Արմինֆո.Երուսաղեմի հայոց պատրիարքն իսրայելական «XANA CAPITAL» ընկերությանն ուղարկել է հայկական թաղամասի մոտ 25%-ի 99 տարով վարձակալության պայմանագիրը չեղարկելու նամակ: Այս մասին եղել է հրապարակային հայտարարություն: Հայաստանի նախկին օմբուդսմեն Արման Թաթոյանն այդպես է մեկնաբանել է հաղորդագրություններն այն մասին, որ իսրայելցի ծայրահեղականները փորձել են հայերին վտարել «Կովերի պարտեզ» կալվածքի տարածքից։
«Սակայն նամակից կարճ ժամանակ անց իրավիճակը տեղում լարվել է, հատկապես` վերաբնակիչների, բանակի զինված ծառայողների ժամանումից և ծառայողական շներ բերելուց հետո: Ստեղծված իրավիճակից ելնելով` Հայ համայնքի ներկայացուցիչները, Հայոց Պատրիարքը և հոգևորականները եկել են «Կովերի պարտեզ»:
Քերքոնեան Դաջանի ընկերությունը, փաստաբան Կարօ Ղազարեանը, Իրավունքի և արդարության կենտրոն «Թաթոյան» հիմնադրամը և փաստաբանական ողջ թիմը կապի մեջ է համայնքի ղեկավարների հետ և հետևում է իրավիճակին` ձեռնարկելով «Կովերի պարտեզ»-ում («Cows’ Garden») լարված իրավիճակը հանդարտեցնելու միջոցներ: Երեկ գիշեր արդեն որոշակի քայլեր ձեռնարկվել են:
Այդուհանդերձ, սրանից մի քանի ամիս առաջ` 2023թ. հունիսին Քերքոնեան Դաջանի ընկերության գլխավորած փաստաբանների և խորհրդականների խումբն իրականացրել է փաստահավաք առաքելություն, որին մասնակցել է նաև Իրավունքի և արդարության կենտրոն «Թաթոյան» հիմնադրամը:
Այդ առաքելությունից առաջ Երուսաղեմի հայ համայնքից ահազանգեր էին ստացվել հայկական թաղամասի «Կովերի պարտեզ» («Cows’ Garden») կոչվող վայրում կառուցվելու էին հյուրանոց ու ժամանցի վայրեր, իսկ հարակից թաղամասերից վտարվելու էին բնակիչները, որոնք պատմականորեն բնակվում են Սուրբ Հակոբ հայկական վանքի տարածքում։ Լրջորեն վտանգվելու էր նաև հայկական թաղամասի թանգարանը և տեղահանվելու էր գերեզմանատունը:
Հավաքված փաստերի վրա փաստաբանական թիմը պատրաստել է 184 էջանոց զեկույց, որը ներառում է էական ապացույցներ: Դրանց հիման վրա ձեռնարկվեցին իրավական քայլեր: Շնորհակալություն փաստաբաններ Կարօ Ղազարեանին, Գառնիկ Քերքոնեանին, Լիզ Միրզա Ալ-Դաջանիին, Անի Նազարյանին ինչպես նաև հայ համայնքի ներկայացուցիչ գործընկերներ Հակոբ Ջերնազեանին, Սեթրակ Բալեանին, Վարսեն Աղաբեկեանին, պրոֆեսիոնալ աշխատանքի համար։ Շնորհակալություն ենք հայտնում նաև Ջեկ Յուրեջյանին և Վաչե Կարմանդարյանին», - գրել է Թաթոյանը:
Ավելի վաղ Twitter-ում հայ համայնքի պաշտոնական էջում հաղորդագրություն էր հայտնվել այն մասին, որ իսրայելցի ծայրահեղական վերաբնակիչների խումբը նախօրեին ժամը 15:00 - ի սահմաններում զենքով և շներով ժամանել է Երուսաղեմում հայ համայնքի խաղաղ նստացույցի վայր՝ «Կովերի պարտեզ» կալվածք:
Հաղորդագրության մեջ նշվում էր, որ նրանք հայերից պահանջել են լքել այդ տարածքը, հայտարարելով, թե "դա իրենց հողն է": "Նրանցից մեկը Դենի Ռոթման անունով, 15 վերաբնակիչների աջակցությամբ, պահանջեց հայերին վտարել. "Սա մեր հողն է, անհապաղ լքեք տարածքը: Հայերը հրաժարվեցին հեռանալ, հայտարարելով, որ գտնվում են օրենքով իրենց պատկանող տարածքում։ Դեպքի վայր է ժամանել իսրայելական ոստիկանությունը ՝ իրավիճակը մեղմելու համար: Դա հանգեցրեց այն բանին, որ այլ վերաբնակիչներ սկսեցին ժամանել կալվածք ՝ ուժ ցույց տալու նպատակով։ Քրիստոնյա արաբ, Xana Capital ընկերության ղեկավար Ջորջ Ուորվարը ՝ Ռոթմանի բիզնես գործընկերը, նույնպես սկսել է սպառնալ հայերին: Հայ իրավաբանների խումբը ղեկավարող Կարնիգ Քերքոնյանն արտակարգ հանդիպում է հրավիրել Երուսաղեմի իրավաբանական խմբի անդամների և տեղի հասարակական ակտիվիստների հետ ՝ քննարկելու հին քաղաքի Հայոց պատրիարքարանի տարածք ներխուժման լույսի ներքո հետագա իրավական միջոցներ ձեռնարկելու հարցը: Այս պահին վերաբնակիչները լքել են տարածքը", - ասվում է հաղորդագրության մեջ։
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 1-ին Երուսաղեմի պատրիարքարանի ղեկավար Հայր Աղան Գոգչյանը հաղորդել էր, որ Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանը նամակ է հղել Xana Gardens Ltd ընկերությանը, որում հաղորդում է, որ լուծում է Երուսաղեմի Հին քաղաքի հայկական թաղամասում գտնվող «Կովերի պարտեզ» կալվածքի վերաբերյալ 2021 թվականի հուլիսի 8-ի պայմանագիրը։
«Կովերի պարտեզը" գտնվում է պատմական Սիոն լեռան վրա՝ Երուսաղեմի հայկական թաղամասի հարավ-արևմտյան անկյունում։ Դեռևս 2021 թվականի նոյեմբերին Մայր աթոռ Սոուրբ Էջմիածնին առընթեր Գերագույն հոգևոր խորհուրդը քննարկել էր Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի «Կովերի պարտեզ" կալվածքի վարձակալության հարցը և կոչ էր արել չեղարկել այդ որոշումը։