Չորեքշաբթի, 22 Մայիսի 2024 10:43

Արմինֆո.Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի գլխավորած "Տավուշը հանուն հայրենիքի" ընդդիմադիր շարժման բողոքի ակցիաների ֆոնին Հայ առաքելական եկեղեցին հարկելու առաջարկը եկեղեցու վրա քաղաքական ճնշման փորձ է ՝ տնտեսական մեխանիզմների չարդարացված օգտագործմամբ: Այդպիսի կարծիք է հայտնել ՊԵԿ նախկին նախագահ Դավիթ Անանյանը։

 

Նախօրեին ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը կոչ էր արել եկեղեցին հարկել։ <Բավական է արդեն խաղալ մեր Էմոցիաների, պատմության վրա և արդեն քաղաքականությամբ զբաղվելով ՝ գնալ Սփյուռքից փող հավաքելու։ Վաճառել մոմեր, կոկա-կոլա, գինի, ունենալ ռեստորաններ և հարկեր չվճարել", - հայտարարել Է Սիմոնյանը ՝ ելույթ ունենալով խորհրդարանում։ Նա նաև կոչ է արել իրավական տեսանկյունից վերանայել, թե ինչն է քահանային ավելի բարձր դարձնում, քան սովորական գործարարին, որը հարկեր է վճարում: <Ինձ համար խոշոր հարկատուները ամենակարևոր մարդիկ են: Նրանք ֆինանսավորում են Հայաստանի անվտանգությունը>, - ասել է նա ։

 

Ինչպես նշել է Դավիթ Անանյանը, միջազգային պրակտիկայում կրոնական կազմակերպությունների, այդ թվում՝ եկեղեցու հարկման թեման ժամանակ առ ժամանակ աշխույժ քննարկման առարկա է դառնում ինչպես հանրային կյանքում, այնպես էլ քաղաքականության մեջ: Եվ գրեթե միշտ նման քննարկումներ տեղի են ունենում պետություն-եկեղեցի առճակատումների ժամանակ:

 

Այսօր երկրի բարձր ամբիոնից Հայ առաքելական եկեղեցին հարկելու առաջարկ է արվել։ Այս քայլը հիրավի կարող է պատմական դառնալ, քանի որ այն հավակնում է լինել պատմության մեջ առաջինն ու միակը, երբ քաղաքական թիվ մեկ ամբիոնից, առանց հանրային լայն, խորը և երկարատև քննարկումների, գործնական անհիմն առաջարկ է հնչեցվում եկեղեցու համար հարկային պարտավորություններ սահմանելու վերաբերյալ։

Հարկումն իր հիմքում պետության կողմից օրենքով պարտադրված և կարգավորվող հարկադրանքի ձև է։ Բայց նույնիսկ նորմատիվ իրավական հարկադրանքը կարող է բանավեճերի և հակասական արձագանքների պատճառ դառնալ, հատկապես, երբ խոսքը վերաբերում է այնպիսի նուրբ հարցերի, ինչպիսիք են կրոնը և հավատքը:

 

Հայ առաքելական եկեղեցու համատեքստում, որն ակնհայտորեն գտնվում է «սրբազան պատերազմի» ժամանակաշրջանում, հարկման առաջարկը աներկբաորեն ընկալվում է ոչ թե որպես տնտեսական, այլ որպես քաղաքական որոշում։ Այս առաջարկն ակնհայտորեն եկեղեցու նկատմամբ քաղաքական ​​պարտադրանքի փորձ է՝ տնտեսական մեխանիզմների անհիմն կիրառմամբ։

 

Նման ընկալումները կարող են գագաթնակետի հասցնել պետության և եկեղեցու միջև լարվածությունը և առաջացնել հանրային լայն դժգոհություն:

 

Եկեղեցիների հարկումը պահանջում է ոչ միայն կրոնական կազմակերպությունների համար ֆինանսական հետևանքների, այլև ավելի լայն՝ սոցիալական, մշակութային և քաղաքական հետևանքների մանրազնին վերլուծություն: Այս հարցը պարտադրում է պետության ֆիսկալ-գանձարանային կարիքների և կրոնական ավանդույթների ու համոզմունքների հարգման հավասարակշռության պահպանում։

 

Սակայն, ակնհայտ է, որ քննարկման առանցքային կողմը ոչ թե բուն հարկային առաջարկն է, այլ այն համատեքստը, որում արվում է առաջարկը: Մի բան շատ պարզ է. առաջարկ անողը գաղափար անգամ չունի, որ հանրային ընդվզումների և համընդհանուր լարվածության և հակամարտությունների ժամանակ նման անհիմն ու պատեհապաշտ առաջարկները կարող են էլ ավելի սրել առկա վիթխարի տարաձայնությունները և հանրությանն ու հավատավոր ժողովրդին համախմբել եկեղեցու շուրջ», - գրել է Անանյանը՝ «Ֆեյսբուքի» իր էջում:

 

Մայր Աթոռի դիվանապետ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանը, արձագանքելով Սիմոնյանի այս խոսքերին, նշել է, որ պնդումները, թե եկեղեցին հարկեր չի վճարում, մեղմ ասած, սուտ են: Այս համատեքստում Խաչատրյանը ԱԺ նախագահին մեղադրել է խոսքի ազատության եւ կեղծ տեղեկություններ տարածելու համար։ Ինքը ՝ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը, որը գլխավորում է "Տավուշը հանուն հայրենիքի" շարժումը, նշել է, որ եկեղեցին վճարում է բոլոր հարկերը, բացառությամբ ծիսական ատրիբուտների հետ կապված հարկերի, ինչը սահմանված է օրենքով: Նրա խոսքով, ժամանակին, երբ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո եկեղեցի-պետություն հարաբերությունների կարգավորման խնդիրներ առաջացան, Վեհափառի ղեկավարությամբ եկեղեցին իրավունք ուներ խորհրդային շրջանում իր կրած բռնաճնշումների դիմաց պետությունից ստանալ բոլոր վնասների հատուցում ' գույքի, նյութական այլ արժեքների և, ընդհանուր առմամբ, իրավունքների տեսքով: Նրա խոսքով ՝ հետխորհրդային երկրներում, անգամ նախկին սոցիալիստական հանրապետություններում պետությունն այսօր եկեղեցուն մեծ գումարներ է վճարում, որպեսզի փոխհատուցի խորհրդային տարիներին կրած բոլոր զրկանքները: "Միակ եկեղեցին Հայ առաքելական եկեղեցին է, որն իր կամքով ոչ մի լումա չի ստացել, որ որևէ կերպ չվնասի պետությանը ՝ իր գործունեությունն իրականացնելով և սեփական ուժերով հոգալով կարիքները ՝ չփորձելով բեռ լինել պետության համար",-ասել է նա: Գալստանյանը հայտարարել է, որ պետք է փոխհատուցում պահանջել իշխանություններից ։ <Այսօր մենք ունենք 19-րդ դարի եկեղեցիներ ՝ այս կամ այն կերպ օտարված, ավերակների վերածված։ Իսկ "հայկական եկեղեցու ունեցվածքը", հոգևոր և մշակութային արժեքները, եկեղեցիները պետք է վերադարձվեն եկեղեցուն այն տեսքով, որով դրանք առգրավվել են", - ընդգծել է նա ։

 

Նշենք նաեւ, որ Հայ Առաքելական եկեղեցին Հայաստանի 1000 հարկատուների ցանկում է ։ 2023 թվականի արդյունքներով նա վճարել է ավելի քան 435 մլն դրամ ՝ ցուցակում զբաղեցնելով 758-րդ հորիզոնականը։ Իսկ 2024 թվականի առաջին եռամսյակի արդյունքներով վճարել է ավելի քան 147 մլն դրամ ՝ տեղավորվելով 488-րդ տեղ։ -