Հինգշաբթի, 14 Մարտի 2024 13:49

Արմինֆո. Եվրախորհրդարանը կոչ է անում Ադրբեջանին ազատ արձակել և լայն համաներում հայտարարել Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի բոլոր բնակիչների համար, որոնք պահվում են ադրբեջանական բանտերում: Այդ մասին ասվում է 2024/2580 բանաձևում, որը նախօրեին ընդունվել է Եվրախորհրդարանի կողմից՝ 504 կողմ ձայնով։

Բանաձևում կոչ է հնչում ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին միջազգային կոնվենցիայի (Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի) կիրառման գործով Միջազգային դատարանի բոլոր վճիռների ամբողջական, անհապաղ և արդյունավետ կատարման մասին: "Կոչ ենք անում Ադրբեջանին անկեղծորեն մասնակցել ղարաբաղահայության հետ Համապարփակ եւ թափանցիկ երկխոսությանը, որպեսզի ապահովվի նրանց իրավունքների հարգումը եւ երաշխավորվի նրանց անվտանգությունը, ներառյալ ՝ իրենց տները վերադառնալու եւ այնտեղ արժանապատվորեն ու անվտանգ ապրելու նրանց իրավունքը՝ միջազգային ներկայության պայմաններում, հասանելիություն ստանալ իրենց հողին եւ սեփականության իրավունքին, որպեսզի պահպանեն իրենց ինքնությունը եւ լիարժեք օգտվեն իրենց քաղաքացիական, մշակութային, սոցիալական եւ կրոնական իրավունքներից", - ասվոիմ է ընդունված փաստաթղթում:

Եվրախորհրդարանը ևս մեկ անգամ դատապարտել է ադրբեջանական ներխուժումները Հայաստանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածք և նրա տարածքների շարունակական օկուպացիան ՝ պահանջելով ադրբեջանական զորքերի դուրսբերում Հայաստանի ողջ ինքնիշխան տարածքից:

"Մերժում և խորը մտահոգություն ենք հայտնում Ադրբեջանի նախագահի և ադրբեջանցի այլ պաշտոնատար անձանց կողմից Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը և ինքնիշխանությանը սպառնացող իրրեդենտիստական և հրահրիչ հայտարարությունների, այդ թվում ՝ ԱՀ-ն իր էքսկլավ Նախիջևանին կապող արտատարածքային միջանցքի ստեղծման պահանջի կապակցությամբ ։

Զգուշացնում ենք Ադրբեջանին զերծ մնալ Հայաստանի դեմ ցանկացած հնարավոր ռազմական արկածախնդրությունից և ընդգծում, որ Ադրբեջանի և նրա էքսկլավ Նախիջևանի կապի խնդիրները պետք է լուծվեն Հայաստանի ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության լիակատար հարգմամբ":,- ասվում է բանաձևում ։ Եվրախորհրդարանում կրկին հայտարարել են Եվրամիության կողմից Հայաստանի ինքնիշխանությանը, տարածքային ամբողջականությանը և սահմանների անխախտելիությանն անվերապահ աջակցության մասին և վճռականորեն աջակցել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանը տարածքային ամբողջականության և սահմանների անխախտելիության փոխադարձ ճանաչման սկզբունքների հիման վրա ՝ 1991 թվականի Ալմաթիի հռչակագրի հիման վրա, սահմանների դելիմիտացիայի հիման վրա ՝ ԽՍՀՄ Գլխավոր շտաբի համապատասխան քարտեզների հիման վրա, որոնք տրամադրվել են երկու կողմերին, ինչպես նաև տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակմանը ՝ , փոխադարձության և հավասարության հիման վրա:

Եվրախորհրդարանում նաեւ աջակցել են Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ չլուծված բոլոր հարցերի շուրջ բանակցությունների վերսկսմանը ՝ խաղաղության պայմանագիր կնքելու նպատակով եւ կոչ են արել երկու կողմերին լիակատար հանձնառություն պահպանել երկխոսության եւ բանակցությունների միջոցով երկարամյա վեճի կայուն եւ խաղաղ կարգավորման հարցում:

"Կարծում ենք, որ այդ համաձայնագիրը պետք է կնքվի բարեխղճորեն և հիմնված լինի ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության և ուժի չկիրառման ճանաչման վրա ։ Կոչ ենք անում ԵՄ առավել հաստատակամ հանձնառության՝ հետագայում նպաստելու համապարփակ և կայուն խաղաղության հաստատմանը ՝ ի շահ տարածաշրջանի բոլոր ժողովուրդների: Կոչ ենք անում Թուրքիային և Ադրբեջանի մյուս դաշնակիցներին զերծ մնալ Բաքվի ռազմատենչ վարքագիծը հրահրելուց և օգտագործել իրենց ազդեցությունը խաղաղ բանակցությունների շուտափույթ ավարտի օգտին", - ասվում է փաստաթղթում ։

Եվրախորհրդարանում նաեւ կտրականապես անհամաձայնություն են հայտնել հանձնաժողովի եւ Եվրախորհրդի ղեկավարների վերջին հայտարարությունների հնչեղության հետ, որոնք շնորհավորում են նախագահ Ալիեւին վերընտրվելու համար ՝ չհիշատակելով Ադրբեջանում ժողովրդավարության բացակայության մասին եւ սխալմամբ Ադրբեջանին հուսալի գործընկեր անվանելով:

"Վերահաստատում ենք, որ այդ հայտարարությունները չեն արտացոլում ԵՄ դիրքորոշումը և երբեք չպետք է արվեին Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղում իրականացվող էթնիկ զտումների լույսի ներքո։ Կոչ ենք անում հանձնաժողովի փոխնախագահին/Միության արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցչին և Եվրոպական արտաքին գործողությունների ծառայությանը շարունակել բանակցությունները նորացված գործընկերության համաձայնագրի շուրջ ՝ պայմանով, որ Ադրբեջանը ցույց տա իր անկեղծ պատրաստակամությունը՝  հարգելու ղարաբաղահայության իրավունքներն ու անվտանգությունը և նպաստելու էական առաջընթացին Հայաստանի հետ համապարփակ և կայուն խաղաղության համաձայնագրի ճանապարհին:

Լուրջ մտահոգություն ենք հայտնում Միջազգային դատարանի 2021 թվականի դեկտեմբերի 7-ի որոշման խախտմամբ Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության մշակութային, կրոնական և պատմական ժառանգությունը պաշտպանելու անկարողության կապակցությամբ: Դատապարտում է բոլոր օբյեկտների ոչնչացման, վանդալիզմի և պղծման բոլոր դեպքերը ՝ հիշեցնելով Լեռնային Ղարաբաղում հայկական դարավոր ներկայության մասին: Կոչ ենք անում Ադրբեջանի իշխանություններին պահպանել, պաշտպանել և առաջ մղել տարածաշրջանի հարուստ և բազմազան ժառանգությունը: Կոչ ենք անում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել Լեռնային Ղարաբաղում վտանգված հայկական մշակութային ժառանգության պահպանման և պաշտպանության համար: Կոչ ենք անում ամրապնդել Հայաստանի եւ ԵՄ - ի միջեւ համագործակցությունը Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային ժառանգության (եկեղեցիներ, վանքեր, գերեզմանատներ, հուշարձաններ, պալատներ եւ այլն) համակարգված ոչնչացման մոնիթորինգի հարցում, առաջին հերթին՝ ԵՄ արբանյակային կենտրոնի միջոցով", - ընդգծել են Եվրախորհրդարանում: