Արմինֆո. Մինչ այժմ Հայաստանում ԵՄ քաղաքացիական առաքելության (EUMA) ներկայացուցիչներին ոչ մի անգամ չեն սպառնացել և չեն կրակել նրանց վրա։ Այդ մասին Հաագայի Արևելյան Եվրոպայի, Հարավային Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի գիտահետազոտական ինստիտուտի հետ զրույցում հայտարարել է Հայաստանում EUMA առաքելության ղեկավար Մարկուս Ռիտերը ՝ ի պատասխան այն հարցի, թե արդյոք միջադեպեր եղել են առաքելության մասնակցությամբ, կամ արդյոք պարեկները հայտնվել են վտանգավոր իրավիճակում:
"Մենք ականատես ենք եղել հեռահար կրակոցների, բայց ոչ մի անգամ հարձակման թիրախ չենք եղել ։ Մեր պարեկները երբեք չեն մասնակցել դրան", - բացատրել է Ռիտերը:
Անդրադառնալով Տավուշի մարզում, այսպես կոչված, սահմանազատման աշխատանքներին, որոնք Հայաստանում բողոքի ալիք են բարձրացրել, EUMA-ի ղեկավարը նշել է, որ առաքելության ներկայացուցիչները հեռու են մնում այդ չորս գյուղերի այդ հատվածից, քանի որ այնտեղ այժմ շատ հույզեր ու լարվածություն կա: "Մենք չենք ցանկանում մասնակցել դրան կամ ցույցերի առիթ լինել, քանի որ դա քաղաքական որոշում է, որն ընդունվել է Հայաստանի կառավարության կողմից ։ Եթե հանձնումը տեղի ունենա, մենք կշարունակենք պարեկությունը հայկական կողմում, եւ դա մեզ վրա շատ չի ազդի", - նշել է առաքելության ղեկավարը։
Ճշգրտող հարցին, թե ինչպես են կարողանում այդ հատվածում իրավիճակի մոնիթորինգ իրականացնել, Ռիտերը նշել է, որ իրենք գնում են այդ մարզ, բայց շրջանցում են 4 գյուղերը, որտեղ հիմա "սահմանազատման" աշխատանքներ են իրականացվում: "Մենք ունենք դիտորդական դիրքեր, և մենք տեսնում ենք, թե ինչի մասին կարող ենք հաղորդել, եթե կան ռազմական տեղաշարժեր, դիրքերի որևէ փոփոխություն, բայց մենք դա դեռ չենք տեսել",-ընդգծել է EUMA-ի ղեկավարը:
Անդրադառնալով Սյունիքի մարզի Ներքին հանդ գյուղի մոտակայքում տեղի ունեցած միջադեպին, որտեղ այս տարվա փետրվարին փոխհրաձգություն էր տեղի ունեցել հայ և ադրբեջանցի զինվորականների միջև, Ռիտերը նշել է, որ իրենց առաքելությանն այդ միջադեպը չի առնչվել, քանի որ իրենք մուտք չեն ունեցել այդ շրջան, որը գտնվել է ռուսական սահմանապահ ծառայությունների վերահսկողության տակ:
Ճշգրտող հարցին, թե այս պահին դա միակ վայրն է, որտեղ EUMA-ն մուտք չունի, թե իրավիճակն այժմ փոխվել է, Ռիտերը հայտարարել է, որ այս պահին պայմանավորվածություն կա չայցելել այդ շրջան, քանի որ այնտեղ բանակցություններ են ընթանում հայկական եւ ռուսական կողմերի միջեւ:
"Մենք ամենշաբաթյա կապի մեջ ենք հայկական կողմի հետ ։ Հենց որ մեզ ասեն, որ կարող ենք գնալ (Ներքին հանդ), մենք կսկսենք, քանի որ, ինչպես արդեն ասացի, մենք ամենուր տեղաշարժվելու ազատություն ունենք։ Այս պահ0ին մենք գիտենք, որ կրճատում է ընթանում, բայց պարզ չէ, թե արդյոք ռուսներն ընդմիշտ հեռացել են (Ներքին հանդ)։ Մենք կանաչ լույսի ենք սպասում Հայաստանի կառավարությունից", - պարզաբանել է նա։
Անդրադառնալով առաքելության գործունեության մասին պատմելու խնդրանքին՝ Ռիտերը տեղեկացրել է, որ իրենք ամենօրյա ռեժիմով այցելում են մարդկանց, այցելում գյուղեր, զրույցներ ունենում նրանց հետ, հանդիպումներ ունենում մարզպետների, քաղաքապետերի, ոստիկանապետերի, ուսուցիչների հետ: "Այսպիսով, մենք լսում ենք տեղի բնակչությանը։ Եթե մենք լսում ենք, օրինակ, Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանվածների կարիքների մասին, մենք դա փոխանցում ենք ԵՄ պատվիրակությանը, որպեսզի միավորենք մեր ջանքերը ։ Նրանք ունեն բյուջե և օգնելու հնարավորություն: Այն, ինչ մենք նույնպես անում ենք, տեղի քաղաքացիական հասարակության համար հանդիպումներ, փոքր սեմինարներ կազմակերպելն է ։ Մենք ունենք գենդերային խորհրդատու, ով խոսում է նրանց հետ: Այս համատեքստում մենք օգնում և խոսում ենք նրանց հետ, բայց մենք բյուջե չունենք խոշոր նախագծերի համար: Մենք Բրյուսելի և ԵՄ պատվիրակության աչքերն ու ականջներն ենք։ Մենք տեղեկատվություն ենք փոխանցում այն մասին, թե որտեղ ենք մենք որոշում օգնության կարիքները կամ հնարավորությունները: Բացի այդ, ամիսը մեկ անգամ տեղեկացնում ենք ԵՄ անդամ երկրների դեսպաններին ։ Այս հանդիպումը նաև մեր ջանքերը միավորելու հնարավորություն է", - պարզաբանել Է առաքելության ղեկավարը։
Ճշգրտող հարցին, թե արդյոք կարելի է ասել, որ EUMA-ն նման է Վրաստանում Եվրամիության դիտորդական առաքելությանը (EUMM), Ռիտերը խոստովանել է, որ այնքան էլ ծանոթ չէ Վրաստանում առաքելությանը: "Ես գիտեմ, որ նրանք պարեկություն են անում սահմանի երկայնքով։ Տարբերությունը, որը ես գիտեմ, այն է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև անդրսահմանային շարժ չկա ։ Դա գոյություն ունի Հարավային Օսիայի և Աբխազիայի դեպքում։ Այստեղ կան խրամատներ և ռազմական դիրքեր, որոնց մեծ մասը՝ բարձր լեռնային շրջաններում, հեռավոր վայրերում ՝ լեռներում։ Այնպես որ, դա բոլորովին այլ է: Այնուամենայնիվ, պարեկությունը, կարծում եմ, շատ նման է: Բայց ես կարծում եմ, որ այս հակամարտությունն այստեղ դեռ ավելի "թեժ" է, քան Վրաստանում ։ Մենք ավելի շատ միջադեպեր ունենք ։ Եղել է ժամանակ, երբ մենք նոր հակամարտության եզրին էինք", - եզրափակել է նա ։