Արմինֆո.Թոմ Լանթոսի անվան մարդու իրավունքների հանձնաժողովը (TLHRC) նշանակալի լսումներ է անցկացրել՝ նվիրված Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) բնիկ քրիստոնյա հայերի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիային ՝ կոչ անելով պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի կառավարության նկատմամբ՝ տարածաշրջանում տեղի ունեցող հայերի երկրորդ ցեղասպանության ֆոնին: Այդ մասին հաղորդում է Ամերիկայի հայ ազգային կոմիտեն (ANCA)։
"Այսօրվա լսումներն արտացոլեցին եւ ամրապնդեցին Կոնգրեսի աճող արցախամետ կոնսենսուսը՝ ի պաշտպանություն ԱՄՆ քաղաքականության հրատապ վերաբեռնման՝ սկսած Ադրբեջանին ամերիկյան ողջ ռազմական օգնության դադարեցումից։ ANCA-ն շարունակելու է աշխատանքը կրոնական, էթնիկ եւ
իրավապաշտպան կազմակերպությունների և Կոնգրեսի առաջնորդների լայն կոալիցիայի հետ՝ Արցախի անվտանգության և ինքնորոշման իրավունքի պաշտպանության համար", - հայտարարել է ANCA-ի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանը։
ANCA-ում նշել են, որ Կապիտոլիումի բլուրում երկժամյա լսումը, որը կազմակերպել էին TLHRC-ի համանախագահներ Քրիս Սմիթը եւ Ջեյմս Մաքհովերնը, ներառում էր Կոնգրեսի հայկական խմբակցության համանախագահներ Գաս Բիլիրակիսի եւ Ֆրենկ Փալոնի դիտարկումները: Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ադամ Շիֆը գրավոր հայտարարություն է ներկայացրել արձանագրության համար:
"Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի պաշտպանություն" խորագրով լսումը ներառում էր միջազգային կրոնական ազատության հարցերով հատուկ հանձնարարություններով ԱՄՆ նախկին դեսպան Սեմ Բրաունբեքի, Հայաստանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Ջոն Էվանսի, ԱՄՆ ձեռներեցության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Մայքլ Ռուբինի եւ Կոլումբիայի համալսարանի խաղաղաշինության և մարդու իրավունքների ծրագրի, Մարդու իրավունքների ուսումնասիրության ինստիտուտի տնօրեն Դեյվիդ Ֆիլիպսի ցուցմունքները:
"120 հազար քրիստոնյա կա, որոնց խեղդում, արգելափակում է Ադրբեջանը", - հայտարարել է Բրաունբեկը, ով վերջերս եղել է Հայաստանում՝ "Ֆիլոս" նախագծի փաստահավաք առաքելության շրջանակներում: Նա նշել է, որ դա հակասում է խաղաղության համաձայնագրին, դա հակասում է այն բանին, ինչ սահմանել է Միջազգային դատարանը, և, այնուամենայնիվ, դա տեղի է ունենում։ "Նրան (Ադրբեջանի նախագահին - խմբ.) աջակցում է Էրդողանը, որը, հավանաբար, աշխարհի առաջատար իսլամիստն է, որը խթանում է մարտնչող իսլամը", - հավելել է նա ՝ խորհուրդ տալով ընդունել Լեռնային Ղարաբաղում մարդու իրավունքների մասին օրենք, որում հստակ սահմանվեն Արցախի հայ բնակչության անվտանգության ապահովման նվազագույն չափորոշիչները: Բրաունբեկը նաև կոչ է արել Կոնգրեսի պատվիրակությանն այցելել Արցախ, նշելով, որ իր և իր պատվիրակության մուտքն Արցախ արգելափակվել է անցած շաբաթ: Անդրադառնալով Ադրբեջանին ամերիկյան օգնությանը՝ դիվանագետն անդրդվելի է եղել, ընդգծելով, որ եթե Ադրբեջանը չվերացնի այդ շրջափակումը, ապա 907-րդ բաժնով նախատեսված պատժամիջոցները պետք է կիրառվեն նախագահի, վարչակազմի կողմից, և դրանք պետք է կիրառվեն հիմա, եթե նրանք չվերացնեն այդ շրջափակումը:
Մայքլ Ռուբինը, ով նույնպես մասնակցել է Philos Project Armenia նախագծի շրջանակում փաստահավաք առաքելությանը, հաստատակամ է եղել Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցների մասին ԱՄՆ օրենքների, այդ թվում ՝ "Ազատության աջակցության մասին" օրենքի 907-րդ բաժնի, "մարդասիրական օգնության միջանցքի մասին" օրենքի և "Մագնիտսկու մասին" օրենքի պահպանման հարցում: "Նախագահ Ալիևը վերջին տասնամյակում փոխվել և ավելի անհավասարակշիռ է դարձել։ Ես կասեի, որ դրա հետագիծը գրեթե նման է նրան, ինչ մենք տեսել ենք Սադամ Հուսեյնի դեպքում", - պարզաբանել է Ռուբինը:
Հայաստանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Էվանսը նշել է, որ իրենց խնդիրն է այսօր, պարզապես, մտածել, թե ինչպես պահպանել հայերի կյանքն Արցախում՝ ցեղասպանության հնարավոր սպառնալիքին դեմ հանդիման: "Ես, անշուշտ, համաձայն եմ այն մտքի հետ, որ 907 - րդ բաժնից հրաժարումը պետք է չեղարկել",-նշել է նա, կոչ անելով ամերիկացի դիվանագետներին "դադարեցնել զենքի վաճառքը Բաքվին, Թուրքիային և Իսրայելին", նշելով տարածաշրջանում ուժերի հավասարակշռության խախտումը՝ Թուրքիայի և Իսրայելի կողմից Ադրբեջանին զենք մատակարարելու պատճառով:
Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Քրիս Սմիթը TLHRC-ի կողմից կազմակերպված քննարկման ժամանակ, լսելով վկաներին ադրբեջանական ագրեսիայի սրմանը հակազդելու ԱՄՆ-ի ջանքերի մասին, հայտարարել է, որ շուտով կանցկացնի երկրորդ լսումը, այս անգամ՝ Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին գործերի, գլոբալ առողջապահության, մարդու գլոբալ իրավունքների և միջազգային կազմակերպությունների ենթահանձնաժողովի միջոցով, որը նա ղեկավարում է, եւ ԱՄՆ վարչակազմի պաշտոնյաներին կառաջարկվի պատմել արցախյան ճգնաժամի կարգավորմանն ուղղված իրենց ջանքերի մասին:
"2020 թվականից ի վեր Ադրբեջանն օղակը ձգում է Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ։ Նրա ուժերն օկուպացրել են Արցախի տարածքների մեծ մասը և, նույնիսկ, բուն Հայաստանի տարածքը։ [:] Քանի որ մեր կառավարությունը բանակցություններ է վարում Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների հետ, մենք Կոնգրեսում պարտավոր ենք հարցնել, թե ուր է տանում այդ ամենը։ [:] Մեր երկիրը, պարզաապես, չի կարող ընդունել ցեղասպանության կամ Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ զտման վտանգը", - նշել է օրենսդիրը։