Արմինֆո.2024 թվականին Երևանի քաղաքապետարանի պարգևավճարների ֆոնդը կավելացվի մինչեւ աննախադեպ չափերի՝ 87% - ով։ Այդ մասին ասված է "Լույս" հիմնադրամի հաղորդագրությունում, որը վերլուծել է Երևանի ավագանու կողմից հաստատված ընթացիկ տարվա բյուջեն:
Աղբյուրի համաձայն, բյուջեով ծրագրվում է քաղաքի եկամուտների աճ, որը, հիմնականում, պայմանավորված է տեղական տուրքերի, տեղական վճարների, այդ թվում՝ դրանց դրույքաչափերի բարձրացմամբ և գույքային հարկերի գծով պլանավորվող մուտքերի ավելացմամբ։ Մասնավորապես, նախատեսվում է, որ Երևանի բյուջեի եկամտային մասը 2024 թվականին կկազմի 124,6 մլրդ դրամ, ինչը 19,5 մլրդ դրամով կամ 18,6% - ով կգերազանցի քաղաքի 2023 թվականի բյուջեի եկամտային մասը։ Ի դեպ, 2023թ. բյուջեով սկզբնապես հաստատված 105.1 մլրդ դրամի եկամուտները հետագայում ճշտված պլանով բարձրացվել են 13.1%-ով։ Այսինքն՝ 2023-ի ճշտված պլանի համեմատ 2024թ. բյուջեի ընդհանուր եկամուտների ակնկալվող աճը կազմում է 4.9% կամ 5.8 մլրդ դրամ։
Ինչպես կարծում են հետազոտության հեղինակները, տարակուսելի է, որ չնայած ավտոկայանման վճարի դրույքաչափերի կտրուկ աճին, 2024թ. բյուջեով նախատեսվում է ավտոտրանսպորտային միջոցների ավտոկայանատեղիում կայանման համար գանձվելիք վճարների չափազանց «համեստ» աճ։ «Այնպիսի տպավորություն է, որ այն բյուջեում գրեթե հաշվի չի առնվել կա՛մ «մտածված» («ապահովության համար»)՝ դրույքաչափերը հիմնականում ֆիսկալ նպատակով բարձրացնելու մեղադրանքից խուսափելու համար, կա՛մ համոզված լինելով, որ դրույքաչափերի կտրուկ աճը կհանգեցնի կայանվող ավտոմեքենաների ֆիզիկական ծավալների գրեթե նույնպիսի կտրուկ նվազման։ Չի բացառվում, որ հետագայում այս վճարի բարձրացման հաշվին բյուջեի փաստացի եկամուտների պլանավորվածից ավելին լինելու դեպքում այդ հանգամանքը իշխանությունները պատրաստվում են ներկայացնել որպես ևս մեկ «աննախադեպ» ձեռքբերում եկամուտների հավաքագրման գործում», - նշում են «Լույս» հիմնադրամում։
Հետազոտության հեղինակները հիշեցնում են, որ քաղաքային իշխանությունն ավտոկայանման վճարների դրույքաչափերի կտրուկ բարձրացման անհրաժեշտությունը հիմնավորում է Երևանը (հատկապես՝ կենտրոնը) ավտոմեքենաներից «բեռնաթափելու» հրատապ անհրաժեշտությամբ։ «Այնուամենայնիվ, միանշանակ է, որ խնդրի լուծման այդպիսի արմատական եղանակին պետք է նախորդած լինեին մի շարք առաջնահերթ քայլեր։ Հակառակ դեպքում դրույքաչափերի բարձրացման բացասական հետևանքները կարող են գերազանցել ակնկալվող դրական արդյունքին։ Ավելին, չի բացառվում նույնիսկ, որ ակնկալվող դրական արդյունքները հիմնականում չեզոքանան, և այս փոփոխությունը, ի վերջո, ունենա միայն ֆիսկալ ազդեցություն՝ առավել խորացնելով առկա լուրջ սոցիալական բևեռացումը», - ընդգծւմ են հետազոտության հեղինակները։
Նրանք նաև մտահոգություն են հայտնել տեղական հարկերի դրույքաչափերի կտրուկ աճի կապակցությամբ ։ Բյուջետային ծրագրերի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս մի շարք կարևոր քաղաքաշինական նախագծերի ֆինանսավորման ծավալների կրճատումը ' երկրորդական նախագծերի իրականացման համար հատկացումների ավելացման ֆոնին: Մասնավորապես, "Տոնական ձևավորում" նախագծի հատկացումները 2023 թվականի բյուջեի համեմատ կավելանան 3,1 անգամ և կկազմեն 123,9 մլն դրամ։ Նախատեսվում է նաև աննախադեպ ավելացնել պարգևատրման ֆոնդի ծավալները: 2024 թվականի բյուջեում պարգևավճարների և հատուկ վճարների չափը 2023 թվականի համեմատ կավելանա 86,6 տոկոսով և 2022 թվականի բյուջեի համապատասխան հատկացումները կգերազանցի ավելի քան 2,8 անգամ:
Նախատեսվում է, որ 2024 թվականին մայրաքաղաքի բյուջեի դեֆիցիտը կկազմի 0,3 մլրդ դրամ ՝ 2023 թվականի բյուջեի 0,4 մլրդ դրամի դիմաց։ Ի դեպ, 2023 թվականին դեֆիցիտը նախատեսված էր 11,3 մլրդ դրամի մակարդակում, մինչդեռ, նախորդ տարվա ինն ամիսներին փաստացի գրանցվել էր 0,4 մլրդ դրամի հավելուրդ ։ «Բյուջետային պլանավորման համապետական մակարդակում առկա խնդիրներն ավելի ընդգծված և խոր կերպով են դրսևորվում Երևան քաղաքի բյուջեի պլանավորման դեպքում։ Պլանային և փաստացի մեծությունների միջև շեղումը չափազանց մեծ է։ Ավելին, կատարողականի հաշվետվությունները ցույց են տալիս, որ շատ հաճախ հաստատված բյուջեի մեծությունների ճշտված պլանով վերանայման արդյունքում շեղումը փաստացի ձևավորված մեծությունից կրճատվելու փոխարեն ավելանում է։ Այս իմաստով, Երևան քաղաքի 2024թ. բյուջեի որոշ ցուցանիշների բավականաչափ իրատեսական լինելու վերաբերյալ թերահավատությունն անհիմն չէ», - ասվում է «Լույս» հիմնադրամի հաղորդագրությունում։