Երկուշաբթի, 9 Հոկտեմբերի 2023 13:11

Արմինֆո. Մոսկվան դիտարկում է հոկտեմբերի 12-ին Բիշքեկում ԱՊՀ գագաթնաժողովի հարթակներում Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպման հնարավորությունը: Այս մասին ՌԲԿ-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է Ռուսաստանի փոխարտգործնախարար Միխայիլ Գալուզինը։

 

"Հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման հարցերի ողջ համալիրի շուրջ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի երկխոսությունը երբեք չի ընդհատվել։ Հուսով ենք, որ նման շփումները կշարունակվեն ։ Քննարկում ենք այս տարվա հոկտեմբերի 12 - ին Բիշքեկում ԱՊՀ գագաթնաժողովի միջոցառումների շրջանակներում արտգործնախարարների մակարդակով նման քննարկումներ անցկացնելու հնարավորությունը", - նշել է նա։

 

Նրա խոսքով ՝ ադրբեջանական կողմն արդեն տվել է սկզբունքային համաձայնություն։ "Եվ մենք հույս ունենք, որ հայկական կողմը նույնպես պատասխանատվությամբ կմոտենա այդ հարցին եւ կհամաձայնի մասնակցել նման բանակցություններին", - հավելել Է Գալուզինը:

 

Անդրադառնալով արևմտյան միջնորդությանը՝ ռուս դիվանագետը համոզմունք է հայտնել, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է որոշեն, թե որ կազմով են իրենց ավելի հարմար քննարկումներ ծավալել: "Ինչպես տեսնում ենք, Եվրամիությունը ոչ այնքան մտահոգված է կարգավորմամբ, որքան տարածաշրջանից Ռուսաստանի դուրս մղմամբ։ Եվ դրանում ես տեսնում եմ անհասանելիին հասնելու համաարևմտյան կուրսի մի մասը, այն, ինչ նրանք փորձում են անվանել Ռուսաստանի միջազգային մեկուսացում։ Սա նման կուրսի դրսևորումներից մեկն է։ Ռուսաստանը երկար, երկար տարիներ ջանքեր է գործադրում այդ հին հակամարտության կարգավորման համար ։ 2020 թվականի աշնանը մենք եղել ենք եռակողմ պայմանավորվածությունների մշակման առանցքային միջնորդները։ Բոլոր ուղղությունները, որոնք նշված էին այդ պայմանավորվածություններում, վերցվել են Եվրամիության և ԱՄՆ-ի կողմից ։ Բայց այնպես, կարծես, Ռուսաստանը դրանց հետ ոչ մի կապ չունի։ Այնուհետև քննարկումներն ընթացան, այսպես կոչված, բրյուսելյան հարթակում, որտեղ հայկական ղեկավարությունն արմատապես փոխեց իր դիրքորոշումը և Ղարաբաղը ճանաչեց Ադրբեջանի մաս՝ չհիշելով ղարաբաղյան հայերի իրավունքների և անվտանգության մասին։ Եվ Եվրամիությունը, փոխանակ օգնելու կարգավորմանը, այլ ոչ թե օգտվելու մեր մշակումներից՝ իր կոնյունկտուրային շահերին համապատասխան, մեղադրում է Ռուսաստանին բոլոր մահացու մեղքերի մեջ ՝ սեպտեմբերի 19 - ի իրադարձությունների համատեքստում", - ասել է Գալուզինը։

 

Ընդ որում, նա հավելել է, որ Արևմուտքը հայտարարում է հարթակ տրամադրելու պատրաստակամության մասին, բայց, միևնույն ժամանակ, բոլորովին անտեսում են մյուս մասնակիցների ցանկությունները: "Այսինքն,  Եվրամիությունն իր համար հնարավոր է համարում ուրիշներին թելադրել, թե ով կարող է մասնակցել, ով՝ ոչ։ Սա բացարձակապես մենթորական, գաղութային մարտավարություն է, որն անտեսում է միջազգային հաղորդակցության այլ մասնակիցների օրինական իրավունքներն ու շահերը։ Իսկ դրանք, ինչպես հայտնի է, իրավահավասար ինքնիշխան պետություններ են, քանի որ ինքնիշխան հավասարության սկզբունքն ամրագրված է ՄԱԿ - ի կանոնադրության մեջ", - հայտարարել է ՌԴ փոխարտգործնախարարը ։

 

Ճշտմանը, թե, այնուամենայնիվ, արդյոք Եվրամիությունը, ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը կարող են միասին աշխատել ղարաբաղյան հակամարտության գոտում իրավիճակի շուրջ, հաշվի առնելով Ստամբուլում երեք երկրների ներկայացուցիչների հանդիպումը, Գալուզինը հայտարարել է, որ կարող են, սակայն այն ըմբռնումով հանդերձ, որ Եվրամիությունն ու ԱՄՆ-ը ոչ թե վերցնեն ռուսական մշակումները եւ դրանք ներկայացնեն որպես իրենցը, այլ իրենց գործողությունները ներառեն հայ-ադրբեջանական կարգավորման այն մոդալներում, որոնք արդեն մշակվել են կողմերի միջեւ՝ Ռուսաստանի միջնորդությամբ:

 

"Հենց այս տեսանկյունից ենք մենք մոտենում Եվրամիության և ԱՄՆ-ի հետ շփումներին այդ հարցի շուրջ ։

Չեմ համաձայնի ձեզ հետ, որ մենք խոսում ենք ինչ-որ մրցակցության մասին ։ 2020 թվականին և դրան հաջորդող երկու տարիներին Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև մշակված խաղաղ կարգավորման մոդալություններ կան։ Եվ եթե Եվրամիությունն ու ԱՄՆ-ը ցանկանում են օգնել դրանց իրագործմանը, ապա, իհարկե, մենք դրան չենք հակազդելու։ Բայց, եթե խոսքը գնում է ռուսական մշակումներից օգտվելու և առանց Ռուսաստանի գործելու մասին, հասկանալի է, որ նման մոտեցումը մեզ չի կարող բավարարել", - ընդգծել է ռուս դիվանագետը։

 

Անդրադառնալով Երևանի և Բաքվի միջև մինչև 2023 թվականի ավարտը խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման իրատեսականությանը՝ Գալուզինն ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ դիվանագիտությունն ու մաթեմատիկան միշտ չէ, որ համակցված են, ուստի ինքը հիմա չի խոսի ինչ-որ տոկոսների, մասնաբաժինների և այլնի մասին: "Խաղաղության պայմանագրի նախապատրաստումն ու ստորագրումը հայ - ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման "ճանապարհային քարտեզի" բաղկացուցիչ մասերից մեկն է, որը մշակվել է Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների կողմից ։ Մենք միշտ պատրաստ ենք եղել և ենք՝ օգնելու Ադրբեջանին և Հայաստանին այդ փաստաթղթի մշակման գործում փոխադարձ ընդունելի հիմքի վրա, որպեսզի այն իսկապես լինի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն, հավասարակշռված, երկարաժամկետ խաղաղ կարգավորում երաշխավորող փաստաթուղթ: Մենք ելնում ենք խաղաղության պայմանագրում Ղարաբաղի հայ բնակչության հուսալի իրավունքների և անվտանգության ապահովման թեման հստակ ամրագրելու անհրաժեշտությունից և կողմերին որոշակի գաղափարներ ենք ներկայացրել այդ կապակցությամբ ։ Հուսով ենք, որ դրանք պահանջված կլինեն, ինչպես պահանջված կլինի նաև մեր տեսակետը, որ անհրաժեշտ են մեխանիզմներ ՝ աջակցելու ստորագրված խաղաղության պայմանագրի հետագա իրականացմանը։ Այնպիսի մեխանիզմ, որը չի վնասի Հայաստանի և Ադրբեջանի ինքնիշխանությանն ու անկախությանը", - ասել է նա։