Արմինֆո. Ցեղասպանության կանխարգելման Լեմկինի ինստիտուտը խստորեն դատապարտում է 2023 թվականի նոյեմբերի 7-ին Վագիֆ Խաչատրյանի նկատմամբ 15 տարի ազատազրկման Ադրբեջանի դատավճիռը:
Ընդ որում, Լեմկինի ինստիտուտը կոչ է անում միջազգային հանրությանը համոզել նախագահ Ալիևի վարչակազմին անհապաղ ազատ արձակել իր իրավասության ներքո գտնվող բոլոր հայերին և զերծ մնալ ցանկացած օգնություն ցուցաբերելուց, որը կարող է խորացնել Արցախում ցեղասպանության զոհերի տառապանքները կամ դրդել Ադրբեջանին ագրեսիայի ցանկացած անօրինական գործողություն իրականացնել:
Ինստիտուտում հիշեցրել են, որ Արցախի Հանրապետության բնակիչ Խաչատրյանը ձերբակալվել է Հակարի կամրջի ապօրինի անցակետում՝ 2023 թվականի հուլիսի 29-ին, երբ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի կողմից նրան տարահանել էին հայրենիքից ՝ անհետաձգելի բժշկական օգնություն ցուցաբերելու նպատակով։ "Այդ անցակետը Ադրբեջանի կողմից տեղադրվել է Լաչինի միջանցքում 2023 թվականի ապրիլին ՝ 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ին Ադրբեջանի կողմից նույն միջանցքի ապօրինի շրջափակումից չորս ամիս անց։ Այդ շրջափակումը Արցախի այն ժամանակվա 120,000 բնակիչներին թողեց առանց առաջին անհրաժեշտության ապրանքների և ծառայությունների, ինչը ցեղասպանության դասագրքային օրինակ է ՝ հյուծվածության արդյունքում, ինչպես ճշգրիտ նկատեց Միջազգային քրեական դատարանի նախկին դատախազ պարոն Լուիս Մորենո Օկամպոն: Խաչատրյանի առևանգումը տեղի է ունեցել 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Արցախի դեմ Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայից առաջ, որը հանգեցրել է կոտորածների ու վայրագությունների և հետագայում բնիկ հայ բնակչության գրեթե 100 տոկոսի փախուստին դեպի հարևան Հայաստան: Ագրեսիան, վայրագությունները և բռնի տեղահանումը ներկայացնում են հին, բնիկ քաղաքակրթության մանրակրկիտ ցեղասպանություն:
Առևանգումից հետո Խաչատրյանն ադրբեջանական իշխանությունների կողմից անմիջապես մեղադրվել է 1990-ականների առաջին Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ ռազմական հանցագործություններ կատարելու մեջ: Այդ մեղադրանքները նա բազմիցս հերքել է, և դրանց վերաբերյալ Ադրբեջանը որևէ անկախ ապացույց չի ներկայացրել", - փաստել են ինստիտուտում։
Այս համատեքստում Լեմկինի ինստիտուտը հիշեցնում է 2023 թվականի հոկտեմբերի 27-ին հրապարակված "Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության հայ պաշտոնյաների շարունակական կալանավորման մասին հայտարարությունը"։
Ինստիտուտում նաև ուշադրություն են դարձրել, որ դատավարության ընթացքում Խաչատրյանի հայտարարությունները միտումնավոր սխալ են թարգմանվել ադրբեջանական և թուրքական լսարանի համար: Բացի այդ, Խաչատրյանի լուսանկարները մտահոգություն են առաջացրել նրա նկատմամբ հնարավոր վատ վերաբերմունքի և առողջության վատթարացման վերաբերյալ:
"Հաշվի առնելով պարոն Խաչատրյանի պատկառելի տարիքը և նրա սրտի հիվանդությունը, որը 2023 թվականի հուլիսի 29-ին Արցախից նրա շտապ տարհանման պատճառ է դարձել, 15 տարվա ազատազրկումը հավասարազոր է մահապատժի",- նշել են ինստիտուտում:
Լեմկինի ինստիտուտը ևս մեկ անգամ հիշեցնում է ութ բարձրաստիճան հայ պաշտոնյաների, ինչպես նաև բախտի քմահաճույքին թողնված տասնյակ, հնարավոր է նաև հարյուրավոր, հայ քաղաքացիական գերիների ու ռազմագերիների շարունակվող և ապօրինի ազատազրկման մասին, որոնք շուտով կարող է արժանանալ նույն ճակատագրին, ինչին՝ պարոն Խաչատրյանը, եթե ոչ ավելի վատ:
Վերջում Լեմկինի ինստիտուտը կոչ է անում միջազգային հանրությանը, որը կարծես թե մոռացել է Լեռնային Ղարաբաղում վայրագ հանցագործություններ կատարելու, ինչպես նաև Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի Հանրապետություն ներխուժելու վերահաս սպառնալիքի մասին, համոզել նախագահ Ալիևի վարչակազմին անհապաղ ազատ արձակել իր իրավասության ներքո գտնվող բոլոր հայերին: