Արմինֆո.Ռուսական արվեստի թանգարանի համար հոբելյանական տարում և կոլեկցիոներ, բժիշկ, գիտնական, սոցիալիստական աշխատանքի հերոս և պետական մրցանակի դափնեկիր Արամ Յակովի Աբրահամյանի 125-ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակներում Երևանում բացվել է "Արամ Աբրահամյան. Արվեստի ասպետ" բացառիկ ցուցահանդեսը:
Վերջինիս շրջանակներում առաջին անգամ Երևանի Ռուսական արվեստի թանգարանում ցուցադրվում են լուսանկարներ, արխիվային փաստաթղթեր, այդ թվում ՝ թանգարանի բացման հետ կապված և պրոֆեսորի անձնական իրերը: Երևանում բոլոր ցուցանմուշները հնարավոր եղավ ներկայացնել Մոսկվայի պետական արխիվի հետ համագործակցության շնորհիվ ։
Ցուցահանդեսի բացման օրը պատահական չի ընտրվել, քանի որ Արամ Աբրահամյանը մասնակցել է 1918թ. մայիսի հերոսամարտերին' հեծյալ-լեռնային գումարտակի շարքերում մարտնչել է Սարիղամիշի, Կարսի, Ալեքսանդրապոլի, Ղարաքիլիսայի մոտ, մասնակցել լեգենդար Սարդարապատի ճակատամարտին: Ողբերգական իրադարձություններն այնքան ցնցել են երիտասարդ հայրենասերին, որ ստիպել են նրան ընտրել ամենամարդկային մասնագիտություններից մեկը՝ բժշկի մասնագիտությունը: Պատերազմի տարիներին (1938-1941թթ.) Աբրահամյանը ղեկավարել է Լենինգրադի զինվորական հոսպիտալի ուրոլոգիայի բաժինը, որից հետո աշխատանքի է անցել Մոսկվայի մարզային գիտահետազոտական ինստիտուտում, 1949թ. դարձել Կրեմլի բուժսանիտարական վարչության գլխավոր ուրոլոգ, իսկ 1950 - 1975թթ. ղեկավարել է Մոսկվայի մարզային գիտահետազոտական ինստիտուտի ուրոլոգիական կլինիկան:
Այդ ժամանակահատվածում սկսվել է նրա հավաքածուի պատմությունը: Ի նշան երախտագիտության բուժման համար՝ իմանալով արվեստի, այդ թվում ՝ պոեզիայի, գրականության, երաժշտության հանդեպ նրա սիրո մասին, Աբրահամյանին նկարներ են նվիրել։ Նա սկսել է հավաքել դրանք, մանրամասն ուսումնասիրել, խորհրդակցել արվեստաբանների հետ, տվել է վերականգնման և հետագայում համալրել իր հավաքածուն ։
Եվ 1977 թվականին Աբրահամյանը որոշել է այդ ժառանգությունը նվիրել պատմական հայրենիքին։ 1977 թվականի ապրիլին նա նամակ է գրել Հայաստանի կառավարությանը, որում, մասնավորապես, ասվում է. "Անցյալ տարի Սուրեն Ավակի Մելքումյանի հետ զրույցում ես իմ որոշումը հայտնեցի հայ ժողովրդին նվիրաբերելու իմ հավաքածուն, որը տարիներ շարունակ հավաքել եմ առանձնահատուկ սիրով ՝ ընտրելով այն ամենը, ինչը կարող է գեղարվեստական արժեք ունենալ: Ես նպատակ ունեի հավաքել ռուս նկարիչների նկարների հավաքածու, Ճենապակի, բրոնզ, որոշակի ժամանակահատվածի կիրառական արվեստի առարկաներ ' 19-րդ դարի վերջ և 20-րդ դարի սկիզբ": Նման որոշում կայացնելիս Արամ Յակովլևիչն ասում էր, որ ցանկանում է, որ որքան հնարավոր է շատ մարդ տեսնի այդ ամենը, հաղորդակից լինի այդ ամբողջ գեղեցկությանը ։ "Ես գիտեմ, թե Հայաստանում ինչպես են սիրում, ինչպես են հասկանում և գնահատում ռուսական մեծ մշակույթը: Գիտեմ և հենց դրա համար էլ կտակեցի իմ ժողովը Երևանին", - նշել է այն ժամանակ պրոֆեսորը։
Ի պատասխան նման վեհ ժեստի՝ Հայկական ԽՍՀ Մինիստրների խորհրդի նախագահ Ֆադեյ Սարգսյանը նամակ է գրել Արամ Աբրահամյանին, որում ասվում է, որ Հայաստանի կառավարությունը բարձր է գնահատում նման վեհ մտադրությունը և խորին երախտագիտության զգացումով պատրաստ է ընդունել այդ պարգևը: Սարգսյանը նշել է, որ աշխատանքների ցուցադրության համար հատուկ բաժին է հատկացվելու Պետական պատկերասրահի նորակառույց շենքում, որի մոտակայքում կհամալրվի պրոֆեսոր Աբրահամյանի բնակության համար համապատասխան բնակարան:
Սակայն 1979 թվականին Հայաստանի կառավարությունը որոշում է ընդունում Աբրահամյանի հավաքածուի համար առանձին տարածք տրամադրել ՝ դրանց մշտական ցուցադրության համար առանձնացնելով նորաձևության տան տարածքը։ 1980 թվականից սկսվում են նախապատրաստական աշխատանքները, և 1984 թվականին Երևանի Ռուսական արվեստի թանգարանն իր դռներն է բացում այցելուների առջև:
Ցուցահանդեսի բացման արարողության ընթացքում Ռուսական արվեստի թանգարանի տնօրեն Մարինե Մկրտչյանը նշել է, որ Արամ Յակովի Աբրահամյանի 125-ամյակի տոնակատարությունը սկսվել է հուշ-երեկոյից, այսօր տեղի է ունենում նրա կյանքին ու գործունեությանը նվիրված բացառիկ ցուցահանդես, իսկ միջոցառումների շարքը կավարտի "Մոսկվա-Երևան-Մոսկվա" ցուցադրությունը՝ Տրետյակովյան պատկերասրահում (ք.Մոսկվա), որտեղ առաջին անգամ կներկայացվի Արամ Աբրահամյանի հավաքածուների մի մասը: Ցուցահանդեսը կբացվի հունիսի 4-ին: 1970-1980-ական թվականներին Աբրահամյանի հավաքածուն իրենից ներկայացնում էր 19 - րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի ռուսական գեղանկարչության խոշորագույն հավաքածուներից մեկը Մոսկվայում: Աբրահամյանը Մոսկվայում երբեք չի ցուցադրել իր հավաքածուն որպես մեկ ամբողջություն, և այսօր այն շարունակում է մնալ քիչ հայտնի ռուս արվեստասերներին: Ցուցահանդեսը հնարավորություն կտա պատկերացում կազմել այդ եզակի հավաքածուի, ինչպես նաև կոլեկցիոների անձի մասին, ում անվանում էին "Հայկական Տրետյակով":
Հիշեցնենք, որ Ա. Յ. Աբրահամյանի հավաքածուն ներառում է Կ. Ա.Կորովինի, Ա. Յ.Գոլովինի, Ա. ն. Բենուայի, Բ. Մ. Կուստոդիևի, Պ. Վ. Կուզնեցովի, կ. ս. Պետրով-Վոդկինի, Ն. Ս. Գոնչարովայի և դարասկզբի այլ նշանավոր վարպետների ստեղծագործությունները: Այն նաև ներկայացնում է 20 - րդ դարի սկզբի և կեսերի նկարիչների մի շարք նկարներ ՝ Բ.Դ. Գրիգորիև, Պ.Պ. Կոնչալովսկի, Ն. Ա. Ուդալցովա, Ռ. Ռ. Ֆալկ։
Նշենք, որ "Արամ Աբրահամյան. Արվեստի ասպետ" ցուցահանդեսը հասանելի կլինի բոլոր ցանկացողների համար՝ մինչև 2024թ. հուլիսի 29-ը: