Ռուսաստանի ԱԳՆ-ը Հայաստանի իշխանություններին նախազգուշացրել է ընդհանուր պատմության խեղաթյուրման մասին

Արմինֆո. Ռուսաստանի ԱԳՆ-ը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում մատնանշել է Հայաստանում պատմության նոր դասագրքերում տեղեկատվության խեղաթյուրումը:

Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության կայքում հրապարակված հայտարարության մեջ ուշադրություն է հրավիրվում "Հայաստանի դպրոցների 8-րդ դասարանի պատմության դասագրքի խիստ կասկածելի բովանդակության վրա, որի տեքստը հրապարակվել է Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության ենթակայության կառույցի պաշտոնական կայքում": "Գրքի թվային տարբերակը զետեղված է 2024/2025 ուսումնական տարվա պատվերի ուսումնասիրության և ձևավորման համար։ Նոր ձեռնարկի "Արևելյան Հայաստանի բռնի միացումը Ռուսաստանին" սադրիչ վերնագրով գլուխներից մեկում խեղաթյուրված են 18 - րդ դարավերջի և 19-րդ դարասկզբի իրադարձությունները Հարավային Կովկասում: Մասնավորապես, վերանայման են ենթարկվել 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի արդյունքների գնահատականները: Թուրքմենչայի խաղաղությունն անվանվում է ոչ այլ ինչ, քան՝ Արևելյան Հայաստանի բռնակցում։ Նման մատուցումը կարող է շփոթմունք առաջացնել ցանկացած պատմաբանի մոտ։ Եթե կարդանք լուրջ աղբյուրներ, այդ թվում ՝ հայկական, կարելի է բոլորովին այլ մոտեցումներ տեսնել 1828 թվականի խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ։ Մինչև վերջին ժամանակները հանրապետության դասագրքերում այն գնահատվում էր որպես "հայոց պետականության հետագա վերականգնման համար վիթխարի նշանակություն ունեցող"", - հիշեցրել են Ռուսաստանի ԱԳՆ-ում։

Միեւնույն ժամանակ, Մոսկվայում ընդգծել են, որ ներկայիս Հայաստանի կայացման գործում Ռուսական կայսրության, իսկ հետագայում ԽՍՀՄ-ի և Ռուսաստանի հատուկ դերը կասկածի տակ դնելու փորձերը նշանակում են դեմ գնալ հանրահայտ փաստերին: "Խոսքը մեր ընդհանուր պատմությունը վերաշարադրելու հերթական անամոթ փորձի մասին է։ Արևմտյան քարոզչության և քաղաքական ինժինիրինգի լավագույն ավանդույթներում սպիտակը կոչվում է սև՝ առանձին հայ գործիչների "թեթև ձեռքով", որոնք հատկապես նախանձախնդրորեն ձգտում են հաճոյանալ իրենց հովանավորներին։ Նման ձևակերպումների ներդրումն ուղղակիորեն հակասում է պատմական հիշողության պահպանման ոլորտում Հայաստանի ղեկավարության ստանձնած պարտավորություններին։ Այսպես, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վ. Վ. Պուտինի և Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Ն.Վ. Փաշինյանի 2022 թվականի ապրիլի 19-ի համատեղ հայտարարությունում ասվում է. "կողմերը, պահպանելով ընդհանուր անցյալի նկատմամբ միասնական մոտեցումները, մտադրություն են հայտնել շարունակել պայքարը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի արդյունքների վերանայման և պատմության կեղծման դեմ": Հուսով ենք, որ Հայաստանի իշխանությունները թույլ չեն տա նման դասագրքի փոխանցումը դպրոցներին, ինչպես նաեւ՝ այսուհետեւ "մատների արանքով" չեն նայի մեր ընդհանուր անցյալը խեղաթյուրելու նման անպարկեշտ փորձերին", - ամփոփել են Ռուսաստանի ԱԳՆ-ում:

Նշենք, որ սա Հայաստանի պատմության նոր դասագրքերին առնչվող սկանդալների առաջին դեպքը չէ։ Ավելի վաղ սկանդալ էր ծագել 7-րդ դասարանի դասագրքերում տեղ գտած ձևակերպումների առնչությամբ։ Այն ժամանակ ոլորտի մասնագետները դասագրքի հեղինակին մեղադրեցին հայոց պատմությունը խեղաթյուրելու, հայ ժողովրդի պատմությունից կարևոր տարրերն ու տարեթվերը բացառելու փորձի համար ։ Փորձագետների ողջախոհ փաստարկները ըմբռնում չեն գտել ԿԳՄՍՆ-ում: Գերատեսչությունում հրաժարվել են փոխել վիճելի պարբերությունները։ Փորձագետները հակված են կարծելու, որ այդպիսով Հայաստանի գործող իշխանությունները, ի շահ ընթացիկ քաղաքական կոնյունկտուրայի, ձգտում են խեղաթյուրել հայ ժողովրդի անցյալը։