Ֆրանսիայի դեսպան. Ոչ Ռուսաստանը, ոչ ՀԱՊԿ-ը Հայաստանին օգնության չեկան, երբ նա դրա կարիքն ուներ

Արմինֆո. Ապրիլի 5-ին Բրյուսելում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի և Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենի Հանդիպման նպատակն է աջակցել Հայաստանին և միավորել ԵՄ - ի և ԱՄՆ-ի ջանքերն այս հարցում: Այդ մասին ՀՀՀ հարցազրույցում հայտարարել է ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան Օլիվիե Դեկոտյինին ։

Դիվանագետը հիշեցրել է, որ նման հանդիպում կազմակերպելու հնարավորության մասին դեռ հոկտեմբերին Բորդոյում խոսել էր Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը, իսկ հետո խոսվել էր նաեւ Գրանադայի գագաթնաժողովում: "Այս հանդիպման նպատակն է նաև հիշեցնել ձեզ այն որոշումների մասին, որոնք ընդունվել են այն ժամանակ, երբ Հայաստանը բախվում էր Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ավելի քան 100 000 փախստականների հոսքին, և երբ փախստականների ընդունման հետ կապված խնդիրները նախկինի պես էական են երկրի համար",- նշել է դիվանագետը:

Անդրադառնալով խնդրանքին՝ "բացել փակագծերը" եւ պատմել, թե ինչ օգնության մասին է խոսքը, դեսպանը նշել է, որ հանդիպումը կազմակերպվում է Եվրահանձնաժողովի կողմից ԱՄՆ-ի հետ համատեղ, իսկ Ֆրանսիան, ընդամենը, դրա մասնակից է: "Կարծում եմ, որ հանդիպմանը անվտանգության հարցեր չեն քննարկվի։ Ինչ վերաբերում է անվտանգության հարցերին, Ֆրանսիան պատասխանատվություն է ստանձնում Հայաստանի նկատմամբ։ Վերջին ամիսներին մենք Հայաստանի հետ սկսել ենք պաշտպանական ոլորտում համագործակցություն, որը զարգանում է։ ՀՀ պաշտպանության նախարարն այցելել է Փարիզ, Ֆրանսիայի զինված ուժերի ղեկավարն էլ, իր հերթին, այցելել է Երևան, այցերի ժամանակ մենք ականատես ենք եղել որոշակի արդյունքների ՝ սարքավորումների տրամադրման և կադրերի վերապատրաստման ոլորտում, որոնք արդեն տարվում են՝ ի շահ հայկական բանակի", - ասել է նա։

Անդրադառնալով  դիտարկմանը՝ թե Ադրբեջանն ու Ռուսաստանն արդեն քննադատում են ապրիլի 5-ին կայանալիք հանդիպումը, Ֆրանսիայի դեսպանը տարակուսանք է հայտնել, թե հումանիտար ճգնաժամի առջև կանգնած և տարածքային սպառնալիքների առջև հայտնված երկրին օգնությունը ինչպես կարող է վնաս հասցնել տարածքային անվտանգությանը: "Ինձ համար անհասկանալի է նման մտահոգությունը։ Ինչպե՞ս կարող է Հայաստանին օգնությունն ուղղված լինել Ռուսաստանի դեմ, ես չեմ հասկանում այդ տրամաբանությունը", - հարց է տվել դեսպանը։

Հաղորդավարի դիտարկմանը, թե Ռուսաստանը դա հիմնավորում է նրանով, որ Արևմուտքը փորձում է Մոսկվային դուրս մղել Հարավային Կովկասից՝ Հայաստանի ձեռքերով, և այս հանդիպումը ևս կառուցված է այդ հունով, Դեկոտինյին նշել է, որ, իր դիտարկմամբ, վերջին տարիներին, երբ Երևանն օգնության կարիք ուներ, Մոսկվան տեղում չէր: Նրա խոսքով ՝ Արևմուտքն էլ օգնության է հասել և օգնում է տարբեր կառույցների ու կազմակերպությունների միջոցով, ինչը կարելի է միայն դրական գնահատել։

Հաղորդավարի դիտարկմանը, թե Մոսկվայում վստահ են, որ տարածաշրջանի գործերում Արևմուտքի ներգրավվածության մեծացումը միայն կուժեղացնի լարվածությունը, ֆրանսիացի դիվանագետը ևս մեկ անգամ ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքին, որ ոչ Ռուսաստանը, ոչ ՀԱՊԿ-ը օգնության չեն եկել Հայաստանին, երբ նա դրա կարիքն ուներ: Նա նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի խաղաղապահները, որը հանդես էր գալիս որպես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում հրադադարի երաշխավոր, ոչ մի գործողություն չեն ձեռնարկել, երբ Ադրբեջանը 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախի դեմ ագրեսիա էր նախաձեռնել։ "Նրանք իրենց ուժերը զորանոցներից դուրս բերեցին միայն Արցախի իշխանություններին զինաթափելու համար ՝ հրադադարի մասին փաստաթղթի ստորագրումից հետո։ Այսպիսով, եթե որևէ մեկը չի աջակցում Հայաստանի անվտանգությանը, ապա դա Ռուսաստանն է", - վստահեցրել է նա։

Ընդ որում, Դեկոտինյին հեգնանքով է պատասխանել Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովայի այն մեղադրանքներին, թե Արցախի բնակչության ելքի ողջ պատասխանատվությունն ընկնում է ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի վրա, որոնք ստիպեցին Հայաստանին ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի մաս և, անգամ,  խոսք չասեցին արցախցիների իրավունքների և անվտանգության մասին: "Ռուսաստանն առաջին անգամ ենթարկվում է Եվրոպայի կամ Արևմուտքի կամքին։ Զարմանալի է, եթե Զախարովան նման բան է ասել, թող ասի նաև հետևյալը. հրադադարի ռեժիմի ապահովման երաշխավորը Ռուսաստանն է եղել, և երբ այդ ռեժիմը խախտվել է ադրբեջանական կողմից, ռուսները չեն կատարել երաշխավորի իրենց պարտավորությունները։ Եվ այն ուժերը, որոնք պետք է ապահովեին այդ խաղաղությունը, ռուսներն էին։ Իսկ ինչ վերաբերում է փախստականներին, ապա նրանք լքել են Արցախը 9-ամսյա շրջափակումից և դաժան հարձակումից հետո", - հիշեցրել է դիվանագետը։ Նրա խոսքով ՝ ոչ եվրոպացիներն են կազմակերպել այդ շրջափակումը, ոչ էլ եվրոպացիներն են իրականացրել այդ դաժան հարձակումը։

Հարցին՝ թե արդյոք Արևմուտքի և Իրանի միջև կոնսենսուս կա Հայաստանի տարածքային ամբողջականության հարցում, Դեկոտինյին հիշեցրել է, որ ինքը խոսել է Փարիզի և Թեհրանի միջև բազմաթիվ տարաձայնությունների առկայության մասին, բայց կա նաև միասնություն, որը ՀՀ ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության մասով ընդհանուր մտահոգությունն է։ Նա հավելել է, որ Իրանը բազմիցս վերահաստատել է իր աջակցությունը Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը և մտահոգություն հայտնել ընթացող գործընթացների վերաբերյալ: "Բայց այդ մտահոգությունը պետք է կիսեն նաև ՄԱԿ-ի մյուս երկրները, քանի որ դա գրված է ՄԱԿ - ի խարտիայում", - համոզմունք է հայտնել Դեկոտինյին։

Միևնույն ժամանակ, ֆրանսիացի դիվանագետը նաև խուսափել է ուղիղ պատասխանից, թե ինչ կձեռնարկի Արևմուտքը Հայաստանի նկատմամբ ադրբեջանական ագրեսիայի դեպքում, արդյոք չի սահմանափակվի միայն մտահոգությունների մասին հայտարարություններով: Դեսպանը հիշեցրել է, որ Արևմուտքը բավականին մեծ թվով պետություններ են, և ինքը ներկայացնում է Ֆրանսիան, այլ ոչ թե հավաքական Արևմուտքը: "Ինչ վերաբերում է Ֆրանսիային, ապա նա իր հնարավորությունների սահմաններում պատրաստ է աջակցել Հայաստանին սեփական քաղաքացիական բնակչության, ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության պաշտպանության գործում։ Այլ կերպ ասած ՝ չսպասել նոր ռազմական դրվագի ՝ Հայաստանին օգնություն ցուցաբերելու համար", - ասել է նա՝ հիշեցնելով պաշտպանական ոլորտում երկու երկրների միջև սկսված փոխգործակցության մասին։ Այս առումով Դեկոտինյին հավելել է, որ Ֆրանսիան ՆԱՏՕ - ի առաջին երկիրն է, որը սկսել է սարքավորումներ մատակարարել Հայաստանին ՝ ՀԱՊԿ անդամ երկրին: "Համագործակցությունը ներառում է նաև զինվորականների վերաորակավորում և ֆրանսիացի հրահանգիչների աջակցություն Հայաստանում և Ֆրանսիայում սովորելու համար", - ասել Է Ֆրանսիայի դեսպանը:

Անդրադառնալով Ֆրանսիայի կողմից Հայաստանին մատակարարվող սպառազինության քննադատությանը՝ Դեկոտինյին համոզմունք է հայտնել, որ եթե մատակարարվող ֆրանսիական զենքը մարտական նպատակ չունենար, Ադրբեջանն ամեն անգամ դժգոհություն չէր ներկայացնի: "Այդ զենքը պաշտպանական նշանակություն ունի եւ իրեն լավ է դրսեւորել շուկայում եւ որակի լրացուցիչ հաստատման կարիք չունի", - եզրափակել է դիվանագետը: