Երեթշաբթի, 13 Օգոստոսի 2024 11:22

Արմինֆո. Արցախի առաջին գումարման խորհրդարանի պատգամավոր, Ստեփանակերտից փախստական Հրանտ Հայրիյանը Հայաստանի գործող իշխանություններին մեղադրել է Լեռնային Ղարաբաղի հայաթափմանը նպաստելու և արցախցիներին ճակատագրի քմահաճույքին թողնելու համար: Նախկին պատգամավորը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, ինչպես նաև Երևանում ՄԱԿ-ի ներկայացուցչությանը, ՀՀ Մարդու Իրավունքների պաշտպանին և իրավապաշտպան կազմակերպություններին ուղղված բաց նամակում ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի կողմից Արցախի հայ բնակչության նկատմամբ իրականացված ցեղասպանությունից և Հայաստան բռնի տեղահանումից հետո արցախցիները հայտնվել են անելանելի վիճակում: Նրա խոսքով ՝ արցախցիներին միայն անվանապես են տվել փախստականի ժամանակավոր կարգավիճակ և՝ ոչ ավելին։

"Մասնավորապես, մեզ մեկ շնչի հաշվով վճարվում է 50 հազար դրամ, որը պետք է բավարարի բնակվարձի, կոմունալ ծախսերի, սննդի, հագուստի և այլնի համար ։ Որոշ փախստականների դա էլ չեն տալիս", - նշել է նախկին պատգամավորը։ Որպես օրինակ նա բերել է իրավիճաըկ, որում հայտնվել է ինչպես ինքը, այնպես էլ իր հայրը, ով առաջին կարգի հաշմանդամ է։ Փախստականի խոսքով  իր հորը, Արցախյան պատերազմի հաշմանդամին չեն վճարում վերը նշված վճարը, իսկ նա զրկված է իր օրինական կենսաթոշակից, որն Արցախում ստանում էր վերջին 22 տարիներին:

"Փախստականներին չի հասնում նույնիսկ տարբեր երկրների կողմից տրամադրվող բարեգործական օգնությունը ՝ ֆինանսական միջոցների տեսքով, էլ չեմ ասում այլ թերությունների մասին ։ Անձամբ ինձ չի վճարվում, նույնիսկ, իմ կենսաթոշակը, որը ես ստացել եմ ԼՂՀ-ում 22 տարի ։ Այս մասնավոր օրինակները ես բերել եմ, որպեսզի ցույց տամ սեփական ժողովրդի նկատմամբ ներկայիս կառավարության հանցավոր հարաբերությունների փաստերը ", - դժգոհել է Հայրիյանը։

Միևնույն ժամանակ, նա Փաշինյանի կառավարությանը մեղադրել է սեփական ժողովրդի նկատմամբ հանցավոր վերաբերմունքի համար, ինչն ակնհայտ կերպով, նրա խոսքով, դրսևորվել է արդեն 2020 թվականի 44 - օրյա պատերազմի ընթացքում, երբ ադրբեջանաթուրքական տանդեմը ագրեսիա է իրականացրել Արցախի նկատմամբ ։ "Այն օրհասական ժամանակաշրջանում Հայաստանի կառավարությունը ՝ վարչապետի գլխավորությամբ, Արցախում իր դրածոների հետ միասին դավաճանեց Արցախի ժողովրդին ՝ չխնայելով հայ հերոսական երիտասարդության մի ամբողջ սերունդ: Դրանից հետո Փաշինյանը ոչ միայն Ռուսաստանի և Ադրբեջանի հետ ստորագրեց եռակողմ կապիտուլյանտական համաձայնագիրը, այլև, ավելին, առանց մարտերի Ադրբեջանին հանձնեց Ակնան, Քաշաթաղը, Քարվաճառը և այլ շրջաններ, որոնք թշնամին չկարողացավ գրավել և որոնք պետք է մնային մեզ մոտ", - համոզմունք է հայտնել նախկին պատգամավորը ։ Նա նաև մեղադրել է Հայաստանի իշխանություններին Արցախի շրջափակման մեջ Ադրբեջանին օժանդակելու և դրան հաջորդած հայաթափման, ինչպես նաև ստի ու կոռումպացվածության մեջ։

"Նիկոլ Փաշինյանը ի լուր աշխարհի հայտարարեց, թե, իբր, ինքը 120 հազար նոր փախստական է ընդունել և տեղավորել Հայաստանում և ապահովել անհրաժեշտ ամեն ինչով, երբ այդ ժամանակ դեռ ապահովված չէին նույնիսկ 44 - օրյա պատերազմի փախստականները ։ Այս ստի արմատները շատ խորն են գնում, քանի որ ամեն ինչ անպատիժ է անցնում ։ Թե նախագահ Ալիևը, թե վարչապետ Փաշինյանը ցինիկաբար ի լուր աշխարհի հայտարարում են իրենց երկրներում և իրենց կողմից արդեն իսկ կառուցված իդեալական ժողովրդավարական հասարակությունում, իբր, կոռուպցիան արմատախիլ անելու մասին, ինչը բացարձակ սուտ է: Ներկայիս իշխանություններն այդ նույն կոռուպցիան դրել են պետական ռելսերի վրա. եթե նախկինում դա արտահայտվում էր կաշառակերությամբ եւ այլ հակաօրինական գործողություններով, ապա այժմ ուղղակիորեն թալանում են բյուջեն ՝ չխորշելով նաեւ այլ գործողություններից, ընդհուպ մինչեւ ժողովրդի միջոցների նկատմամբ ոտնձությունը", - հայտարարել է Հայրիյանը։

Նախկին պատգամավորն անդրադարձել է նաև 1991թ.Ալմա-Աթայի հռչակագրին և նշել, որ դրա դրույթները Փաշինյանից բացի ոչ ոք չի կատարում: "Այն ժամանակվա ԽՍՀՄ օրենքներին խիստ համապատասխան ստեղծված և ագրեսորի դեմ պայքարում իր անկախությունը պաշտպանած Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը պետք է ճանաչվեր աշխարհի բոլոր քաղաքակիրթ երկրների կողմից, թեև Մոնտեվիդեոյի 1933թ.Կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածի համաձայն ՝ պետության քաղաքական գոյությունը կախված չէ այլ պետությունների ճանաչումից ։ Նույնիսկ ճանաչումից առաջ պետությունն իրավունք ունի պաշտպանել իր ամբողջականությունն ու անկախությունը ՝ դրա պահպանումն ու բարգավաճումն ապահովելու համար, և, հետևաբար, ձևավորել իրեն այնպես, ինչպես անհրաժեշտ է համարում, օրենսդրել իր շահերին համապատասխան, կառավարել իր ծառայությունները, ինչպես նաև որոշել իր դատարանների  իրավասությունները", - նշել է նա ։ Վերջում նա կոչ է արել իր բաց նամակն ընդունել որպես դիմում Հաագայի քրեական դատարանին և Մարդու իրավունքների միջազգային եվրոպական դատարանին, որպես դիմում վերոգրյալը քննարկելու և հնարավորինս անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելու ՝ հանուն մարդկության և կանխելու ցեղասպանությունների կրկնությունը ճակատագրի կամ քաղաքականության բերումով օտար իշխանության տակ հայտնված ժողովուրդների նկատմամբ:

Հիշեցնենք, որ Արցախի 120 հազարանոց բնակչությունը շուրջ 10 ամիս (2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից) շրջափակման մեջ էր ։ 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն, հայտարարելով "լոկալ բնույթի հակաահաբեկչական միջոցառումների" մեկնարկի մասին, սկսեց Արցախի ուժային ենթակայությունը: ԼՂՀ-ն ընկավ ՝ չստանալով Հայաստանի աջակցությունը ։ Սեպտեմբերի 22-ին սկսվեց Արցախի Պաշտպանության բանակի լուծարման գործընթացը, և Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության զանգվածային արտագաղթը: Սա Արցախից արտագաղթի երկրորդ ալիքն էր ։ Առաջինը տեղի էր ունեցել 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ժամանակ, այն ժամանակ շուրջ 40 հազար արցախցիներ ստիպված էին լքել իրենց տները ։ Այսպիսով, ընդհանուր առմամբ, 2020 թվականի աշնանը սկսված թշնամական ագրեսիայից հետո, որը 2023 թվականի սեպտեմբերին ավարտվեց Արցախի ամբողջական էթնիկ զտմամբ, ավելի քան 150 հազար արցախցիներ դարձան անօթևան:

Կենսաթոշակների վճարման վերաբերյալ Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը բարձրաձայնել է արցախցիների կենսաթոշակների հաշվարկման հետ կապված խնդիրների մասին: Նա նշել է, որ Հայաստանում հաշվի չի առնվել աշխատանքային ստաժը, որը նրանք ունեցել են Արցախում ՝ Արցախից տեղահանվածների աշխատավարձից սոցվճարները հաստատող բազաների բացակայության պատճառով ։