Արմինֆո. Երևանում այսօրվանից մեկնարկել են հայ մեծանուն նկարիչ քանդակագործ, < < տարածական գեղանկարչություն> > (Պեինտուրե դանս լ ' espace) հոսանքի հիմնադիր Երվանդ Քոչարի 125-ամյակին նվիրված հոբելյանական միջոցառումները:
Հայաստանում գործում է Երվանդ Քոչարի փոքրիկ թանգարանը, որտեղ ներկայացված են Վարպետի տարբեր շրջանի, տարբեր ոճի աշխատանքներ, այդ թվում ՝ տարածական գեղանկարչություն: Քոչարի արվեստն այնքան բազմազան ու յուրահատուկ է, որ թանգարան մտնելիս դժվար է պատկերացնել, որ այս բոլոր գործերը պատկանում են նույն Վարպետի վրձինին: Հայաստանի բնակչության ավելի լայն շերտերի համար Քոչարը հայտնի է իր քանդակներով, որոնց մի մասը զարդարում է մեր մայրաքաղաքի փողոցներն ու հրապարակները, այդ թվում ՝ երկաթուղային կայարանի մոտ Սասունցի Դավթի արձանը, Վարդան Մամիկոնյանի արձանը և այլն:
Սակայն քչերը գիտեն, որ իր ստեղծագործության փարիզյան շրջանում Քոչարը ցուցադրվել է այնպիսի նշանավոր վարպետների հետ, ինչպիսիք են Կիրիկոն, Լեգերը, Բրակը, Մատիսը, Պիկասոն, անցկացրել նաև անհատական ցուցահանդեսներ: Նա կանգնած է եվրոպական Ավանգարդի և գեղանկարչության առանձին ուղղության ստեղծման ակունքներում <տարածական նկարչություն>: Հայտնի արվեստաբան Վալդեմար Ժորժը, անդրադառնալով այս հոսանքին, ասել է. " Քոչարի տարածության մեջ նկարչությունը ժամանակակից արվեստի բարձրագույն նվաճումն է այնպես, ինչպես Կոնստանտին Բրանկուզիի մաքուր ձևերը, Ժան Արփայի հանքային ձևերը, Պաբլո Պիկասոյի և Բրակի ալիքավոր ստվարաթղթից և սոսնձված թղթից պատրաստված թեթև կոնստրուկցիաները, բայց Քոչարը հարգանքի տուրք չի մատուցում արտահայտման այդ ձևերին:
Ավելի շուտ նա տալիս է նրանց արվեստը հասկանալու բանալին>: Երևանում հոբելյանական միջոցառումների բացումը նշանավորվեց Քոչարի թանգարանում նկարչի 125-ամյակին նվիրված 2 նամականիշի մարմամբ ՝ 380 դրամ անվանական արժեքով: Վերջիններս տպագրվել են ֆրանսիական <Կարտոր> տպագրատան կողմից ՝ 10 000 տպաքանակով ։ Դիզայնի հեղինակը Դավիթ Դովլաթյանն է: Այնուհետև թանգարանի տնօրեն, նկարչի թոռնուհի Կարինե Քոչարը ներկայացրեց ինչպես Երևանում, այնպես էլ մարզերում իրականացվելիք միջոցառումների ծրագիրը: Մասնավորապես, վաղը բացօթյա (Մաշտոց - Բաղրամյան խաչմերուկում) տեղի կունենա աննախադեպ միջոցառում ՝ "Քոչար Ֆեստ" - ը, որի շրջանակներում սպասվում է ֆիլմերի ցուցադրություն, Քոչարի աշխատանքների օրիգինալ ներկայացում, Արտո Թունջբոյաջյանի և Վահագն Հայրապետյանի մասնակցությամբ համերգային ծրագիր: Փառատոնի տարածքում կլինեն նաև ֆոտոզոններ, ինստալյացիաներ:
Միջոցառումը կմեկնարկի ժամը 19:30-ին և կավարտվի 23: 00-ին: Նույն օրը կեսօրին կանցկացվի գլուխկոտրուկների հավաքման մրցույթ, որին կմասնակցի 125 երեխա: Բացի այդ, Կարինե Քոչարի խոսքով, սեպտեմբերին հանրությանը կներկայացվի Ազնավուր-Քոչար ցուցահանդեսը, որի շրջանակներում կներկայացվի շանսոնյեի ստեղծագործություններին նվիրված գիրք, որը նկարազարդված է Երվանդ Քոչարի աշխատանքներով: Տարվա ընթացքում Վարպետի 125-ամյակին նվիրված մի շարք այլ միջոցառումներ կանցկացվեն ոչ միայն Երևանում և մարզերում, այլև արտերկրում ' մասնավորապես Իտալիայում և Ֆրանսիայում: Ազգային պատկերասրահի տնօրենը նաև կիսվել է լավ լուրով ՝ տեղեկացնելով, որ հոկտեմբերի սկզբին Ազգային պատկերասրահում բացվելու է բացառիկ ցուցահանդես, որի շրջանակներում Ներկայացվելու են Քոչարի աշխատանքները, որոնք ընդգրկում են նրա ստեղծագործական բոլոր ժամանակաշրջանները:
Սակայն չորս սրահներից երկուսը նվիրված կլինեն փարիզյան շրջանին, այդ թվում աշխատանքները կներկայացվեն նորարարական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ: Չէ որ Երվանդ Քոչարը Փարիզում ապրել է 13 տարի ։ Ազգային պատկերասրահի մեկ առանձին սրահում ցուցադրվելու են Քոչարի տարածական գեղանկարչության ուղղության աշխատանքները: Հետագա ծրագրերում, Ինչպես նշեց Հակոբյանը, Այդ ցուցահանդեսի ներկայացումն է Հայաստանից դուրս։ "Մենք հսկայական մշակութային ժառանգություն ունենք, եւ միջոցառումների գրագետ անցկացման միջոցով դրա մասսայականացումը մեր հիմնական խնդիրներից մեկն է", - ընդգծել է նա:
Ինչպես նշեց ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի փոխնախարար Ալֆրեդ Քոչարյանը, Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանում տարվա ընթացքում կիրականացվի Երվանդ Քոչարի 125-ամյակին նվիրված 11 ծրագիր: Պետությունն այդ նպատակով հատկացրել է 167.2 մլն դրամ ։ Բացի այդ, մանրամասները չբացահայտելով ՝ փոխնախարարը տեղեկացրել է, որ երևանցիներին ևս մեկ անակնկալ է սպասվում ՝ կապված Քոչարի ստեղծագործության հետ: < Ժամանակից շուտ խոսել չեմ ուզում, բայց հենց որ մեզ մոտ ամեն ինչ ստացվի - մենք անպայման հանրությանը կներկայացնենք>, - ասել է Քոչարյանը։ Հիշեցնենք, որ այս տարվա ապրիլին Երևանում ՝ Պուշկինի 62 հասցեում, տեղի ունեցավ Երվանդ Քոչարի <ապստամբություն> նկարի կրկնօրինակի ՝ մուրալի բացման արարողությունը ՝ 26 մետր բարձրությամբ և 15 մետր լայնությամբ շենքի վրա: Աշխատանքը կատարել է իտալացի մուրալիստ Ֆաբիո Մարիա Ֆեդելեն։ Նշենք, որ Երվանդ Քոչարի թանգարանը հիմնադրվել է 1984 թվականին Երևանում ՝ Մաշտոցի պողոտա 39 հասցեում: Թանգարանը տարածաշրջանում պատմական Ավանգարդի ուսումնասիրության և հանրահռչակման կարևոր կենտրոն է ։
Երվանդ Քոչարի (1899 - 1979) ստեղծագործական ժառանգությունը 20 - րդ դարի ավանգարդ արվեստի ամենահուզիչ երևույթներից է: Քոչարը տարածական գեղանկարչության հիմնադիրն է ։ Մեծ նկարչի աշխատանքները Հայաստանից բացի ցուցադրվում են աշխարհի բազմաթիվ թանգարաններում ։