Արմինֆո. Լեռնային Ղարաբաղում միջազգային ներկայության հստակ մեխանիզմը շարունակում է քննարկման առարկա մնալ տարածաշրջանում մեր դաշնակիցների և գործընկերների հետ: Այս մասին սեպտեմբերի 26-ին կայացած ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի մամուլի քարտուղար Մեթյու Միլլերը՝ պատասխանելով համապատասխան հարցին։
Այս առումով նա նախնական դատողություններ չի արել այն մասին, թե ինչպիսին կարող է լինել այդ մեխանիզմը ։ "Ես կասեմ, որ այսօր պետքարտուղարը կրկին խոսել է նախագահ Ալիևի հետ և ընդգծել հետագա ռազմական գործողությունների դադարեցման անհրաժեշտությունը, քաղաքացիական անձանց համար անվերապահ պաշտպանության և ազատ տեղաշարժի անհրաժեշտությունը, անարգել մարդասիրական մուտքը Լեռնային Ղարաբաղ։ Եվ ես կասեմ, որ մենք նշում ենք, և պետքարտուղարն այդ մասին նշել է հեռախոսազրույցոմ, որ նախագահ Ալիևը հայտարարել է, թե հետագա ռազմական գործողություններ չեն լինելու, և մենք ակնկալում ենք, որ նա ենթարկվի այդ պահանջին։ Նա նաև ասել է, որ կհամաձայնի դիտորդական առաքելությանը, և մենք ակնկալում ենք, որ նա կկատարի այդ պայմանը", - ասել է Պետդեպարտամենտի ներկայացուցիչը:
Ընդ որում, Միլլերը հրաժարվել է պատասխանել այն հարցին, թե արդյոք ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավարը Երեւանից հետո կայցելի Բաքու:
Նշենք, որ սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը "հակաահաբեկչական գործողության" պատրվակով հերթական ագրեսիան ձեռնարկեց Արցախի նկատմամբ: Թշնամական ագրեսիայի հետևանքով հարյուրավոր արցախցիներ վիրավորվել են, հաղորդվում է ավելի քան 200 զոհի մասին, այդ թվում ՝ խաղաղ բնակիչների շրջանում: Սեպտեմբերի 20-ին Արցախն ընկավ։ Ադրբեջանն սկսել է Արցախի բռնի հպատակեցումը:
Սեպտեմբերի 21-ին Եվլախում կայացել է Բաքվի և Ստեփանակերտի ներկայացուցիչների հանդիպումը: Ադրբեջանը պահանջել է Արցախի Պաշտպանության բանակի զինաթափում, բոլոր զինծառայողների գերեվարում և բոլոր պետական կառույցների վերացում: Սեպտեմբերի 22-ին մեկնարկել է Արցախի Պաշտպանության բանակի լուծարման գործընթացը: Միջազգային հանրությունը մատների արանքով է նայում Արցախում Ադրբեջանի վայրագություններին։ Տեղեկություններ են ստացվում, որ թշնամական կողմը ոչնչացրել է սեպտեմբերի 19-20-ը գրավված գյուղերի բնակչությանը ։ Սեպտեմբերի 21-24-ը որոնողական աշխատանքների ընթացքում ԼՂՀ ՆԳՆ-ն հայտնաբերել է 105 արցախցու, այդ թվում ՝ դաժանաբար սպանված երեխաների և ծերերի մարմիններ:
Սեպտեմբերի 26-ի երեկոյան դրությամբ արդեն շուրջ 30 հազար բռնի տեղահանված արցախցիներ ժամանել են Հայաստան ։ Սեպտեմբերի 25-ի երեկոյան հայտնի դարձավ նաև, որ Արցախը միացրել են Ադրբեջանի էներգահամակարգին ։ Երևանում և մարզերում չեն դադարում ՀՀ վարչապետի հրաժարականի պահանջով բողոքի ակցիաները ։
Հավելենք նաև, որ սեպտեմբերի 25-ին Ստեփանակերտի մոտակայքում տեղի է ունեցել պայթյուն վառելիքով լի պահեստում, պայթել է բենզինի ցիստեռն: Դեպքի վայրում եղել են Ադրբեջանական վերջին ագրեսիայի ֆոնին Արցախից հեռանալու համար բենզինի հերթ կանգնած մեծ թվով մարդիկ: Նախնական տվյալներով տուժել է ավելի քան 290 մարդ, ևս 68-ը զոհվել են, կան անհետ կորածներ: Տուժածներին օգնելու համար մոբիլիզացվել են Արցախի բուժանձնակազմի և ռուսական խաղաղապահ զորակազմի բոլոր ուժերը ։ Սանավիացիայով և շտապօգնության մեքենաներով մի քանի տասնյակ տուժածներին տեղափոխել են Երևան:
ԵՄ-ն հայտարարել է, որ լրացուցիչ 5 մլն եվրո կհատկացնի Արցախից տեղահանվածներին աջակցելու համար ։ Իր հերթին՝ ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավար Սամանթա Փաուերը, ով այցով գտնվում է Հայաստանում, հաղորդել է, որ ԱՄՆ-ը Հայաստանին կտրամադրի 11,5 միլիոն դոլարի աջակցություն՝ Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված մարդկանց մարդասիրական կարիքների համար:
Բացի այդ, ինչպես ավելի վաղ հաղորդել է ԱրմԻնֆո-ն, վկայակոչելով ՀՀ-ում Շվեդիայի դեսպանին, Շվեդիան Շվեդական Միջազգային զարգացման և համագործակցության գործակալության (SIDA) միջոցով 15 միլիոն շվեդական կրոն է հատկացրել Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեին' Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության մարդասիրական կարիքները հոգալու համար: Եվս 7 մլն եվրո խոստացել է հատկացնել Ֆրանսիան։