Արմինֆո.Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինը երկու անգամ խուսափել է պատասխանել ուղիղ այն հարցին, թե արդյոք ԱՄՆ-ը պատժամիջոցներ կամ այլ միջազգային հարկադրանքի միջոցներ կկիրառի Ադրբեջանի նկատմամբ՝ Հայաստանի հասցեին ռազմատենչ հռետորաբանության պատճառով:
Մասնավորապես, "Ազատություն" ռադիոկայանի հայկական ծառայության հետ հարցազրույցում այն հարցին, թե արդյոք ԱՄՆ-ը պատժամիջոցներ կամ այլ միջազգային հարկադրանքի միջոցներ կկիրառի Ադրբեջանի նկատմամբ՝ Հայաստանի հասցեին ռազմատենչ հռետորաբանության պատճառով, Քվինը մասնավորապես ասել է.
«Նախ նշեմ՝ մենք շատ հստակ ասել ենք, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա որևէ տարաձայնություն չի կարող լուծվել ռազմական ճանապարհով, և մեր դիտարկմանբ՝ լինի դա հրադադարի խախտում, շատ ագրեսիվ հռետորաբանություն, թե ապատեղեկատվություն, այդ ամենը վնասում է խաղաղ գործընթացին։ Մեր ուշադրության կենտրոնում այս պահին գործընթացն առաջ մղելն է։ Մենք հյուրընկալում էինք արտաքին գործերի նախարարների մի շարք հանդիպումներ, ԵՄ-ն հյուրընկալեց որոշ հանդիպումներ առաջնորդների միջև, և մենք զգացինք, որ այդ հանդիպումներում որոշակի առաջընթաց կա: Վերջերս առաջընթացն ավելի դանդաղ է, և մենք հուսով ենք, որ այն կարող է իր հունի մեջ մտնել՝ ավելի արագ առաջ շարժվելու համար: Այն կարող է լինել ԱՄՆ-ի միջնորդության ներքո, մենք շատ ուրախ կլինենք դա անել, բայց, եթե երկու կողմերին էլ հարմար կլինի այլ միջնորդների հետ աշխատել, մենք ուրախ կլինենք աջակցել նաև դրան: Մեր ցանկությունն է տեսնել առաջընթաց խաղաղ գործընթացի տարբեր մանրամասների վերաբերյալ, և մենք պատրաստ ենք աջակցել դրան ցանկացած տարբերակով, որը ընդունելի կլինի երկու կողմի համար էլ»։
Հաղորդավարի դիտարկմանը, թե ինչու է Ուկրաինայի դեպքում ամերիկյան կողմը պատժամիջոցներ կիրառել Ռուսաստանի դեմ, իսկ Արցախի և Հայաստանի դեպքում Ադրբեջանի նկատմամբ նման միջոցներ չեն կիրառվել, Քվինը վստահեցրել է, որ խոսքը, թե հարաբերությունները նախկինի պես չեն լինելու, ենթադրում է գործունեության և ներգրավվածության լայն շրջանակ: «Եվ ես կասեի, որ սեպտեմբերից ԱՄՆ-ում որոշակի զսպվածություն է եղել Ադրբեջանի հետ ներգրավվածության և գործունեության առումով: Բայց միայն այն պատճառով, որ հարաբերությունները սովորականի պես չեն, չի նշանակում, որ մենք դադարում ենք խոսել այդ երկրի հետ: Այն, ինչ մենք փորձում ենք անել՝ ներգրավվելն է այնպես, որ հնարավոր լինի խրախուսել և նպաստել բանակցությունների սեղան վերադառնալուն: Ներգրավվածության իսպառ դադարեցումը մեզ այդ հարցում առաջ չի տանի: Մենք դեռ պետք է խոսենք մարդկանց հետ, դեռ պետք է փորձենք խրախուսել նրանց, փորձենք նրանց խթան տալ։ Դա այն է, ինչ մենք հենց հիմա փորձում ենք անել: Մենք խոսում ենք նաև տարածաշրջանային խաղացողների՝ Թուրքիայի և այլոց հետ՝ փորձելով նրանց ընդհանուր հայտարարի բերել՝ խաղաղ գործընթացում առաջընթացը խրախուսելու առումով: Դա հեշտ չի լինելու: Ջեյմս Բեյքերը ժամանակին ասել է՝ «դուք խաղաղության շուրջ ձեր բարեկամների հետ չեք բանակցում, այլ՝ հակառակորդների, ինչը երբեք հեշտ չի լինում», բայց դա այն գործընթացն է, որը, կարծում եմ՝ աներևակայելի կարևոր է։ Աներևակայելի կարևոր, իհարկե, Հայաստանի, բայց իրականում նաև ողջ տարածաշրջանի կայունության համար», - հավաստիացրել է ԱՄՆ դիվանագետը:
Հարցին, թե արդյոք Ալիևը համաձայնություն տվել է շարունակել աշխատանքն ու բանակցությունները ԱՄՆ միջնորդությամբ, Քվինը պատասխանել է․«Ես Բաքվում չեմ և չեմ խոսում նախագահ Ալիևի հետ, բայց կասեմ, որ, իմ ընկալմամբ, նա նույնպես, ինչպես ասել է հրապարակավ, ցանկանում է խաղաղության պայմանագիր կնքել: Ինչպես ասացի, մենք ուրախ ենք, որ դա առաջ ընթանա ցանկացած միջնորդական ձևաչափով, որին կարող են համաձայնել երկու կողմերը: Ուստի մենք որևէ մեկին չենք մղում վերադառնալ ԱՄՆ-ի միջնորդությանը, եթե նրանք դա չեն ցանկանում, բայց դա չի նշանակում, որ առաջ գնալ անհրաժեշտ չէ: Մենք հուսով ենք, որ կողմերը կարող են գտնել առաջընթացի ուղի, որը ընդունելի կլինի երկուսի համար էլ, և մենք ուրախ ենք աջակցել դրան ամեն կերպ:
Մեր հատուկ բանագնաց Լուիս Բոնոն շարունակում է անել այն, ինչ կարող է, որպեսզի շրջի տարածաշրջանում և խոսի մարդկանց հետ: Նա այստեղ էր անցյալ ամիս, խոսել է Հայաստանի կառավարության հետ, նաև մեկնել է Բաքու, խոսել է Ադրբեջանի կառավարության հետ։ Նա Բաքվում լավ, կառուցողական հանդիպումներ է ունեցել։ Հավանաբար, տեսել եք, որ մեր պետքարտուղար պարոն Բլինքենն էլ հեռախոսազրույց է ունցել նախագահ Ալիևի հետ անցյալ շաբաթ: Դա շատ կառուցողական հեռախոսազրույց էր, նրանք չեն խուսափել որևէ հարցի քննարկումից։ Այսպիսով, մենք շարունակում ենք ներգրավվել,և հուսով ենք խրախուսել և խթանել խաղաղ գործընթացի առաջխաղացումը»
Այն հարցին, որ եթե Ռուսաստանն անցնի կոշտ քայլերի, Միացյալ Նահանգները կոնկրետ ի՞նչ քայլերի կարող է դիմել՝ պաշտպանելու Հայաստանը, Քվինը պատասխանել է, որ չի ուզում քննարկել հիպոթետիկ բաներ, որոնք կարող են տեղի ունենալ։ «Միգուցե այն, ինչ ես կարող եմ անել, մի փոքր խոսելն է այն մասին, թե ինչ ենք մենք հիմա անում, որպեսզի օգնենք Հայաստանին լինել ավելի ուժեղ և անկախ: Մենք Հայաստանին խորհուրդ չենք տալիս խզել հարաբերությունները որևէ երկրի հետ։ Մեր տեսակետը, իմ անձնական տեսակետը, որպես դիվանագետի, ով ծառայել է նախկին Խորհրդային Միության տարածքում, հետևյալն է՝ որքան շատ ընկերներ, դաշնակիցներ ունենաք, որքան ավելի շատ առևտրային գործընկերներ ունենաք, որքան ավելի շատ արտահանման շուկաներ ունենաք, այնքան ավելի ուժեղ կլինեք, որովհետեւ ոչ մի երկիր չի կարող այդ հարաբերությունների պատանդը դարձնել ձեզ: Ուստի, մենք փորձում ենք Հայաստանի հետ աշխատել այն ոլորտներում, որոնք Հայաստանն է մատնանշել, որպեսզի օգնենք նրան դիվերսիֆիկացնել իր շփումները։ Ոչ թե կտրել մեկը կամ մյուսը, այլ՝ դիվերսիֆիկացնել: Մենք մի քանի բան ենք անում այդ ոլորտում: Մեկն այն է, որ ԱՄՆ գյուղատնտեսության նախարարությունը և ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունն աշխատել են օգնելու Հայաստանին բարելավել սեփական բերքատվությունը, որպեսզի այդքան շատ ստիպված չլինեք հիմնական ապրանքներ ներմուծել: Օգտակար է նաև բերքի պահեստավորումը, քանի որ կարող եք գնել պարենային ապրանքներ, երբ դրանք ավելի էժան են, և պահել այնքան, մինչև դրանց կարիքը ունենաք, գուցե երբ դրանք ավելի թանկ կլինեն: Սրանք հիմնական բաներն են, որոնք օգնում են երկրին պարենի տեսանկյունից ավելի անկախ դառնալ ու ստիպված չլինել հույսը դնել այս կամ այն վրա: Մենք նաև փորձում ենք օգնել Հայաստանին էներգետիկ բալանսի առումով։ Օրինակ, Հայաստանը սկսում է ավելին անել վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտում, և մենք փորձում ենք աշխատել՝ օգնելու այդ ճանապարհին: Մենք նաև փորձում ենք օգնել Հայաստանին մտածել, թե ինչ կարող է լինել Մեծամորի ատոմակայանի փակումից հետո՝ մոտ մեկ տասնամյակ անց: Մենք փորձում ենք ուղիներ փնտրել՝ Հայաստանը դարձնելու ավելի ուժեղ, ավելի անկախ և ունենալ տարբեր աղբյուրներ և առևտրային գործընկերներ, որոնք Հայաստանին թույլ կտան ունենալ ճկունություն և ազատություն՝ հույսը մեկի վրա չդնելու և ինչ-որ մեկի թելադրանքի տակ չլինելու համար», - ընդգծել է Քվինը: