Արմինֆո. Ռուսաստանի համար Հայաստանի և Ադրբեջանի երկու եղբայրական ժողովուրդների հաշտեցման գործընթացը պետք է ընդգրկի նաեւ հումանիտար ոլորտը։ Այդ մասին հուլիսի 26-ին ամենշաբաթյա մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան, պարզաբանելով, թե Մոսկվայի կարծիքով ինչպես կարելի է մերձեցնել Հայաստանի եւ Ադրբեջանի հասարակություններին։
Դիվանագետը նշել է, որ Ռուսաստանն ամեն ինչ անում է դրա համար։ Այս կապակցությամբ նա փաստել է, որ ինչպես նշված է Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների 2022 թվականի հոկտեմբերի 31-ի եռակողմ հայտարարության մեջ, կարևոր է դրական մթնոլորտ ձևավորել Ադրբեջանի և Հայաստանի փորձագիտական հանրության, քաղաքացիական հասարակությունների, կրոնական առաջնորդների միջև ռուսական աջակցությամբ երկխոսությունը շարունակելու, ինչպես նաև երկու երկրների ժողովուրդների միջև վստահության ամրապնդման նպատակով եռակողմ միջխորհրդարանական շփումներ սկսելու համար ։
"Հայ-ադրբեջանական կարգավորումը հեշտ չի ընթանում, ինչպես մենք բոլորս հիանալի տեսնում և հասկանում ենք ։ Բայց խաղաղությանն այլընտրանք չկա։ Դրա հետ կապված հարցերը քննարկվել են, մասնավորապես, երեկ Մոսկվայում Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների ղեկավարների եռակողմ հանդիպման ժամանակ։ Ակնկալում ենք, որ նշված շփումները տեղի կունենան առաջիկա ամիսներին", - նշել է նա։
Ճշտմանը, թե արդյոք երեկ Մոսկվայում կայացած հանդիպմանը հաջողվել է հասնել Արցախի ապաշրջափակման շուրջ ինչ-որ պայմանավորվածությունների, Զախարովան հայտարարել է, որ երեկ դա լիարժեք մեկնաբանվել է ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի կողմից, և ինքը դրան ավելացնելու ոչինչ չունի:
Հայ լրագրողի դիտարկմանը, թե նախօրեին Մոսկվայում ձեռք բերված պայմանավորվածություններն ավելի պրոադրբեջանական են, քան այն, ինչին Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները հանգել էին Բրյուսելում, Զախարովան միայն հակադարձել է. "Ես չեմ կարող մերժել գնահատական տալու ձեր իրավունքը։ Բայց, ընդ որում, ես մեր պաշտոնական դիրքորոշումն ունեմ, այն երեկ նախարարի կողմից հնչեցվել է"։
Նշենք, որ Մոսկվայում կայացած եռակողմ հանդիպման արդյունքներով Լավրովը հայտարարել է, որ հայկական կողմում կա ըմբռնում՝ Լեռնային Ղարաբաղի հայերին ադրբեջանական ներկայացուցիչների հետ շուտափույթ հանդիպումների հարցում համոզելու անհրաժեշտության մասին' համապատասխան օրենսդրությունից և միջազգային պարտավորություններից (տվյալ դեպքում' Ադրբեջանի) բխող իրավունքների համաձայնեցման համար, ներառյալ ազգային փոքրամասնությունների իրավունքների ապահովման մասին բազմաթիվ կոնվենցիաներ:
"Ադրբեջանական կողմը փոխադարձ հիմունքներով պատրաստ է նույնպիսի երաշխիքներ տրամադրել նաև իր տարածքում բնակվող անձանց նկատմամբ։ Հայերը պատրաստ են անել նույնը Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվող քաղաքացիների նկատմամբ բոլոր կոնվենցիաների կիրառման առումով", - նշել է նա։
Այսպիսով, ստացվում է, որ այսօր հայ-ադրբեջանական կարգավորման օրակարգում ոչ միայն հարց չկա Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման երեք հիմնարար սկզբունքներից մեկի ՝ ժողովուրդների, այդ թվում՝ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի մասով, այլև ամեն ինչ հանգել է ազգային փոքրամասնությունների հունով խնդրին։ Այսինքն ՝ արցախցիներին այժմ դիտարկում են որպես ազգային փոքրամասնություն Ադրբեջանի կազմում, և դա այն դեպքում, երբ, նույնիսկ, խորհրդային շրջանում Լեռնային Ղարաբաղն ուներ ինքնավար մարզի կարգավիճակ։