Արմինֆո. Բուլղարիայի սահմանային ոստիկանությունը կոշտ խտրական միջոցներ է սահմանել երկրի սահմանը հատող Հայաստանի քաղաքացիների նկատմամբ: Սահմանային ոստիկանության սպաների կողմից ազգային և քաղաքացիական պատկանելության հատկանիշով բացահայտ և ոչնչով չքողարկված խտրականություն և այլատյացության անթաքույց դեպքերը սկսել են թափ հավաքել այն բանից հետո, երբ Բուլղարիան միացավ Եվրամիության Շենգենյան օրենսդրության նորմերին (վերապահումներով): Արդյունքում՝, Հայաստանում ստացած Շենգենյան բուլղարական վիզաներով մուտք գործող տասնյակ ՀՀ քաղաքացիներ ստիպված են մարդկային արժանապատվությունը նսեմացնող բացահայտ ծաղրի ժամեր անցկացնել Սոֆիայի օդանավակայաններում և ողջ Բուլղարիայում:
ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալության գլխավոր տնօրենը Հայաստանի մի խումբ քաղաքացիների, ինչպես նաև տասնյակ զբոսաշրջիկների հետ միասին, որոնք խմբային շրջագայություն են ձեռք բերել դեպի Բուլղարիայի հանգստավայրեր, օրերս դարձել են Սոֆիայի օդանավակայանի "անձնագրային վերահսկողության" հերթապահություն իրականացնող ոստիկանների կողմից բարոյական անարգանքների հերթական «զոհը»: Հուլիսի 21-ի գիշերը Երևանից մեծ ուշացումով աշխարհի ամենաանկարգապաահ, բայց և ամենաէժան Wizzair ավիաընկերության չվերթով ժամանած ուղևորների մեծ հերթից Բուլղարիայի անձնագրային հսկողության սպաները, չխորանալով ժամանման էության և նպատակի մեջ, ինչպես շաբլոնով, հերթից ընտրել են բացառապես Հայաստանի քաղաքացիներին, որոնց անձնագրերում իրենց իսկ բուլղարական "Շենգենյան վիզան" էր, ուշացնելով մարդկանց, փոքր երեխաներ ունեցող ամբողջ ընտանիքների, առանց բացատրության՝ "կանգնել և սպասել" համառ խնդրանքով: Մի քանի տասնյակ անձնագրեր հավաքելով՝ նրանք ստիպել են մարդկանց խոնարհաբար տանջվել ՝ սպասելով «դատավճռին», պարբերաբար բղավելով նրանց վրա, որպեսզի առանձնապես չխռովվեն և իրենց խոնարհաբար պահեն այնպես, կարծես, խոսքը զինվորական հոսպիտալում բորոտների ընտրության մասին էր, կամ, ավելի վատ, ճամբարներ ուղարկելուց առաջ հայտնաբերված "ոչ արիական" տարրերի մասին։
Լրագրողի այն հարցին, թե ինչ իրավունքով է օդանավակայանում նման "կամայականություն" տեղի ունենում, եւ ինչպես է դա կապված Բուլղարիայի՝ «շենգեն» մտնելու հետ, սպաներից մեկը հպարտորեն անկեղծացել է. "Դուք՝ հայերդ, ճարպիկ ժողովուրդ եք։ Ձեր նկատմամբ հարկավոր է խիստ վերահսկողություն, դուք գտել եք սողանցք՝ ապօրինի Եվրոպա փախչելու համար>: Իսկ այն հարցին, թե այդ դեպքում ինչու փաստաթղթեր հավաքել և հյուպատոսությունում վիզաներ տրամադրել մարդկանց, որպեսզի հետո նրանց տանջեն սահմանին, պարզապես, խուսափել է պատասխանել։ Ընդ որում, արդեն ոչ թե "Border control" պատուհանի մոտ, այլ ինչ-որ տեղ միջանցքներում սկսվել են յուրաքանչյուր, փաստորեն, կանգնեցված մարդու հարցաքննությունները հետեւյալ հիմար բովանդակությամբ. «իսկ արդյո՞ք դուք ամուսիններ եք», «իսկ ինչու՞ այդքան տարօրինակ անուն ունեք», «իսկ ինչու՞ որոշեցիք հանգստանալ Բուլղարիայում» և այլ հարցեր, որոնք երբեմն կապված են բացառապես անձնական պահերի հետ: Իրենց պատկերացնելով հոգեբաններ՝ այդ անհեռատես եւ, ամենայն հավանականությամբ, մտավոր սահմանափակ ունակություններով ու նման ծառայության անպատրաստ սպաներն իրենց այնքան անքաղաքավարի են պահել, որ պարզ էր, որ վերևում ինչ-որ մեկը նրանց այդպիսի անսահմանափակ լիազորություններ էր տվել. անձի նվաստացման լիազորություններ, մարդու տարրական իրավունքներն ու ազատությունները անտեսելու լիազորություններ, հոգեբանական ճնշման և հուզական բռնության լիազորություններ, դիտավորյալ տագնապի և վախի մթնոլորտ ստեղծելու լիազորություններ:
Ինչպես ԱրմԻնֆո-ի գլխաաավոր տնօրենին հաղորդել են Բուլղարիայում Հայաստանի դեսպանատանը, հուլիսի 21-ի միջադեպը ամենևին էլ առաջին դեպքը չէ, երբ նման խտրական վերաբերմունք է ցուցաբերվում Բուլղարիայի հյուրերի' Հայաստանի քաղաքացիների նկատմամբ: Այստեղ հաղորդել են, որ ոչ միայն տեղյակ են այդ խնդրի մասին, այլև ամեն ինչ անում են այդ պրակտիկան դադարեցնելու համար։ Դեսպանությունը բողոքի նոտա է հղել այդ կապակցությամբ, սակայն հոդվածը գրելու պահին այդպես էլ որևէ պատասխան չի ստացել։ Մնում է միայն հուսալ, որ անտեսված չեն մնա «երկար պատմություն ունեցող և պատմական կապերով ու ճակատագրերով կապված երկու ժողովուրդների և երկրների ջերմ, բարեկամական հարաբերությունների» մասին խոսքերը:
Այդուհանդերձ, մեզ թվում է, որ խնդիրը, այնուամենայնիվ, ոչ թե Բուլղարիայի կառավարությունում այլատյացության մակարդակի ինչ-որ անհասկանալի և պատահական աճն է, տվյալ դեպքում ՝ հայերի հանդեպ, այլ, ամենայն հավանականությամբ, ներքին խնդիրներն ու Շենգենյան համաձայնագրին միանալու երկրի ակնհայտ անպատրաստությունը: Ի դեպ, այդ անդամակցությանը դեմ էին Ավստրիան և Եվրամիության ևս մի քանի երկրներ։ Եվ, ըստ երևույթին, նրանք ճիշտ էին: Իսկ բուլղարացիները որոշել են հակառակն ապացուցել՝ այսօր "ծնկով կոտրելով" "շենգենի" բուն էությունը։ Հնարավոր է, որ երկրի երկու գերատեսչությունների՝ վիզաներ տրամադրող Արտաքին գործերի նախարարության և տասներորդ հարկից այդ վիզաների վրա թքող Ոստիկանության միջև կոնֆլիկտ կա։
Այդ իսկ պատճառով կազմակերպվում է գրեթե "ուժային գործողություն" հենց Հայաստանի խաղաղ քաղաքացիների նկատմամբ, և դա արվում է անխտիր՝ Բուլղարիա ժամանող յուրաքանչյուր հայ հյուրի մեջ տեսնելով պոտենցիալ հանցագործի, ինչը սպառնում է երկրին չհասկացվել Բուլղարիային "շենգեն" "պարգևած" եվրոպացի պաշտոնյաների կողմից և, արդյունքում, դառնալ "շենգենին անարժան" ։
ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ