ԵՄ-ը նախկինի պես հանձնառու է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երկխոսությանն աջակցելուն և Հարավային Կովկասում խաղաղության և անվտանգության ամրապնդման ջանքերին աջակցելուն. Հայտարարություն

Արմինֆո.Եվրոպական Միությունը մեծ մտահոգությամբ հետևում է Լաչինի միջանցքով ազատ տեղաշարժի շարունակվող սահմանափակումներին և Ղարաբաղի հայության համար հումանիտար լուրջ հետևանքներին: Այդ մասին ասվում է Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեի հայտարարությունում։

Ըստ աղբյուրի ՝ Լաչինի միջանցքով երթևեկությունը դժվարացել է մոտ 9 ամիս, իսկ ընթացիկ տարվա հունիսի 15-ից միջանցքը գրեթե ամբողջությամբ արգելափակված է ՝ բացառությամբ բժշկական սպորադիկ տարհանումների: Արդյունքում՝ դեղորայքի ու առաջին անհրաժեշտության ապրանքների ծայրահեղ դեֆիցիտ է, կամ դրանք արդեն սպառվել են, ինչը ծանր հետևանքներ է ունենում տեղի բնակչության համար ։

< ԵՄ-ն ցավում է, որ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի գործունեությունը տարածաշրջանում լրջորեն խոչընդոտվել է, և կոչ է անում այն լիարժեք և արագ վերսկսել, ներառյալ հումանիտար բեռների փոխադրումը: ԵՄ-ն կրկնում է հուլիսի 26-ին արված իր կոչը, այն է ՝ ապահովել Լաչինի միջանցքով տեղաշարժի ազատությունն ու անվտանգությունը երկու ուղղություններով, և երաշխավորել, որ ճգնաժամն այլևս չի սրվի ՝ համաձայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության, մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի 2022 թվականի դեկտեմբերի և Միջազգային դատարանի 2023 թվականի փետրվարի որոշման ։ ԵՄ - ն ի գիտություն է ընդունել Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից Աղդամ քաղաքով ապրանքներ մատակարարելու պատրաստակամությունը, սակայն ԵՄ-ն համոզված է, որ Լաչինի միջանցքը պետք է ապաշրջափակվի՝ նախորդ համաձայնագրերի և Միջազգային դատարանի որոշման համաձայն", - ասվում է հայտարարության մեջ:

Փաստաթղթում ընդգծվում է, որ ԵՄ-ն ուշադիր հետեւում է Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ վերջին ամիսներին աճող լարվածությանը նրանց միջազգային սահմանի երկայնքով, կրակոցների միջադեպերի մասին հաղորդումներ են ստացվում գրեթե ամեն օր: "Մենք կոչ ենք անում բոլոր կողմերին խուսափել հետագա միջադեպերից և վերադառնալ երկխոսության: Տեղում իրավիճակի դիտարկման և իրազեկման նպատակով Հայաստանում ԵՄ առաքելությունը (EUMA) պարեկություն է իրականացնում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև միջազգային սահմանի հայկական կողմի երկայնքով: Առաքելության նպատակն է նպաստել հակամարտության կարգավորմանը և ամրապնդել վստահությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև: ԵՄ-ն կրկնում է զսպվածության և ներգրավված բոլոր կողմերի միջև երկխոսության իր կոչերը ։ Անհրաժեշտ են մշտական ջանքեր Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև վստահության վերականգնման համար ՝ տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն և կայունություն ապահովելու համար ՝ ի շահ տեղի քաղաքացիական բնակչության: Բաքվի եւ նախկին Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզում բնակվող հայերի ներկայացուցիչների միջեւ երկխոսության շուտափույթ հաստատումը վճռորոշ նշանակություն ունի, մասնավորապես, տարածաշրջանում հումանիտար ճգնաժամի լուծման, ինչպես նաեւ Ղարաբաղի հայերի իրավունքների եւ անվտանգության ու այլ հարցերի համար", - ասված է հայտարարության մեջ:

Դրա հեղինակները նշում են, որ Եվրոպայի խորհրդի Մարդու իրավունքների հանձնակատարը պատրաստ է համագործակցել բոլոր համապատասխան զրուցակիցների հետ՝ առկա հումանիտար խնդիրների հաղթահարման գործում օգնություն ցուցաբերելու համար: < ԵՄ-ն և, մասնավորապես, Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը ակտիվորեն մասնակցում են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին աջակցելուն: 2023 թվականի հուլիսի 15 - ին Միշելի կողմից Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի և Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանի մասնակցությամբ կազմակերպված վերջին եռակողմ հանդիպմանը երկու երկրների ղեկավարները վերահաստատել են իրենց հաստատակամ հանձնառությունը խաղաղության գործընթացին: Նրանք, մասնավորապես, վերահաստատել են միմյանց տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության նկատմամբ իրենց լիակատար հարգանքը, ինչպես նաև 1991 թվականի Ալմաթիի հռչակագրին իրենց ոչ երկիմաստ հավատարմությունը ՝ որպես սահմանազատման քաղաքական հիմք ։ Սահմանի վերջնական դելիմիտացիան պետք է համաձայնեցվի բանակցությունների միջոցով ։ Դելիմիտացիայի հետագա էական առաջընթացը կարևոր գործոն է միջազգային սահմանին լարվածության թուլացման, թյուրիմացությունների և միջադեպերի կանխարգելման համար ։ Բռնությունը, սպառնալիքները, կոշտ հռետորաբանությունը և ապատեղեկատվության տարածումը պետք է դադարեն, որպեսզի ստեղծեն խաղաղության և կարգավորման բանակցություններին նպաստող միջավայր: Բարեխիղճ երկխոսությանը նվիրվածության հաստատումը մնում է նույնքան արդիական, որքան նախկինում: Այն պահանջում է բոլոր կողմերի իրական նվիրվածությունը ' աշխատելու համաձայնեցված արդյունքների հասնելու համար: Մարդասիրական հարցերը պետք է լուծվեն, և անհրաժեշտ է անհապաղ կոնկրետ քայլեր ձեռնարկել վստահությունը վերականգնելու համար ։ ԵՄ-ն շարունակում է լիովին հանձնառու մնալ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ երկխոսության խթանմանը եւ Հարավային Կովկասում խաղաղության եւ անվտանգության ամրապնդման ջանքերին աջակցելուն ՝ ի շահ տարածաշրջանի բոլոր մարդկանց: Մենք չպետք է կորցնենք վերջին ամիսներին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության կարգավորման գործում ձեռք բերված ազդակը։ Կարևոր է շարունակել բանակցությունները", - ասված է հայտարարության մեջ ։