Երեթշաբթի, 26 Սեպտեմբերի 2023 11:58

Արմինֆո. Լեռնային Ղարաբաղում առկա իրավիճակը ստեղծվել է այն պարզ պատճառով, որ խախտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը։ Այդ մասին ՀՀՀ-ի հարցազրույցում հայտարարել է ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանը։

 

Մեկնաբանելով աշխարհաքաղաքական երկու կենտրոններից' Ռուսաստանից եւ ԱՄՆ - ից մեսիջներ ստանալու մասին հարցը' Ռուբինյանը նշել է, որ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահի 'ՀՀ վարչապետին ուղղված նամակը պարունակում է ԱՄՆ վարչակազմի մտադրությունը' աջակցել Հայաստանին երկրի համար այս դժվարին ժամանակահատվածում, ինչը Երեւանը գնահատում է: Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանի ԱԳՆ-ը հանդես է եկել երկրի իշխանությունների հասցեին մեղադրանքներով ։ "Ամենացավալին այն է, որ մեր ժողովրդի կրած բազմաթիվ զոհերի ֆոնին Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից երկրի ԱԳՆ-ը հանդես է գալիս նման հայտարարությամբ։ Որպես կանոն՝ դաշնակիցները և, պարզապես, բարիդրացիական պետությունները կարեկցում և օգնում են ծանր վիճակում հայտնված երկրներին, այլ ոչ թե՝ մեղադրում նրանց>, - նշել է փոխխոսնակը, հավելելով, որ ներկա իրավիճակը Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծվել է այն պարզ պատճառով, որ խախտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը ։ Ադրբեջանը սկզբում ապօրինի շրջափակեց Լաչինի միջանցքը, որից հետո ագրեսիա իրականացրեց Արցախի դեմ ։ Ընդ որում, ռուս խաղաղապահներն իրենց վերահսկողության տակ չեն պահել Լաչինի միջանցքը և չեն կանխել հարձակումը Լեռնային Ղարաբաղի վրա ։

 

Մեկնաբանելով Ռուսաստանի ԱԳՆ հայտարարությունն այն մասին, որ Հայաստանի ղեկավարության անհեռատեսության պատճառով չի հաջողվել իրականացնել Հայաստանի անվտանգության ամրապնդման ոլորտում մի շարք համաձայնագրեր, մասնավորապես, Փաշինյանը չի ստորագրել Հայաստանի՝ Ադրբեջանի հետ սահմանակից շրջաններ ՀԱՊԿ դիտորդական առաքելություն ուղարկելու վերաբերյալ վեց երկրների ԱԳ նախարարների կողմից արդեն համաձայնեցված որոշումը, Ռուբինյանը հիշեցրել է, որ 2022 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի զինված ուժերը հարձակվել են Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի վրա և օկուպացրել որոշակի տարածքներ ։ < ՀԱՊԿ-ը, մի կառույց, որի պարտականությունների մեջ է մտնում իր անդամ պետությունների տարածքային ամբողջականության պաշտպանությունը, ոչ միայն չի կատարել իր պարտավորությունները, այլև չի արձանագրել հարձակմանը՝ Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի վրա: Դրանից հետո տեղի ունեցավ Պրահայի հանդիպումը, այնուհետև պայմանավորվածություն եղավ, որ ԵՄ դիտորդներ կժամանեն Հայաստանի սահմանները դիտարկելու համար, և դրանից հետո միայն ՀԱՊԿ-ն սկսեց ՀԱՊԿ դիտորդական առաքելություն առաջարկել, ինչից Հայաստանը չհրաժարվեց, Հայաստանը պահանջեց մեկ բան, որ՝ եթե գաղափարն այն է, որ ՀԱՊԿ դիտորդները պետք է հետևեն Հայաստանի սահմաններին, ապա դրանք պետք է ֆիքսել, մենք գիտենք, թե դա ինչ է, միջազգային հանրությունը գիտի, և ՀԱՊԿ-ը պետք է այդ սահմանները ֆիքսի, դա տեղի չի ունեցել, Ադրբեջանի հարձակման որևէ դատապարտում չի եղել", - ասել է փոխխոսնակը ։

 

Խոսելով ռուսական կողմի մեղադրանքների մասին, թե՝ իրավիճակը սրվել է պաշտոնական Երևանի կողմից 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից հետո Լեռնային Ղարաբաղում հայկական զինված ուժերի ներկայության շարունակման ժխտմամբ, ինչը դարձել է նախորդ տարվա սեպտեմբերյան սրման հիմնական պատճառներից մեկը, Ռուբինյանը նշել է, որ Հայաստանը Լեռնային Ղարաբաղում զինված ուժեր չի ունեցել: < Այս հայտարարությունը լիովին հակասում է իրականությանը: Արդյոք եղել է Պրահյան հայտարարություն, երբ Ադրբեջանը գրավել է Հին թաղերն ու Խծաբերդը, երբ գրավել է Փառուխը, երբ ռուս խաղաղապահի կողքին նստած տրակտորիստը սպանվել է ադրբեջանցի դիպուկահարի կողմից > ,- հիշեցրեց փոխխոսնակը։

 

Անդրադառնալով ՌԴ ԱԳՆ հայտարարության այն հատվածին, թե՝ տարածաշրջանային գործերում Նիկոլ Փաշինյանը՝ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցն ապագա սերունդներին թողնելու շուրջ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների 2020թ. նոյեմբերի ջենթլմենական պայմանավորվածությունը պահպանելու փոխարեն տեղի է տվել Արեւմուտքի հորդորներին, Ռոուբինյանն ասել է. "Եթե, անգամ, եղել է Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հետաձգման շուրջ ջենթլմենական համաձայնություն, ապա Ռուսաստանի Դաշնությունն առաջինն էր, որ խախտեց այն, քանի որ 2020 թվականի դեկտեմբերին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց, որ միջազգային իրավունքի տեսանկյունից Լեռնային Ղարաբաղը և նրա շրջակա տարածքները Ադրբեջանի մաս են: Ադրբեջանը բազմիցս մերժել է այդ տրամաբանությունը, օրինակ, Խովաևի առաջարկները, որոնց համաձայնել է Հայաստանը, մերժվել են Ադրբեջանի կողմից ։ Այդ դեպքում՝ ինչու՞ է Ռուսաստանի ԱԳՆ-ը Հայաստանին մեղադրում ջենթլմենական համաձայնագիրը խախտելու համար> ,- ընդգծել է Ռուբինյանը, հերքելով նաև ՌԴ ԱԳՆ-ի այն պնդումը, թե Փաշինյանի թիմի անպատասխանատու մոտեցումը միանգամայն հասկանալի դժգոհություն է առաջացրել հայ հասարակության մի մասի շրջանում, ինչն արտահայտվել է ժողովրդական բողոքներով։ Ռուբինյանի խոսքով ՝ կառավարության և ժողովրդի հարաբերությունները Հայաստանի ներքին գործն են։ <Հայաստանի ժողովրդի և սեփական կառավարության միջև հարաբերությունները, լինի դա դժգոհություն, հիացմունք, ատելություն, դա բացառապես կառավարության և նրա ժողովրդի գործն է: Մենք ակնկալում ենք, որ բոլոր պետությունները, անկախ անյ բանից՝ բարեկամական են, թե ոչ, պարտավոր են հարգել Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանությունն ու անկախությունը", - ընդգծել է Հայաստանի խորհրդարանի փոխխոսնակը։