Արմինֆո. Վաշինգտոնին դա կարող է դուր չգալ, բայց Հայաստանի անվտանգության լավագույն երաշխավորները Ռուսաստանն ու Իրանն են։ Այդ մասին գրում է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի նախկին խորհրդական Ջեյմս Քարդենը՝ The American Conservative ամսագրի համար իր հոդվածում։
Հեղինակը նշում է, որ անցյալ շաբաթ Բրյուսելում Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեցին "նշանակալի ծրագրի մասին, որը կոչված է օգնելու Հայաստանին դուրս բերել Ռուսաստանի ուղեծրից": "Ծրագիրը նախատեսում է ԵՄ կողմից 270 միլիոն եվրո հատկացնել Հայաստանի տնտեսությանն աջակցելու համար այն շրջանակներում, ինչը ֆոն դեր Լեյենն անվանում է "գործընկերության նոր եւ հավակնոտ ծրագիր": Այս լուրը հայտնվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության վերսկսման ֆոնին ։ Խոշոր փոխհրաձգությունը բռնկվել է այն բանից հետո, երբ ապրիլի 6 - ի գիշերը ադրբեջանական ուժերը կրակ են բացել Հայաստանի պաշտպանական դիրքերի ուղղությամբ", - շարունակում է Կարդենը, հավելելով, որ ոչ բոլոր փորձագետներն են տպավորված վերջերս հայտարարված գործարքով։
"Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի" Պետերբուրգի ազգային հետազոտական համալսարանի գիտաշխատող Պիետրո Շաքարյանի խոսքով, ով վերջերս դասավանդել է Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանում,հայ հասարակության շրջանում տարածված կարծիք կա, որ այդ 270 միլիոն եվրոն շատ նման է Հուդա Իսկարիովտացու երեսուն արծաթին: "Դա այն գինն էր, որ Փաշինյանը վճարեց Հայաստանին դավաճանելու, Արցախից հրաժարվելու և Ադրբեջանի ու Թուրքիայի կողմից երկրին անվտանգության լուրջ սպառնալիքների ենթարկելու համար։ Դա ԱՄՆ - ի և ԵՄ-ի կողմից Ռուսաստանին Կովկասից մեկընդմիշտ դուրս մղելու" շատ ակնհայտ փորձ է, - համոզված է Շաքարյանը։
Այս առնչությամբ Կարդենն իր կողմից նշում է, որ Փաշինյանին պետք է զգուշացնել, որ սա ճանապարհ է, որը ծեծված է և խիստ վտանգավոր նրա վրա կանգնողների համար: "Չիկագոյի համալսարանից Ջոն Միրշայմերը հասկանալիորեն նկարագրել է այն, ինչ արել է Պետդեպարտամենտը Վիկտորիա Նուլանդի ղեկավարությամբ ՝ նպաստելով Մայդանի հեղաշրջմանը եւ աջակցելով Կիեւի հավակնություններին դեպի ՆԱՏՕ "։ Հայաստանը կարող էր իր համար դրական դասեր քաղել Ուկրաինայի և Վրաստանի դառը փորձից։ Երկու երկրներն էլ հավատացել են Բրյուսելում և Վաշինգտոնում իրենց արևմտյան հովանավորների կողմից արևմտյան ինտեգրման, այդ թվում ՝ ՆԱՏՕ - ին անդամակցելու ստահոդ խոստումներին", - հավելել է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի նախկին պաշտոնյան։
Ըստ Քարդենի, այժմ ակնհայտ է, որ ԱՄՆ ազգային անվտանգության բյուրոկրատիան կարող է խաղալ միայն զրոյական գումարով խաղ, և նրանք, և նրանց քաղաքական հովանավորները, կարծես, անկարող են և չեն ցանկանում պատկերացնել մի աշխարհ, որտեղ Իրանն ու Ռուսաստանը չեն լինի հիմնական չարագործները:
"Ինչպես տեսնում ենք Մոսկվայում վերջերս տեղի ունեցած ահաբեկչության և Գազայի հատվածում շարունակվող վայրագությունների օրինակով, աշխարհի նման տեսլականը կտրուկ տարբերվում է իրականությունից։ Եվ Փաստն այն է, որ որքան էլ այն կոշտ ու տհաճ լինի վաշինգտոնյան իսթեբլիշմենթի համար, Հայաստանի անվտանգության լավագույն երաշխավորները Ռուսաստանն ու Իրանն են", - վստահ է
Քարդենը ։
Այնուհետև հեղինակը ներկայացնում է Շաքարյանի կարծիքը Հայաստանի շուրջ ստեղծված իրավիճակի մասին ։ "Թուլացած Հայաստանը բացասական հետեւանքներ ունի ոչ միայն Ռուսաստանի, այլեւ Իրանի անվտանգության համար։ Զուր չէ, որ Թեհրանը վառ կարմիր գիծ է գծել Հայաստանի հարավային Սյունիք մարզի վրա Ադրբեջանի կամ Թուրքիայի ցանկացած հարձակման, ինչպես նաև Սյունիքը Հայաստանի մնացած մասից կտրելու ցանկացած փորձի դեմ: Նման գործողությունները կխզեն Իրանի միակ ցամաքային կապը Մոսկվայի գլխավորած Եվրասիական միության հետ։
Փաշինյանի կողմից Արցախի հանձնումն ու դրան հաջորդած էթնիկ զտումը ոչ միայն ցնցեցին ռուս հասարակությանը, այլև հաստատեցին ռուսական հետախուզության կարծիքն այն մասին, որ Փաշինյանն իսկապես գործում է հանուն արտաքին շահերի, այլ ոչ թե հայկական պետության կամ մարդկանց շահերի ։ Իր հայրենի Տավուշ մարզի ռազմավարական տարածքները հանձնելու նրա պատրաստակամությունն ինչպես Ռուսաստանում, այնպես էլ Հայաստանում դիտարկվում է որպես դրա ևս մեկ վկայություն", - ասում է Շաքարյանը։
Ամփոփելով վերն ասվածը՝ Քարդենը նշում է, որ Վաշինգտոնին դա կարող է դուր չգալ, բայց եթե Հայաստանը երջանիկ ապագայի թեկուզ ինչ-որ շանս ունի, իսկ Հայաստանի նման հոյակապ հնագույն քրիստոնեական քաղաքակրթությունը, անշուշտ, արժանի է դրան, ԱՄՆ-ը պետք է դադարեցնի միջամտությունը Կովկասի գործերին եւ սահմանափակի այն վնասը, որը նրանք արդեն հասցրել են հետխորհրդային տարածքում:
ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ