակերպել հարցը, ապա դա իրատեսական չեմ համարում", - նշել է Փաշինյանը՝ Արցախի իշխանություններին մեղադրելով Լեռնային Ղարաբաղի լուծարման մասին փաստաթուղթ ստորագրելու և Ստեփանակերտից դուրս գալու համար:
Նա հիշեցրել է, որ այդ մասին խոսել է Հայաստանի Ազգային ժողովում, և կան փաստացի տվյալներ տեղի ունեցածի մասին, արձանագրվել է ողջ ժամանակագրությունը: "Վերադարձը Լեռնային Ղարաբաղ՝ այն ընկալմամբ, որով դա ձևակերպում են արցախյան որոշ շրջանակներ, իմ ընկալմամբ հակասում է Հայաստանի Հանրապետության պետական շահերին՝ իր միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում", - ասել է Փաշինյանը:
Այնուհետև Հայաստանի վարչապետը Արցախը հանձնելու պատասխանատվությունը կրկին բարդել է նախորդ իշխանությունների վրա, վստահեցնելով, որ 1996թ. Լիսաբոնի գագաթաժողովից հետո եղել է ոչ թե Լեռնային Ղարաբաղի հարց, այլ եղել է Հայաստանի Հանրապետության և ՀՀ պետականության զրոյացման հարց։ "Սա ուղիղ պատասխան է ձեր հարցին, որովհետև այն բովանդակությամբ, որով փորձ է արվում ներկայացնել այս խնդիրը, հակասում է Հայաստանի պետական շահերին", - ամփոփել է Փաշինյանը:
ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ