Ուրբաթ, 26 Հունվարի 2024 11:08

Արմինֆո. Նոր սահմանադրության վերաբերյալ որոշում կայացնելիս ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավոր նպատակը սեփական իշխանության ամրապնդումն ու Ադրբեջանի պահանջների բավարարումն է: Նման տեսակետ է հայտնել Ազգային ժողովի ընդդիմադիր "Հայաստան" խմբակցության պատգամավոր Քրիստինե Վարդանյանը։

 

ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում նա նշել է, որ ներկա իրավիճակում, երբ երկրի առջեւ ծառացած են լրջագույն խնդիրներ ՝ կապված անվտանգության, սոցիալական եւ տնտեսական բնույթի խնդիրների հետ, նոր սահմանադրության մշակման եւ ընդունման հարց բարձրացնելը ոչ միայն ժամանակավրեպ է, այլեւ ռիսկեր է պարունակում: Գործող սահմանադրությունն այս ողջ գործընթացում, ինչպես նշել է պատգամավորը, այդ խնդիրների հետ որևէ առնչություն չունի։ "Նոր սահմանադրության օրակարգն, ընդհանրապես, որևէ առնչություն չունի հայ ժողովրդի օրակարգի հետ, այն բացառապես Նիկոլ Փաշինյանի և նրա քաղաքական թիմի՝ ի դեմս "Քաղաքացիական պայմանագիր" կուսակցության, օրակարգն է և ուղղված է երկու խնդրի լուծմանը. ամրապնդել սեփական իշխանությունը և բավարարել Բաքվի պահանջները", - ասել է խորհրդարանականը: Նա նշել է Հայաստանի վարչապետի հայտարարած նախաձեռնության ուղիղ կապը Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի հետ։ Վարդանյանը նկատել է, որ Փաշինյանը ՀՀ արդարադատության նախարարությունում իր ելույթի ժամանակ ոչ թե խոսել է սահմանադրական բարեփոխումների մասին, որոնք կապված են երկրի հիմնական օրենքի այս կամ այն հոդվածի փոփոխության հետ, այլ՝ ողջ սահմանադրության: "Մենք բոլորս հիշում ենք Հայաստանի սահմանադրության դրույթները վերանայելու՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի պահանջների մասին, որում, նրա կարծիքով, պարունակվում են այդ պետության տարածքային ամբողջականությանը վերաբերող դրույթներ ։ Վարդանյանը նկատել է, որ Բաքուն միշտ նշել է, որ Հայաստանի հիմնական օրենքում հղում կա Անկախության հռչակագրին, որում հիշատակվում է Լեռնային Ղարաբաղը: Մասնավորապես, գործող սահմանադրության նախաբանում ասվում է, որ հանրապետությունը հռչակվում է "գիտակցելով իր պատասխանատվությունը հայ ժողովրդի ճակատագրի առջև համայն հայության իղձերի իրականացման և պատմական արդարության վերականգնման գործում, ելնելով մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի սկզբունքներից և միջազգային իրավունքի հանրաճանաչ նորմերից, կենսագործելով ազգերի ազատ ինքնորոշման իրավունքը, հիմնվելով 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ի «Հայկական ԽՍՀ-ի և Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորման մասին» Հայկական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի և Լեռնային Ղարաբաղի Ազգային խորհրդի համատեղ որոշման վրա, զարգացնելով 1918 թվականի մայիսի 28-ին ստեղծված անկախ Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդավարական ավանդույթները, խնդիր դնելով ժողովրդավարական, իրավական հասարակարգի ստեղծումը": "Ըստ էության, այդ փաստն ընդունել է նաև ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը, ով վերահաստատել է, որ բանակցային գործընթացում Բաքուն մշտապես բարձրացրել և բարձրացնում է այդ հարցը", - նշել է պատգամավորը:

 

Նա հավելել է, որ իշխանություններին դուր չի գալիս երկրի հիմնական օրենքի այն հոդվածը, որտեղ Հայաստանի Հանրապետությունը ճանաչում է "Հայ Առաքելական Եկեղեցու ՝ որպես ազգային եկեղեցու յուրահատուկ առաքելությունը հայ ժողովրդի հոգեւոր կյանքում, նրա ազգային մշակույթի զարգացման եւ ազգային ինքնության պահպանման գործում": Փաշինյանի համար ոչ պակաս խնդրահարույց է նաև ՀՀ սահմանադրության հոդվածը, որտեղ խոսվում է Հայաստանի Հանրապետության խորհրդանիշների մասին:

 

Պատասխանելով այն հարցին, որ ոչ միայն Ադրբեջանը, այլեւ Թուրքիան ուղիղ տեքստով դժգոհություններ է հայտնում Հայաստանի գործող սահմանադրության դրույթների վերաբերյալ, Վարդանյանը հիշեցրել է, որ Անկախության հռչակագրում կա դրույթ, որի համաձայն, Հայաստանի Հանրապետությունը սատար է կանգնում 1915 թվականին Օսմանյան Թուրքիայում և Արևմտյան Հայաստանում հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործին: Դրանով, ինչպես նշել է խորհրդարանականը, իշխանությունները նոր սահմանադրության հարցում երկու խնդիր ունեն.  սեփական իշխանության ամրապնդումը և հարևան պետությունների պահանջների բավարարումը:

 

Նշենք, որ ավելի վաղ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը "Ազատություն" ռադիոկայանի հայկական ծառայության հետ հարցազրույցում հաղորդել էր, որ Ադրբեջանը խնդրահարույց է համարում հանրապետության սահմանադրությունում հղումն Անկախության հռչակագրին, որում հիշատակվում է Լեռնային Ղարաբաղը: "Նրանք բարձրացրել են այդ հարցը, ասել են, որ, այո, դա խնդիր է  Նրանք ներկայացրել են իրավական հարցեր։ Մենք էլ, համապատասխանաբար, խնդրահարույց ենք համարել իրենց մոտ եղած ձևակերպումները", - ասել է Միրզոյանը։ Ընդ որում, նա հայտարարել է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի նախագծում Բաքուն Հայաստանի սահմանադրության հարցով պահանջներ չի առաջադրել: "Խաղաղության համաձայնագրի նախագծում Հայաստանի սահմանադրության մասին դրույթ չկա։ Այո, ընդհանուր խաղաղության գործընթացում կողմերը իրավական խնդիրներ են տեսնում միմյանց մոտ և բացատրություններ են տալիս։ Նման քննարկումներ դեռ կլինեն։ Ինչ վերաբերում է մեր սահմանադրությանը, ապա այն, բացի ներքին հարցերի լուծումից, ունի ավելի լայն նշանակություն և կարող է ազդել տարածաշրջանային և Հայաստանի եւ աշխարհի հարաբերությունների վրա: Բայց սահմանադրության մասով պահանջ կամ տեքստ չկա խաղաղության համաձայնագրի նախագծում", - նշել է Հայաստանի արտգործնախարարը։

 

Հիշեցնենք, որ հունվարի 19-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է նոր սահմանադրություն ընդունելու անհրաժեշտության մասին: "Հայաստանի Հանրապետությունը նոր սահմանադրության կարիք ունի։ Ոչ թե սահմանադրական փոփոխությունների, այլ՝ նոր սահմանադրության։ Մենք պետք է ունենանք սահմանադրություն, որը հանրապետությունը կդարձնի ավելի մրցունակ և ավելի կենսունակ աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային նոր պայմաններում", - ասել է Փաշինյանը։

 

Իր հերթին՝ դեռևս 2021 թվականին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր Հայաստանի սահմանադրությունը վերաշարադրելու անհրաժեշտության մասին։ Թուրքական Anadolu գործակալության հետ հարցազրույցում նա ասել էր, որ հարեւան երկրի հիմնական օրենքի տեքստում "հղումներ կան Բաքվի եւ Անկարայի նկատմամբ տարածքային հավակնություններին": "Թող Հայաստանը ճիշտ ընկալի նոր ձևավորված իրականությունը, քայլեր ձեռնարկի՝ այդ իրականությանը համապատասխան, նայի քարտեզին և իրեն գտնի այնտեղ, եթե, իհարկե, կարողանա", - հայտարարել էր Ալիևը: