Քաղաքագետ. Արեւմուտքի կողմից անվտանգության երաշխիքները կհանգեցնեն Հայաստանի համար միանգամայն հակառակ արդյունքի

Արմինֆո.Հայաստանը, գործնականում, սառեցնում է իր հարաբերությունները ՀԱՊԿ-ի հետ։ Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում հայտարարել է հայտնի քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը' մեկնաբանելով հայկական պետության պաշտոնյաների վերջին դեմարշները:

Այսօր ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը հրաժարվել է մասնակցել Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության Խորհրդարանական վեհաժողովի լիագումար նիստին: Մեկ օր առաջ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հաղորդել էր, որ չի մասնակցելու կազմակերպության երկրների ԱԳՆԽ նիստին։ Նրանից առաջ ՀԱՊԿ պետությունների ղեկավարների հանդիպմանը Մինսկ չմեկնելու իր որոշման մասին հայտարարել էր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ։ Գործընկերների հետ հանդիպումներից հրաժարվել են պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը և Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը:

Դրանով իսկ, ինչպես ընդգծել է քաղաքագետը, Երևանը, գործնականում, բոյկոտում է ՀԱՊԿ կանոնադրական կառույցների աշխատանքը։ Այդ դեմարշները, շարունակել է քաղաքագետը, առաջին հերթին, ուղերձներ են Ռուսաստանի Դաշնությանը և, ըստ էության, նշանակում են Երևանի աշխարհաքաղաքական կտրուկ շրջադարձ դեպի Արևմուտք։

Մաթևոսյանը չի բացառել, որ հետագայում կարող է դրվել ոչ միայն կազմակերպությունից դուրս գալու, այլև ռուսական 102-րդ ռազմակայանը Հայաստանի տարածքից դուրս բերելու հարց:

Քաղաքագետն ուշադրություն է հրավիրել ՀԱՊԿ-ին ուղղված Երևանի  դիմումին՝ Հայաստանին օգնություն ցուցաբերելու հարցը կազմակերպության օրակարգից հանելու խնդրանքով: Նա նշել է, որ այդ դիմումը հայտնվել է Ադրբեջանի նոր ագրեսիայի նախապատրաստության և Բաքվի կողմից Հայաստանի վերաբերյալ "Արևմտյան Ադրբեջան" եզրույթի օգտագործման մասին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունների ֆոնին: "Այս ֆոնին նրանք հրաժարվում են ՀԱՊԿ-ի օգնությունից, այդ թվում ՝ ռազմատեխնիկական, ինչպես նաև՝ դիտորդական առաքելությունից։ Եթե դու հասկանում ես, որ կարող է պատերազմ լինել, ապա ինչու՞ ես հրաժարվում քո ունեցած "անվտանգության բարձիկից",- հարց է տվել Մաթևոսյանը:

Այս առումով, պատասխանելով Հայաստանի անվտանգության ապահովման հարցում Արեւմուտքի կողմից հնարավոր երաշխիքների մասին հարցին, քաղաքագետը հիշեցրել է Երեւանում ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի եւ Եվրասիայի հարցերով օգնական Յուրի Քիմի հայտարարությունն այն մասին, որ Վաշինգտոնի համար Ղարաբաղի հայերի անվտանգության հարցը "կարմիր գիծ" է: "Բայց մենք բոլորս ականատես եղանք, թե ինչպես Բաքուն էթնիկ զտում կատարեց Լեռնային Ղարաբաղում ՝ 120 հազար հայերի վերածելով փախստականների, ընդ որում, ոչ մի արձագանք չեղավ Արևմուտքից։ Արդեն դա բավական է՝ համապատասխան հետևություններ անելու համար", - նշել է քաղաքագետը։

Նա կասկած է հայտնել Ադրբեջանի նկատմամբ ճնշում գործադրելու Արևմուտքի հնարավորության առնչությամբ ։ "Դա չի աշխատի", - համոզմունք է հայտնել Մաթեւոսյանը,  հավելելով, որ արեւմտյան երկրներն իրենց շահերն ունեն տարածաշրջանում։ Որպես օրինակ նա նշել է բրիտանական British Petroleum ընկերության շահերը, որն Ադրբեջանի նավթային ռեսուրսներում ներդրել է ավելի քան 35 մլրդ դոլար: "Ոչ մի կասկած չկա, որ Լոնդոնի բոլոր քայլերը Հարավային Կովկասում հետապնդում են ընդամենը մեկ նպատակ. Հայաստանին Ադրբեջանի հետ հաշտոցմամբ Իրանի դեմ պլացդարմ ստեղծել, նրա էներգետիկ ռեսուրսներին տիրանալու համար։ Չմոռանանք նաև, որ ԻԻՀ-ն այն հազվագյուտ երկրներից է, որն ունի հիպերձայնային զենք։ Պատկերացնու՞մ եք, թե ուր ենք գնում։ Ըստ այդմ, Արևմուտքի կողմից անվտանգության երաշխիքները կհանգեցնեն Հայաստանի համար միանգամայն հակառակ արդյունքի>, - փաստել է Մաթևոսյանը։

Նոյեմբերի 21-ին ՀԱՊԿ-ում մեկնաբանել են Հայաստանի խնդրանքը ՝ կազմակերպության օրակարգից հանել Երևանին օգնության մասին փաստաթուղթը: Այս կապակցությամբ կազմակերպության հայտարարության մեջ, մասնավորապես, ասվում է. "ՀԱՊԿ ՀԱԽ նոյեմբերյան (2022թ.) նստաշրջանի որոշումների իրականացման և Բելառուսի նախագահության ընթացքում կազմակերպության գործունեության գերակա ուղղությունների կատարման միջոցառումների պլանի համաձայն, մինչ օրս աշխատանքներում գտնվել են երկու փաստաթղթեր, որոնք առնչություն են ունեցել Հարավային Կովկասում իրադրության կայունացման հետ ։ Խոսքը վերաբերում է "Հայաստանի Հանրապետությանը օգնություն ցուցաբերելու համատեղ միջոցառումների մասին" ՀԱՊԿ ՀԱԽ որոշման նախագծերին և կազմակերպության անդամ պետությունների արտաքին գործերի նախարարների հայտարարությանը ՝ ի աջակցություն այդ տարածաշրջանում խաղաղության հասնելու ջանքերին: Հայաստան դիտորդական առաքելություն ուղարկելու և այլ գործնական միջոցառումներ իրականացնելու վերաբերյալ ՀԱԽ որոշման նախագծի վրա աշխատանքները շարունակվում են":

Ավելի վաղ ՀԱՊԿ-ում առաջարկել էին դիտորդական առաքելություն ուղարկել հայ-ադրբեջանական սահման ՝ էսկալացիան կանխելու համար։ Անցած տարվա աշնանը Հայաստանի նախագահությամբ կազմակերպության անդամ պետությունների ղեկավարների հերթական նստաշրջանում Երևանը չստորագրեց առաջարկը, պատճառաբանելով, որ ՀԱՊԿ անդամ պետությունների կողմից ադրբեջանական ագրեսիային քաղաքական գնահատական չի տրվել: