Հինգշաբթի, 18 Ապրիլի 2024 17:21

Արմինֆո.ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի և Սենատի քսան դեմոկրատ և հանրապետական օրենսդիրներ  չորեքշաբթի հավաքվել են Կապիտոլիումում ՝ նվիրված Արցախի և Հայոց ցեղասպանության համար արդարադատությանը: Այդ մասին հաղորդում է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը (ANCA)։ Միջոցառումը կազմակերպել են Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբը և Ամերիկայի հայկական համագումարը (ԱՀՀ)՝ Կոնգրեսի հայկական խմբի հետ համագործակցությամբ:

 

Երեկոյի հիմնական բանախոս, Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի պատգամավոր Աստրիդ Փանոսյան-Բուվեն ներկաներին ասել է, որ Ֆրանսիան որոշել է Հայաստանին միայնակ չթողնել Ադրբեջանի շարունակական ցեղասպան ագրեսիայի պայմաններում: Նա խոսել է Հայաստանի հետ Ֆրանսիայի աճող քաղաքական, ռազմական, տնտեսական և մշակութային հարաբերությունների մասին: Այնուհետև նա իր ամերիկացի գործընկերներից հետաքրքրվել է, թե ինչու ԱՄՆ-ը չի կարող հետևել Փարիզի օրինակին։

 

Կոնգրեսի անդամները կենտրոնացել են ագրեսիայի համար Ադրբեջանի պատասխանատվության, Արցախ վերադառնալու իրավունքի և Հայաստանի անվտանգության վրա:

 

"ԱՄՆ-ի և Հայաստանի միջև ռազմական կապերի ամրապնդման անհրաժեշտությունը, Արցախում ցեղասպանությունը վերապրածներին մարդասիրական օգնությունը, ինչպես նաև Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ կիրառելու և Արցախի և Հայաստանի դեմ հանցագործությունների համար նրանց պատասխանատվության ենթարկելու կոնկրետ ջանքերը մշտական թեմաներ էին ԱՄՆ Սենատի և Ներկայացուցիչների պալատի անդամների ելույթներում ծրագրի ողջ ընթացքում ։ Հատուկ ուշադրություն է դարձվել այն մեխանիզմի սահմանմանը, որն ապահովում է արցախահայության արժանապատիվ վերադարձը իրենց հայրենիքում գտնվող իրենց տները՝ միջազգային պաշտպանության ներքո", - ասված է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի հաղորդագրության մեջ:

 

Սենատոր Գարի Փիթերսը, ով անցյալ տարվա սեպտեմբերին այցելել էր Հայաստան ՝ անձամբ տեսնելու Արցախի ադրբեջանական շրջափակման ավերիչ հետևանքները հայտարարել է. "Ըստ էության, դա էթնիկ զտում է, որով զբաղվել է Ադրբեջանը ։ Դա անընդունելի բան էր"։

 

Հայ դատի հանձնախումբը նաև հիշեցրել է, որ վերադառնալուց հետո սենատոր Փիթերսը գլխավորել է S. 3000 օրենքի միաձայն ընդունումը ՝ հայերի պաշտպանության մասին օրենքը, որը կկրճատի ԱՄՆ - ի ողջ ռազմական օգնությունն Ադրբեջանին: Նա կոչ է արել Արցախի/Հայաստանի կողմնակիցներին օգնել արագացնել Ներկայացուցիչների պալատի ՝ HR7288 օրինագծի ընդունումը, որը գլխավորում է Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Մայք Լոուլերը:

 

Սենատոր Բոբ Մենենդեսը, որը գլխավորել է 2019 թվականին Սենատի կողմից Հայոց ցեղասպանության մասին օրենքի միաձայն ընդունումը և բազմիցս քննադատել է Բայդենի վարչակազմի ձախողված քաղաքականությունը Արցախի նկատմամբ, ցավալի է համարել Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղում իրականացված էթնիկ զտումը: "Եվ ես ցավում եմ, որ մեր կառավարությունն ավելի վճռական չէր ։ Ես նրանց դրդել եմ շատ ավելի վճռական գործողությունների, եւ այժմ ժամանակն է, որ մենք մեկընդմիշտ պնդենք, որ վարչակազմն այլեւս զենք չտրամադրի Ադրբեջանի կառավարությանը", - նշել է Մենենդեսը ։

 

Սենատոր Էդ Մարկին նշել է, որ Ադրբեջանի կառավարության դատապարտելի գործողությունները տարիներ առաջ են սկսվել, և վաղուց ժամանակն է Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկել Հայաստանի նկատմամբ իր պահվածքի համար: "Նաև վաղուց ժամանակն է Ադրբեջանի կառավարությանը հասկացնել, որ նա պետք է դադարեցնի բոլոր ռազմական գործողությունները և վերադառնա խաղաղության ։ Ես կշարունակեմ աշխատել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի կամքի, իրավունքների եւ ազատությունների ամրապնդման ուղղությամբ, ներառյալ հայրենիք վերադառնալու նրա իրավունքը, ինչպես նաեւ Հայաստանին ապահովելու այն աջակցությունը, որն անհրաժեշտ է այժմ եւ ապագայում պաշտպանելու համար", - ասել է Մարկին ։

 

ԱՄՆ Կոնգրեսի հայկական խմբի համանախագահ Ֆրենկ Փալոնը կոչ է արել ԱՄՆ - ին ռազմական օգնություն ցուցաբերել Հայաստանին, որպեսզի նա կարողանա պաշտպանվել, և նշել է, որ "պետք է շատ ավելի շատ մարդասիրական օգնություն լինի Արցախի համար, և պետք է առաջարկվի ճանապարհ, որը կաջակցի ԱՄՆ-ին, որպեսզի Արցախի ժողովուրդը կարողանա վերադառնալ իր երկիր ՝ վերադառնալ Արցախ":

 

Իսկ կոնգրեսական Ադամ Շիֆն ընդգծել է, որ մարդկության դեմ հանցագործությունները չեն կարող անտեսվել և չեն կարող անպատասխան մնալ: "Մենք Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը նշում ենք "այլևս երբեք" խոստումներով, մինչդեռ ժողովրդավար և խաղաղ հայ ժողովուրդը բախվում է սպառնալիքների, որոնք արտացոլում են նրա ամենամութ օրերը: Միայն վարչակազմի կողմից վճռական հայտարարությունների ժամանակը վաղուց անցել է ։ Դատապարտմանը պետք է հետևեն իրական հետևանքներ", - ավելացրել է կոնգրեսականը:

 

Անդրադառնալով Հայաստանի և Արցախի դեմ ռազմական հանցագործությունների համար Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելու Կոնգրեսի ջանքերին ՝ Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Դինա Տիտուսը հայտարարել է հաջորդ շաբաթ Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների վերանայման մասին օրենք ներկայացնելու մտադրության մասին: "Դա տարբեր պատժամիջոցներ կկիրառի ադրբեջանցի պաշտոնյաների նկատմամբ, ովքեր ղեկավարել կամ իրականացրել են էթնիկ զտում Արցախում ։ Ժամանակն է ստիպել նրանց վճարել ՝ նրանց վրա դնել նման գործողությունների ծախսերը", - հայտարարել է Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Տիտուսը։

 

Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ջուդի Չուն նշել է. "Այն պահից ի վեր, երբ մենք վերջին անգամ անցկացրեցինք այս միջոցառումը ապրիլին, Ադրբեջանը էթնիկ զտում է իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղի 120 000 հայերի նկատմամբ: Պատիվ եմ ունեցել ինքս այցելել Արցախ։ Ես տեսել եմ նման անհավատալի մարդկանց, ովքեր ունեն ծաղկուն համայնք, և ինձ այնքան ցավ է պատճառում մտածել, որ նրանց վտարել են այնտեղից, և որ նրանցից շատերը բանտարկվել են: Այնպես որ, մենք պետք է անենք այն, ինչ կարող ենք: Ահա թե ինչու ես շարունակում եմ աշխատել հայկական խմբակցության գործընկերների հետ այստեղ ՝ Կոնգրեսում, Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելու նպատակով՝ այդ աններելի ագրեսիայի համար"։

 

Կոնգրեսական Թոմ Մաքքլինթոքը կոչ է արել Թուրքիային դադարեցնել ցեղասպանության ժխտման քաղաքականությունը: "Մենք հիշում ենք Հայոց ցեղասպանության վայրագությունները և նրանց տված դասերը և խնդրում ենք թուրքական կառավարությանը նույնը անել։ Իհարկե, երեխաները մեղավոր չեն իրենց ծնողների մեղքերի համար, բայց անցյալի ազնիվ ճանաչումը կարող է օգնել հետագայում խուսափել դրանց կրկնությունից: Մենք հատուկ նշում ենք վերջին շրջանում իրենց վստահված անձանց կողմից Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին հասցված վնասը եւ աղոթում ենք, որ դրա համար պատասխանատու մութ ուժերը ուշքի գան եւ զղջան", - եզրափակել է Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Մաքքլինթոքը։

 

 Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Քրիս Սմիթը պատմել է բազմաթիվ լսումների մասին, որոնք նա անցկացրել է Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի վերաբերյալ՝ ինչպես Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին գործերի մարդու իրավունքների ենթահանձնաժողովի նախագահ, այնպես էլ որպես Մարդու իրավունքների Թոմ Լանտոսի հանձնաժողովի համանախագահ, ներառյալ երեք լսումներ, որոնք նվիրված են կոնկրետ Հայոց ցեղասպանությանը: Նկարագրելով թուրք դեսպանի ցուցմունքները ՝ նա նշել է. "Նա այնքան ամբարտավան էր, որ նույնիսկ ասել է."Շարունակեք նույն ոգով, մենք [Թուրքիան] կվերցնենք ձեր ռազմակայանը Ինջիրլիքում": Ամենայն անկեղծությամբ, եկեք, մենք այն տեղափոխում ենք Հունաստան" ։

Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Բրեդ Շերմանը, ով գլխավորել է ԱՄՆ-ի կողմից Արցախին տրամադրվող առաջին օգնության փաթեթը՝ 1998 թվականին, ընդգծել է բռնի տեղահանված արցախահայությանը տրամադրվող օգնության ընդլայնման և Ադրբեջանին տրամադրվող ողջ օգնության դադարեցման կարևորությունը: "Դա իրական արդարություն չէ ։ Իսկական արդարությունն այն է, երբ այդ մարդիկ կարող են վերադառնալ իրենց տոհմական տները, որտեղ նրանք հազար և ավելի տարի ապրել են Արցախում: Բայց քանի դեռ դա տեղի չի ունեցել, Հայաստանը օգնության կարիք ունի, որը վարչակազմը խոստացել է մեզ, եթե այդ [լրացուցիչ] օրինագիծն ընդունվի, եւ ես կարծում եմ, որ այն կընդունվի", - նշել է Շերմանը ։

 

Կոնգրեսական Սենֆորդ Բիշոփը, նկարագրելով Հայոց ցեղասպանության սարսափները, համոզմունք է հայտնել, որ էքզիստենցիալ սպառնալիքը, որին բախվում են հայերը Կովկասում, հիշեցում է "մեզ բոլորիս այն մասին, որ մենք շարունակում ենք ապրել Հայոց ցեղասպանության հետևանքներով":