Արմինֆո.Լեմկինի անվան ցեղասպանության կանխարգելման ինստիտուտը դեմ է COP29-ը (Կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի ամենամյա գագաթնաժողով) Ադրբեջանում անցկացնելու վերաբերյալ ՄԱԿ որոշմանը՝ հաշվի առնելով Լեռնային Ղարաբաղում Բաքվի ցեղասպան ռազմավարությունը, կազմակերպած էթնիկ զտումները, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ցեղասպան և հայատյաց գաղափարախոսությունը, ինչպես նաեւհամատարած կոռուպցիան և մարդու իրավունքների խախտումները երկրի ներսում:
Ինստիտուտի հայտարարության մեջ ընդգծվում է, որ Ադրբեջանին շնորհելով այդ կարևոր իրադարձությունը հյուրընկալելու պատիվը՝ ՄԱԿ-ը հավանություն է տալիս ցեղասպանական խոսքին, ցեղասպան քաղաքականությանը և բռնապետությանը, որն օգուտ չի բերում ոչ կլիմային, ոչ էլ աշխարհի ժողովուրդներին:
«Ադրբեջանին որպես COP-29 գագաթնաժողովը հյուրընկալող երկիր ընտրելը լեգիտիմացնում, ռացիոնալացնում և նորմալացնում է ցեղասպանությունը համաշխարհային քաղաքականության մեջ: Ավելին, դա սպառնում է Կլիմայի փոփոխության մասին ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայով հաստատված սկզբունքների արժանահավատությանը: Ցեղասպանության կանխարգելման, մարդու իրավունքների և Միավորված ազգերի կազմակերպության ՝ որպես աշխարհի ժողովուրդներին ներկայացնող մարմնի լեգիտիմության շահերից ելնելով՝ ՄԱԿ - ը պետք է չեղարկի Ադրբեջանի ՝ որպես COP29 - ի ընդունող կողմի ճանաչումը և կամ գտնի մեկ այլ հյուրընկալող երկիր, կամ այս տարվա հանդիպումն անցկացնի Բոննում, որը COP-ի հանդիպումների վայրն է՝ լռելյայն", - ընդգծել են Լեմկինի ինստիտուտում:
Կազմակերպությունում հիշեցրել են, որ Ադրբեջանը ՄԱԿ-ի կողմից որպես COP29-ը հյուրընկալող երկիր ընտրվել է 2023 թվականի դեկտեմբերին, երեք ամիս չանցած այն բանից, երբ Բաքուն տասնամսյա ցեղասպանական շրջափակումից հետո Լեռնային Ղարաբաղի հայերին էթնիկ զտման ենթարկեց։
«Արցախից ելքը, որը վերջ դրեց աշխարհի հնագույն քրիստոնեական համայնքներից մեկի գրեթե 4000-ամյա շարունակական ներկայությանը, վերջին ժամանակների ամենաազդեցիկ ցեղասպանություններից մեկն էր», - ասվում է հայտարարությունում:
«Չի կարելի մոռանալ, որ 2020 թվականի Ադրբեջանի և Արցախի միջև պատերազմի ժամանակ ադրբեջանցի զինվորները մեղավոր են եղել զինաթափված հայ զինվորների, ինչպես նաև հայ խաղաղ բնակիչների, այդ թվում՝ տարեցների և հաշմանդամների նկատմամբ ծայրահեղ և սարսափելի վայրագությունների մեջ։ Այս փաստագրված վայրագությունները ներառում են գլխատումներ, հայերի անդամահատումներ՝ դեռ կենդանի ժամանակ, խոշտանգումներ և նվաստացումներ՝ բացառապես նրանց ինքնության պատճառով: Երբ 2022 թվականին Ադրբեջանը ագրեսիվ պատերազմ սկսեց Հայաստանի դեմ, նա նման վայրագություններ կատարեց՝ ներառյալ հայ կանանց նկատմամբ սեռական բռնության կիրառումը և զինաթափված հայ զինվորների կոտորածը։ Այս հանցագործությունների համար ոչ մի պատասխանատվություն չի եղել։
Ադրբեջանը նաև մեթոդաբար ոչնչացնում է Լեռնային Ղարաբաղի հայկական մշակութային ժառանգությունը։ Եթե այս ուղղությամբ ոչինչ չձեռնարկվի, Արցախը կդառնա Նախիջևանի պես՝ ադրբեջանական էքսկլավ, որը ժամանակին ունեցել է զգալի հայ բնակչություն, իսկ հիմա չունի, որտեղ Ադրբեջանն արդեն ոչնչացրել է հայկական մշակութային ժառանգության մոտ 98 տոկոսը՝ ներառյալ եկեղեցիները, գերեզմանները և վանքերը»,- ասվում է հայտարարությունում։
Միևնույն ժամանակ, ինստիտուտում ընդգծել են, որ բացի այդ հանցագործություններից, Ադրբեջանը շարունակում է ապօրինաբար կալանքի տակ պահել հայ ռազմագերիներին, քաղաքացիական անձանց և Արցախի կառավարության ժողովրդավարական ճանապարհով ընտրված անդամներին, այդ թվում՝ «Ավրորա» մարդասիրական նախաձեռնության համահիմնադիր Ռուբեն Վարդանյանին: «Հայ պատանդների նկատմամբ խոշտանգումների կիրառման մասին կան հավաստի ապացույցներ: Հարկ է նաեւ նշել, որ Ադրբեջանում անմխիթար է մարդու իրավունքներին առնչվող իրավիճակը, որը գնալով ավելի է վատթարանում: Դա աշխարհի ամենաավտորիտար կառավարություններից մեկն է», - հայտարարել են ինստիտուտում։
Լեմկինի ինստիտուտն անհեթեթ, ամոթալի և խորապես ցինիկ է անվանել ադրբեջանական իշխանությունների հայտարարություններն այն մասին, որ նրանք ձգտում են «COP29-ը դարձնել խաղաղության հարթակ», հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ողջ աշխարհը գիտի Ալիևի ռեժիմի մասին:
«Եթե Ադրբեջանն իրոք ցանկանում է ցույց տալ խաղաղաշինության իր հանձնառությունը, ապա պետք է սկսի նպաստել իր քաղբանտարկյալների անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակմանը։ Եթե այդ փոքրիկ քայլը չի կարող կատարվել, նրանց իրական մտադրությունները պարզ են: Այն ժամանակ, երբ աշխարհի բնակչությունը կորցրել է հավատը միջազգային ինստիտուտների նկատմամբ, Միավորված ազգերի կազմակերպությանն անհրաժեշտ է գլուխը հանել ավազից և դադարեցնել ցեղասպանություն իրականացնող ադրբեջանական պետության դիվանագիտական հովանավորչությունը: Եվ պետք է սկսել COP29 – ից», - ամփոփել են Լեմկինի ինստիտուտում։