Արմինֆո.ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարի օգնական Միրոսլավ Ենչան, բացելով Լեռնային Ղարաբաղի հարցով Անվտանգության խորհրդի հրատապ նիստը, փաստել է, որ սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը հայտարարել է, որ նախաձեռնել է տեղային հակաահաբեկչական գործողություն Արցախում ՝ ի պատասխան "բնապահպանների և չորս ոստիկանների ողբերգական մահվան": Ընդ որում, նա հավելել է, որ միջադեպերը կապված են եղել ականների հետ, որոնք, նրանց պնդմամբ, տեղադրվել են հայկական զինված ուժերի կողմից:
"Պաշտոնական հայտարարությունների համաձայն, Ադրբեջանը ռուսական խաղաղապահ ուժերին և ռուս-թուրքական համատեղ մոնիթորինգային կենտրոնին տեղեկացրել է իր գործունեության մասին, որի նպատակն էր կանխել "Հայաստանի զինված ուժերի կողմից լայնածավալ սադրանքները, չեզոքացնել նրանց ռազմական ենթակառուցվածքները և ապահովել նրանց դուրս բերումն ու Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանադրական կարգի վերականգնումը": Իրադարձությունները հանգեցրել են ռազմական գործողությունների կտրուկ էսկալացիայի։ Ադրբեջանական ուժերը հատել են շփման գիծը, տեղեկություններ են ստացվել, այդ թվում ՝ խաղաղ բնակչության շրջանում զոհերի, ինչպես նաև Լեռնային Ղարաբաղի ներսում մի քանի հազար մարդու տարհանման մասին", - ասել է նա։
Միևնույն ժամանակ, ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչը ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ ռուսական խաղաղապահ ուժերը, որոնք նույնպես կորուստներ են ունեցել, հրադադարի ռեժիմի բազմաթիվ խախտումներ են արձանագրել:
"ՄԱԿ-ը, որը ներկա չէ ոչ շփման գծի երկայնքով, ոչ էլ ռուսական մանդատի տակ գտնվող այլ շրջաններում, չի կարող հաստատել այդ տարաբնույթ պնդումներն ու մեղադրանքները ։ Թույլ տվեք, սակայն, նշել ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի խիստ մտահոգությունն այն առումով, որ վերջերս վերսկսվել են մարտական գործողությունները, որոնց հետևանքով զոհվել են խաղաղ բնակիչներ, այդ թվում ՝ երեխաներ:
ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Վոլքեր Թյիրկը ևս մտահոգություն է հայտնել քաղաքացիական բնակչության դեմ զինված ուժերի բազմակի կիրառման կապակցությամբ: Նա նշել է, որ շատ կարևոր է վերադառնալ խաղաղ գործընթացին և աշխատել համաձայնության հասնելու ուղղությամբ, որը հիմնված է մարդու իրավունքների հարգանքի վրա: Գլխավոր քարտուղարը կոչ է անում բոլոր շահագրգիռ կողմերին խստորեն պահպանել 2020 թվականի հրադադարը և նույն թվականի նոյեմբերի 9 - ի եռակողմ պայմանավորվածությունը և շարունակել կատարել իրենց պարտավորությունները, հատկապես, այն պարտավորությունները, որոնք կապված են միջազգային մարդասիրական իրավունքի և մարդու իրավունքների միջազգային նորմերի հետ", - ասել է Ենչան, հավելելով, որ Լեռնային Ղարաբաղում էսկալացիան տեղի է ունեցել այն բանից հետո, երբ նախօրեին ՝ սեպտեմբերի 18-ին, Քաշաթաղի (Լաչինի) միջանցքով և Ակնայի (Աղդամ) ճանապարհով Լեռնային Ղարաբաղ են հասել ցորենի ալյուրի և կենսական նշանակության դեղորայք:
"Խորհրդի անդամները, հավանաբար, հիշում են, որ վերջին մեկ ամսվա ընթացքում քաղաքացիական անձանց ազատ տեղաշարժի և մարդասիրական օգնության հասանելիության հարցերը լարվածության և սուր քննարկումների աղբյուր են դարձել Բաքվի և Երևանի միջև ։ Գլխավոր քարտուղարը նախկինի պես խորապես մտահոգված է էսկալացիայով, որի հետեւանքները կապված են փխրուն հումանիտար իրավիճակի հետ եւ կոչ է անում բոլոր կողմերին անհապաղ ապահովել մարդասիրական օգնության անարգել հասանելիությունը կարիքավոր քաղաքացիական անձանց համար: Նշենք նաեւ, որ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն մտահոգություն է հայտնել տարածաշրջանում առանց այն էլ խոցելի բնակչության վրա վերջին միջադեպերի հումանիտար հետեւանքների կապակցությամբ: Հիշեցնելով, որ մի քանի ամսվա ընթացքում հիմնական ապրանքների և բժշկական օգնության հասանելիությունը շատ սահմանափակ էր, Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն գնահատեց, որ իրավիճակը, ամենայն հավանականությամբ, կխորացնի նրանց տառապանքները", - ավելացրել է Ենչան:
Նա նաև համոզմունք է հայտնել, որ վերջին մի քանի օրերի իրադարձությունները պետք է դիտարկել հրադադարի ռեժիմի կանոնավոր խախտումների, ընդհանուր օրինաչափությունների շրջանակներում, որոնք եղել են մշտական: Նրա խոսքով ՝ թեև մարտական գործողությունները երեկ դադարել են, սակայն իրավիճակը տեղերում անկայուն է ։
"Մենք նաեւ հասկանում ենք, որ որպես դրական քայլ ՝ տեղի բնակչության եւ Ադրբեջանի կառավարության ներկայացուցիչները հանդիպել են ժամեր առաջ եւ նախնական քննարկում անցկացրել ։ Վերջում կոչ ենք անում վերջնականապես դադարեցնել բոլոր ռազմական գործողությունները ։ Իրավիճակի հետագա սրումը կհանգեցնի մարդկային զոհերի, կորուստների և տառապանքների և կզրոյացնի այն ջանքերը, որոնք միջազգային աջակցություն են ստանում ։ Քաղաքացիական բնակչության պաշտպանությունն ու նրանց հիմնական կարիքները հոգալը, ներառյալ նրանց իրավունքների պաշտպանությունը, պետք է առաջնահերթություն լինեն, եւ Ադրբեջանի կառավարության եւ տարածաշրջանի ներկայացուցիչների միջեւ պետք է իրական երկխոսություն տեղի ունենա, որը լիարժեք մասնակցություն կապահովի Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հարաբերությունների կարգավորումը: Սա ապագայի միակ կայուն ուղղությունն է", - ասել է Ենչան, հավելելով, որ քարտուղարությունը շարունակելու է սերտ կապեր պահպանել բոլոր շահագրգիռ կողմերի հետ եւ հավատարիմ է մշտական խաղաղ ջանքերին ։
Ամփոփելով ՝ նա փաստել է, որ քարտուղարությունը պատրաստ է նաև մարդասիրական կարիքների գնահատում իրականացնել, եթե հասանելիություն ստանա և ըստ անհրաժեշտության աջակցություն տրամադրի: