Երեթշաբթի, 6 Օգոստոսի 2024 15:45

Արմինֆո. Արցախահայության բոլոր իրավունքների վերականգնման և սեփական տներ վերադառնալու իրավունքի ապահովման հարցը միջազգային օրակարգ պետք է վերադարձվի Հայաստանի իշխանությունների կողմից: Այդ մասին հայտարարել է Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը՝ Facebook-ի ուղիղ եթերում։

Այս համատեքստում դիվանագետն անդրադարձել է օգոստոսի 5-ին Հարավային Կովկասի եւ Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարի հնչեղ հայտարարությանը: Վերջինս, մասնավորապես, ընդգծել է արցախցիների՝ իրենց տներ վերադառնալու իրավունքի ապահովման անհրաժեշտությունը։ Եվրոպացի պաշտոնյան նաև նշել է արցախցիների՝ իրենց պատմական հայրենիք վերադարձի հարցերը և ադրբեջանցիների ՝ Հայաստան, իսկ հայերի ՝ Ադրբեջան վերադառնալու իրավունքները տարանջատելու անհրաժեշտությունը:

Օսկանյանի խոսքով ՝ Կլաարի տված գնահատականներն այս հարցազրույցում այն ամենն է, ինչի մասին նա բազմիցս խոսել է, հատկապես, արցախցիների ՝ իրենց պատմական հայրենիք հավաքական վերադարձի իրավունքի մասով: Հայաստանի նախկին արտգործնախարարը հավաստիացրել է, որ, ընդհանուր առմամբ, միջազգային հանրությունում դրական դինամիկա է ձևավորվում հայերի Արցախ վերադարձի հարցում ՝ անվտանգության միջազգային երաշխիքների ապահովմամբ: Նա հավելել է, որ նման դատողություններ աանել իրեն թույլ են տալիս Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության կոմիտեի ներկայացուցիչների հանդիպումների արդյունքները ինչպես եվրոպայում, այնպես էլ ԱՄՆ-ում:

"Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության կոմիտեի աշխատանքի 4 ամիսների ընթացքում մենք փաստացի համագործակցության մերժման չենք հանդիպել։ Միջազգային հանրությունն ընդունում է, որ մեր կոմիտեն ներկայացնում է արցախահայության ձայնը", - նշել Է դիվանագետը ։

Վերադառնալով Կլաարի հայտարարություններին՝ նախկին արտգործնախարարը ևս մեկ անգամ ընդգծել է, որ նրա խոսքերը ևս մեկ անգամ ապացուցում են այն փաստը, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հարցը դեռևս փակված չէ: "Եթե Ադրբեջանին թվում է, թե նա այդ հարցը լուծել է ռազմական ճանապարհով, ապա սխալվում է։ Արցախյան հակամարտությունը լուծված չէ, քանի դեռ չեն լուծվել արցախցիների ՝ միջազգային երաշխիքներով իրենց տներ վերադարձնելու, նրանց իրավունքների վերականգնման հետ կապված հարցերը: Մնում է այդ հարցը ներառել օրակարգում", - նշել է Օսկանյանը՝ այդ առումով արցախցիներին ու հայերին կոչ անելով չանտեսել այդ հարցը։ "Սա, առաջին հերթին, մեր պատասխանատվության հարց է ։ Սա Հայաստանի իշխանությունների պատասխանատվության հարցն է։ Արցախահայությունն այդ ճակատագրին արժանացավ Հայաստանի գործող իշխանությունների թույլ տված սխալների պատճառով։ Եկեք թույլ չտանք Հայաստանի իշխանություններին շարունակել սխալների այս շարանը, կամ այդ սխալների արդարացմանը հետամուտ մոռացության մատնեն արցախցիների իրավունքների հարցը։ Եկեք թույլ չտանք մոռանալ 150 000 արցախահայերի մասին՝ միայն այն պատճառով, որ Հայաստանի իշխանությունները փորձում են մաքրվել այդ խարանից ։ Մենք պարտավոր ենք պայքարել բոլոր իրավունքների վերականգնման, միջազգային երաշխիքների ներքո իրենց տները վերադարձնելու և հակամարտության խաղաղ, արդար լուծման համար: Այդ հարցը պետք է օրակարգ բերվի, առաջին հերթին, Հայաստանի իշխանությունների կողմից", - եզրափակել է դիվանագետը։

Ինչպես ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր, Կլաարը JAMnews- ի հետ հարցազրույցում, անդրադառնալով արցախցիներին իրենց տները վերադարձնելու հեռանկարներին, հույս է հայտնել, որ թշնամանքի և բռնության էջը վերջապես կարող է մեկընդմիշտ շրջվել ՝ ի շահ տարածաշրջանի ողջ բնակչության, այդ թվում՝ Ղարաբաղի հայերի: "ԵՄ - ն շատ հստակ է արտահայտվել այդ հարցի շուրջ, եւ ես նույնպես ակնկալում եմ, որ Ղարաբաղի հայերը կլինեն կարգավորման գործընթացի մի մասը, եւ որ Բաքվի եւ նրանց միջեւ ուղիղ բանակցություններ կանցկացվեն իրենց հայրենի տարածաշրջան անվտանգ եւ արժանապատիվ վերադարձի վերաբերյալ: Ադրբեջանն այդ առումով պարտավորություններ ունի, որոնցից, ինձ թվում է, չի հրաժարվում", - հավելել է եվրոպացի պաշտոնյան ։ Նրա խոսքով ՝ նման ապագայի պարամետրերն ու պայմանները անհրաժեշտ է գտնել եւ համաձայնեցնել ներառական եւ փոխադարձ հարգալից երկխոսության միջոցով ։ "Երբեմն այս համատեքստում այլ հարցեր էլ են բարձրացվում, օրինակ, այսպես կոչված, "Արևմտյան Ադրբեջանի" հարցը (Բաքուն Արցախի գրավումից հետո շրջանառության մեջ է դրել Արևմտյան Ադրբեջան նոր տերմինը, որը ենթադրում է Հայաստանի Հանրապետության ամբողջ տարածքը - խմբ.): Ինձ համար դրանք բոլորովին այլ հարցեր են, որոնք չպետք է խառնվեն: Առաջինն այն է, որ աջակցենք Ղարաբաղի հայերի վերադարձին իրենց նախնյաց տները, ինչը Ադրբեջանի պարտականությունն է ։ Երկրորդը Ադրբեջանի այլ մասերում, այդ թվում ՝ Բաքվում բնակված հայերի կամ Հայաստանում բնակված ադրբեջանցիների վերաբերյալ հարցն է։ Բնականաբար, նրանք նույնպես պետք է հնարավորություն ունենան այցելել այն վայրերը, որտեղ իրենք կամ իրենց ընտանիքները ապրել են, կամ, նույնիսկ, ցանկության դեպքում վերադառնալ այնտեղ, եւ դա նույնպես պետք է լինի իրավիճակի կարգավորման հետեւանք, բայց դա բոլորովին այլ հարց է, քան Ղարաբաղի հայերի կոնկրետ հարցը", - հայտարարել է Կլաարը։

Կլաարի այս հայտարարությունը հիստերիա է առաջացրել Բաքվում։ Ադրբեջանական կողմը հաստատել է իր կատեգորիկ տրամադրվածությունը՝ թույլ չտալու արցախցիների վերադարձն իրենց պատմական հայրենիք ։