Պետդեպարտամենտի զեկույց. Հայաստանի կառավարությունը լիովին չի համապատասխանում մարդկանց թրաֆիքինգի վերացման նվազագույն չափորոշիչներին

Արմինֆո. Հայաստանի կառավարությունը լիովին չի համապատասխանում մարդկանց թրաֆիքինգն արմատախիլ անելու նվազագույն չափորոշիչներին, սակայն զգալի ջանքեր է գործադրում դրա համար: Կառավարությունը նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համեմատ ցույց է տվել ջանքերի ընդհանուր աճ, ուստի Հայաստանը մնացել է երկրորդ մակարդակում։ Այդ մասին ասվում է մարդկանց թրաֆիքինգի մասին Պետդեպարտամենտի 2024 թվականի զեկույցում։

Զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանի կառավարության ջանքերը ներառել են մարդկանց թրաֆիքինգի մեջ կասկածվող ավելի մեծ թվով անձանց հետաքննություն և դատական հետապնդում, ինչպես նաև ավելի մեծ թվով զոհերի բացահայտում: "Կառավարությունը մեծացրել է զոհերի պաշտպանության ռեսուրսները, այդ թվում ՝ ՀԿ-ների տնօրինության տակ գտնվող ապաստարանի համար ։ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը հրապարակել է զոհերի նույնականացման ուղեցույց սոցիալական աշխատողների համար և մշակել բրոշյուրներ ՝ զոհերին առկա պետական ռեսուրսների մասին տեղեկացնելու համար", - ասվում է զեկույցում:

Պետդեպարտամենտում նաեւ ուշադրություն են դարձրել, որ տուժածներից տեղեկություններ են խնդրել զոհերի համար ծառայությունների բացերի մասին: "Սակայն կառավարությունը չի կատարել նվազագույն չափորոշիչները մի քանի առանցքային բնագավառներում։ Արտակարգ արձագանքման ծառայությունները հետևողականորեն չեն ստուգել բնակչության խոցելի խմբերը մարդկանց թրաֆիքինգի նշանների առկայության առումով: Դատախազները փակել կամ վերադասակարգել են գործերը ապացույցների բացակայության պատճառով կամ այն պատճառով, որ նրանք մեծապես ապավինում էին զոհերի ցուցմունքներին՝ առանց հիմնավոր ապացույցների: Իրավապահ մարմինների աշխատակիցները միշտ չէ, որ քրեական դատավարություններում որդեգրել են դեպի տուժողները կողմնորոշված մոտեցում, իսկ կառավարությունը չի իրականացրել տուժողակենտրոն քաղաքականություն և տուժողներին ու վկաներին օգնություն ցուցաբերելու միջոցներ: Կառավարությունը շարունակել է ֆինանսավորել վերաինտեգրման զոհերին օգնության ծրագրերը, որոնք երբեմն բավարար չեն եղել զոհերի կարիքները լիովին բավարարելու համար", - ասվում է Պետդեպարտամենտի զեկույցում։

Ինչպես հաղորդում է Պետդեպարտամենտը, ներկայացնելով զեկույցը, պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենն ընդգծել է, որ այդ փաստաթուղթն արտացոլում է աշխարհի 188 երկրներում թրաֆիքինգին առնչվող իրավիճակը: Ողջ աշխարհում 27 միլիոն մարդ շահագործվում է աշխատանքի և առևտրային սեքսի ոլորտում: Ուժով, խաբեությամբ և հարկադրանքով նրանց ստիպում են աշխատել դաշտերում և ֆաբրիկաներում, ռեստորաններում և բազմաբնակարան շենքերում։ Զոհերն աշխարհի ամենախոցելի մարդիկ են։

"2024 թվականի զեկույցը մանրամասն անդրադառնում է այս նոր միտումներից մեկին ՝ մարդկանց թրաֆիքինգի մեջ թվային տեխնոլոգիաների դերի ուժեղացմանը, և դա այն բազմաթիվ պատճառներից մեկն է, որի համար խորհուրդ եմ տալիս ծանոթանալ այս զեկույցին: Ողջ աշխարհում մարդկանց թրաֆիքինգի ցանցերը փնտրում և հավաքագրում են զոհերին առցանց տարածքում ՝ սոցիալական ցանցերի, ծանոթությունների հավելվածների, խաղային հարթակների միջոցով: Հանցագործները ֆինանսական գործարքներ են իրականացնում ՝ օգտագործելով անթափանց կրիպտոարժույթներ: Նրանք օգտագործում են կոդավորում, որպեսզի դժվար լինի հայտնաբերել կամ որոշել, թե որ երկրներում են իրենք գործում: Եվ ավելի ու ավելի հաճախ թրաֆիքինգով զբաղվողները ստիպում են իրենց զոհերին մասնակցել առցանց խարդախություններին", - նշել է նա։

"Պետդեպարտամենտը սահմանել է 13 երկիր, որոնց իշխանությունները խրախուսում կամ ֆինանսավորում են մարդկանց առեւտուրը։ Սա ներառում է մարդկանց թրաֆիքինգը պետական ծրագրերի շրջանակներում, հարկադիր աշխատանքը պետական առողջապահական հաստատություններում, սեռական ստրկությունը կառավարական ճամբարներում կամ երեխաների օգտագործումը կամ հավաքագրումը զիինվոր", - ասվում է զեկույցում:

2024 թվականին խախտող երկրների ցանկում ներառվել են Աֆղանստանը, Բելառուսը, Բիրման, Չինաստանը, Կուբան, Էրիթրեան, Իրանը, Հյուսիսային Կորեան, Ռուսաստանը, Հարավային Սուդանը, Սուդանը, Սիրիան և Թուրքմենստանը: