Կարծիք. ՌԴ ԱԳՆ հուլիսի 15-ի հայտարարությամբ Մոսկվան իր վրայից հանում է Հայաստանի կողմից տարածքային զիջումների պատասխանատվությունը

Արմինֆո.Ռուսաստանը, փաստորեն, իր վրայից հանում է Հայաստանի տարածքային զիջումների պատասխանատվությունը։ Պատմական գիտությունների թեկնածու, ՄՄՀՊԻ-ի Միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի Եվրաատլանտյան անվտանգության կենտրոնի առաջատար գիտաշխատող Սերգեյ Մարկեդոնովն այդպես է մեկնաբանել Արցախի շուրջ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության շաբաթ օրվա հայտարարությունը։

Նա փաստել է, որ "Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ իրավիճակի հետ կապված"  ՌԴ արտաքին գործերի նախարարության հայտարարությունը հայտնվել է հուլիսի 15-ին, և այդ օրը պատահական չէ: "Այդ օրն էր նախատեսվում Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի հանդիպումը՝ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ (այսպես կոչված ՝ բրյուսելյան ձևաչափ)։ Ի դեպ, հանդիպման նախօրեին "Ամերիկայի ձայնի" համար հայ-ադրբեջանական կարգավորման մասին ծավալուն (փաստացի) ծրագրային հարցազրույցով հանդես եկավ Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։ Մոսկվան որոշեց ընդհատել դադարը և հրապարակայնորեն շարադրել իր տեսլականը", - նշել է ռուս փորձագետը՝ առավել կարևորելով այդ հայտարարության երեք թեզերը ։

"Նախ՝ Ռուսաստանը փաստացի իր վրայից հանում է Հայաստանի կողմից տարածքային զիջումների պատասխանատվությունը։  Հենց դրանից է սկսվում ԱԳՆ հայտարարությունը. "2022 թվականի հոկտեմբերին և 2023 թվականի մայիսին Եվրամիության հովանու ներքո անցկացվող գագաթաժողովներին Հայաստանը Լեռնային Ղարաբաղը ճանաչել է Ադրբեջանի տարածքի մաս։ Մենք հարգանքով ենք վերաբերվում Հայաստանի ղեկավարության ինքնիշխան որոշմանը": Այսինքն, նա էլ պատասխանատու է, առաջին հերթին, եթե դիվանագիտականից թարգմանենք ռուսերենի։ Միևնույն ժամանակ, Մոսկվան Երևանի նման համաձայնությունը համարում է այն հիմքերի արմատական փոփոխություն, որոնց վրա հիմնված էր Պուտինի, Ալիևի և Փաշինյանի 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը, այսինքն, սկզբնական ստատուս քվոն, որն ի հայտ եկավ ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ավարտից անմիջապես հետո", - կարծում է քաղաքագետը։

Երկրորդ, շարունակել է Մարկեդոնովը, այս պայմաններում Ռուսաստանն առաջարկում է կենտրոնանալ մեկ մասնավոր և մեկ ընդհանուր խնդրի վրա։ "Մասնավորը "Լեռնային Ղարաբաղի բնականոն կենսագործունեության վերականգնումն է"։ Առանց որևէ կարգավիճակային բարդությունների, զուտ "հումանիտար": Ընդհանուրը՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցում։ Մոսկվայում շատ լավ հասկանում են, որ Կովկասում ցանկացած խաղաղություն (ընդհանրապես, ցանկացած թուղթ) առանց իր մասնակցության՝ հզոր հարված է իր ջանքերին, իմիջին, հեղինակությանը։ Եվ, իհարկե, ավելի լավ է խուսափել դրանից", - կարծում է փորձագետը։

Նրա համոզմամբ՝ այսօր ուշ է քննարկել, թե ինչն է արվել ոչ այնպես, և ով է մեղավոր դրա համար, պետք է փրկել իրավիճակը։ "Քանի դեռ անդառնալի կետը չեն անցել, կարելի է վերցնել նախաձեռնությունը։ Արևմուտքը, միևնույն է, Ռուսաստանին շնորհակալություն չի ասի՝ 1994 թվականի մայիսի 12-ի համաձայնագրից մինչև եռակողմ հայտարարություններ (ոչ միայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին, այլև 2021-2022 թվականներին ստորագրվածների) սպեկտրում նրա բոլոր գործողությունների համար։ Նահանգները և ԵՄ-ն այլ նպատակ ունեն. օգտվելով Ուկրաինայում ՌԴ-ի "խրվելուց"՝ նրան նեղել Անդրկովկասում, Դնեստրում, այնուհետև՝ ամենուրեք", - կարծում է Մարկեդոնովը։

Սակայն, որպես երրորդ թեզ, Մարկեդոնովը նշել է ևս մեկ մնացող հարց. թե Բաքվի, թե Երևանի համար ԱԳՆ հայտարարության խիտ տեքստում շատ բան, իրականում, անընդունելի է։ "Ադրբեջանը շտապում է վերջնականապես փակել ղարաբաղյան գեշտալտը և, ցանկալի է, առանց հատուկ զիջումների ու նրբերանգների։ Հայաստանը, չունենալով "հանուն Արցախի" պայքարի ռեսուրսներ, կցանկանար պատասխանատվությունը բարդել Ռուսաստանի վրա (տես Գրիգորյանի հարցազրույցի մանրամասները)։ Բարդ պայմաններ: Եվ այդ պատճառով Մոսկվայի մտադրությունները նման են բաց թողածը լրացնելու հուսահատ փորձի։ Դրա շանսերը կան։ Դեռ կան",- եզրափակել է նա:

Ինչպես ԱրմԻնֆո-ն արդեն հաղորդել է, հուլիսի 15-ին Ռուսաստանի ԱԳՆ-ը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում Երևանին մեղադրել է եռակողմ պայմանավորվածությունների էությունից շեղվելու համար և կոչ է արել Բաքվին ապաշրջափակել Արցախը Հայաստանի և արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհը: Ընդ որում, ՌԴ ԱԳՆ-ում հայտարարել են մոտ ժամանակներս Մոսկվայում արտգործնախարարների եռակողմ հանդիպում կազմակերպելու պատրաստակամության մասին՝ քննարկելու բարձր մակարդակով պայմանավորվածությունների կատարման ուղիները, ներառյալ խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցման թեման, որին հաջորդելու է Մոսկվայում կայանալիք ռուս-ադրբեջանա-հայկական գագաթնաժողովը՝ վերոհիշյալ փաստաթղթի ստորագրման համար: