Բրյուսելը միայն ականջալուր է եղել Հայաստանի անվտանգությունն ու տնտեսությունը դիվերսիֆիկացնելու երկրի իշխանությունների խնդրանքներին

Արմինֆո.Երկու շաբաթ առաջ Բրյուսելում սկիզբ դրվեց Հայաստան-Եվրամիություն համագործակցության նոր օրակարգի մշակման գործընթացին։ Այդ մասին ՀՀՀ եթերում հայտարարել է Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար Վասիլիս Մարագոսը։

Եվրոպական խորհրդարանի ամբիոնից Հայաստանի հետ պատմական հարաբերությունների մասին Եվրամիության գլխավոր դիվանագետ Ժոզեպ Բորելի խոսքերի փակագծերը բացելու խնդրանքին ի պատասխան՝ Մարագոսը նշել է, որ հարաբերությունների նոր փուլը թելադրված է առկա հարաբերություններն էլ ավելի սերտացնելու երկու կողմերի մեծ ցանկությամբ: Միաժամանակ, նա ընդգծել է, որ այդ նոր փուլի հիմքը դրվել է անցյալ տարի Գրանադայում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումների ժամանակ:

Մարագոսը նշել է, որ հոկտեմբերից հետո ԵՄ Խորհուրդը դիմել է Եվրամիության ինստիտուտներին ՝ Հայաստանի հետ ավելի սերտ հարաբերությունների տարբերակներ մշակելու խնդրանքով, և այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, այդ ամենի արտահայտությունն է:

Միաժամանակ, դիվանագետը վստահություն է հայտնել, որ կան ոլորտներ, որտեղ Երեւանն ու Բրյուսելը կարող են ավելի սերտ փոխգործակցել, որպեսզի նպաստեն հայ ժողովրդի ավելի լավ կյանքի եւ բարգավաճման ձգտումների իրականացմանը: Մարագոսը նաև ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ ի հայտ է եկել Հայաստան - ԵՄ փոխգործակցության նոր ոլորտ: "Դա անվտանգության ոլորտն է, և մենք հույս ունենք, որ կարճ ժամանակում հաջողություններ կունենանք այդ փոխգործակցության մեջ։ Դա ոլորտ է, որտեղ մենք նակինում սերտ փոխգործակցություն չունեինք, բայց հիմա մենք այստեղ ունենք ԵՄ դիտորդական առաքելություն  (EUMA), որն զբաղվում է սահմանին տիրող իրավիճակի մշտադիտարկմամբ։ Բացի այդ, մենք արձանագրում ենք Հայաստանի ձգտումը ՝ միանալու եմ խաղաղ շրջանակներին։ Այդ ուղղությամբ քննարկումներ են ընթանում ՀՀ պաշտպանության նախարարության հետ", - ասել է դիվանագետը։

Հաղորդավարի ճշգրտմանը, թե արդյոք ԵՄ-ը Կովկասում իր քաղաքականության նպատակ չի դնում Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղել, եվրոպացի դիվանագետը հավաստիացրել է, որ այդ հարցի պատասխանը պարզ է, Բրյուսելը միայն լսել է Հայաստանի անվտանգությունն ու տնտեսությունը դիվերսիֆիկացնելու ցանկության մասին երկրի իշխանությունների խնդրանքներն ու հայտարարությունները: Նրա խոսքով ՝ աջակցության այս գործընթացները պետք չէ դիտարկել բացառապես սև ու սպիտակ պրիզմայով։ "Եվ մենք վստահ ենք, որ դիվերսիֆիկացմանն ուղղված այս օգնությունը միայն կնպաստի Հայաստանի անկախությանը, ինքնիշխանությանը եւ նրա ինստիտուտների կայունության բարձրացմանը՝ երկրի առջեւ ծառացած մարտահրավերների ֆոնին", - ասել է Մարագոսը:

Անդրադառնալով դիտարկմանը, որ Հայաստանն առավելապես կախված է ռուսական էներգառեսուրսներից, և նրա տնտեսությունն, ընդհանուր առմամբ, կողմնորոշված է Ռուսաստանին, ուստի ինչպես են Բրյուսելում պատկերացնում տնտեսական դիվերսիֆիկացումը, դեսպանը, մասնավորապես, ասել է. "Ի վերջո ամեն ինչ կախված է լինելու Հայաստանի տնտեսական խաղացողներից, Հայաստանի իշխանությունների որոշումներից, և՝ թե ինչպես են նրանք տեսնում երկրի առևտրային ապագան։ Մենք գործընկերներ ենք և օգնում ենք զարգացնել մեր առևտրային հարաբերությունները: Վերջին մի քանի տարիներին մեր ապրանքաշրջանառությունը կրկնապատկվել է, և այդ ամենը՝ ի շահ հայ ժողովրդի է", - ընդգծել է նա, համոզմունք հայտնելով, որ ապրանքների որակի բարձրացումը կլինի միայն Հայաստանի առևտրային խաղացողների օգտին։

Անդրադառնալով այն բանին, որ, փորձագետների կարծիքով, Հայաստանում ԵՄ ներկայության ավելացումը միայն նյարդայնացնում է Ռուսաստանին, սակայն երաշխիքներ չկան, որ այն կնպաստի տարածաշրջանային խաղաղությանը եւ Հայաստանի պաշտպանությանն ագրեսիայից, ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը նշել է, որ Եվրամիությունը ներկա է ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ ողջ տարածաշրջանում: "Մենք հանձնառու ենք խաղաղությանն ու անվտանգությանն այս տարածաշրջանում։ Մենք հավատարիմ ենք այս տարածաշրջանի բոլոր ժողովուրդների հետ համագործակցությանը՝ առաջնորդվելով ուժի չկիրառման սկզբունքով։ Պետք է լինի երկխոսություն, և մենք պատրաստ ենք դրա համար կիրառել վերջին տարիներին Եվրամիության կողմից մշակված խաղաղության եվրոպական գործիքը։ Դրա նպատակն է խթանել պաշտպանական հնարավորությունները՝ երաշխավորելու համար, որ ուժի կիրառումը չի դառնա հակամարտությունների ժամանակ տարաձայնությունների լուծման եղանակ", - նշել Է դիվանագետը։

Նրա ասելով՝ բացի դրանից, ԵՄ-ը պարտավորություն է ստանձնել զարգացնելու հաղորդակցությունները, եւ այդ առնչությամբ Հայաստանի կառավարության հետ երկխոսություն է նախաձեռնվել հայկական կողմի առաջարկած "Խաղաղության խաչմերուկ" նախագծի շրջանակում: "Եվ սա այն ուղղությունն է, որը գտնվում է մեր քննարկումների դաշտում, որպեսզի հասկանանք, թե ինչպիսին կլինի շահաբաժինը խաղաղությունից", - նշել է նա, հավելելով, որ ԵՄ-ը ողջ աշխարհում և, մասնավորապես, Հայաստանում իր գործողություններում առաջնորդվում է իրավունքի գերակայության սկզբունքով:

Միևնույն ժամանակ, նա հավաստիացրել է, որ ԵՄ համար իրավիճակը տարածաշրջանում պարզ է։ "Մենք հավատում ենք Հայաստանի ինքնիշխանությանն ու տարածքային ամբողջականությանը և աջակցում ենք դրան ։ Այդ իսկ պատճառով մենք Հայաստանի կառավարության հետ մշակում ենք համագործակցության այս նախագիծը", - ասել է նա ՝ կրկին մատնանշելով ուժի կիրառման անընդունելիությունը և ՄԱԿ կանոնադրության սկզբունքների պահպանման կարևորությունը։ Խոսելով Արցախի շուրջ ստեղծված իրավիճակի մասին՝ Մարագոսը նշել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հումանիտար իրավիճակը շատ բարդ է, և ԵՄ-ն ավելի քան 60 մլն եվրո է մոբիլիզացրել արցախցի փախստականներին օգնելու համար: Միաժամանակ նա վստահեցրել է, որ ԵՄ-ը շարունակելու է բանակցությունները ՀՀ կառավարության և քաղաքական հասարակության հետ ՝ Լեռնային Ղարաբաղից փախստականներին աջակցության ծրագրերին նպաստելու նոր ուղիներ գտնելու նպատակով:

Անդրադառնալով այն հաղորդումներին, որ ռուս սահմանապահները խոչընդոտում են ԵՄ դիտորդների մուտքը Ներքին Հանդ, դեսպանն, առաջին հերթին, նշել է, որ ԵՄ դիտորդական առաքելության տեղակայումից ի վեր սահմանային լարվածության կտրուկ նվազում է տեղի ունեցել: "Մենք պարեկում ենք ողջ սահմանը, կան վայրեր, որտեղ կան խոչընդոտներ, և մենք աշխատում ենք մեր հայ գործընկերների հետ՝ այդ հարցերի լուծման ուղղությամբ", - ամփոփել է դիվանագետը: