Կլաարը համոզված է. Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև ՀՀ տարածքով երկաթուղային հաղորդակցությունը պետք է իրականացվի Հայաստանի իրավազորության ներքո

Արմինֆո. Եվրամիությունը ոգևորված է Վաշինգտոնում Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների վերջին հանդիպումից։ Այդ մասին հայտարարել է Հարավային Կովկասի և Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը՝ Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռարձակված հարցազրույցում՝ անդրադառնալով Ադրբեջանի կողմից ստանձնած պարտավորությունների խախտմանը և ՄԻԵԴ-ի ու Միջազգային դատարանի վճիռների չկատարմանը գնահատական տալու խնդրանքին:

Միևնույն ժամանակ, նա նշել է, որ այդ հանդիպման նախաշեմին ԵՄ-ն սերտ կապի մեջ է եղել իր ամերիկացի գործընկերների հետ, որպեսզի համոզվի, որ Վաշինգտոնի և Բրյուսելի դիրքորոշումները համահունչ են: "Այս առումով մենք կիսում ենք խաղաղության գործընթացն առաջ մղելու և բոլոր առանցքային ուղղություններով առաջընթաց գրանցելու ընդհանուր ձգտումը, այդ թվում ՝ սահմանազատման, ինչպես նաև ուժերի դուրսբերման հարցում։ Ակնկալում ենք, որ առաջիկայում եվրոպական մակարդակով նոր նախաձեռնություններ ի հայտ կգան", - ասել է Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը ։

Դիտարկմանը՝ թե ինչու է Բաքուն անտեսում բանաձևերը, դրանք լուրջ չընդունելով, Կլաարը հիշեցրել է, որ սա դիմակայություն է, որը տևել է ավելի քան 30 տարի, և որն ունի բազմաթիվ կողմեր, և առանցքային է համարել բոլոր ուղղություններով առաջ շարժվելու ունակությունը: "Մեզ համար կարևոր է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը գտնվեն բանակցությունների սեղանի շուրջ, որպեսզի մենք հասնենք այնպիսի արդյունքի, որը երաշխավորի Հարավային Կովկասի անվտանգ ապագան։ Այս տեսանկյունից ԵՄ-ը շատ հստակ հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղում բնակվող հայերի իրավունքներն ու անվտանգությունը պետք է ապահովվեն։ Իսկ դա նշանակում է, որ այնտեղ ապրող մարդիկ պետք է հնարավորություն ունենան ապրել անվտանգ, իրենց լեզվով, իրենց մշակույթով, իրենց կրոնով, պաշտպանված լինեն, կարողանան արժանապատիվ ապրել։ Կա միջազգային դատարանի որոշում, և կարևոր է, որ այն իրագործվի։ Իրավիճակը, որը մենք ունեինք մինչև դեկտեմբեր, երբ մարդիկ կարող էին ազատ տեղաշարժվել, պետք է վերականգնվի", - ընդգծել է Կլաարը։

Հարցին, թե արդյոք կան առաջարկներ այն մեխանիզմի վերաբերյալ, որը կապահովի Լեռնային Ղարաբաղում հայերի իրավունքներն ու անվտանգությունը, ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը պատասխանել է, որ այդ հարցերը Վաշինգտոնում կայացած հանդիպման պատճառն են: Նրա խոսքով, հենց այդ պատճառով ԵՄ-ում ձգտում են տեսանելի ապագայում շարունակել բարձր մակարդակի հանդիպումները, քանի որ Բրյուսելի համար կարեւոր է, որ վերը նշված բոլոր հարցերը լուծվեն, իսկ մարդիկ Լեռնային Ղարաբաղում կարողանան ապահով ապրել:

Անդրադառնալով արցախահայության իրավունքների ապահովման միջազգային մեխանիզմին ՝ եվրապաշտոնյան նշել է, որ դրանք կարևոր գաղափարներ են այն մասին, թե ինչի կարող է հասնել ԵՄ-ն բանակցային գործընթացում ՝ ինչպես Երևանի և Բաքվի, այնպես էլ Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև բանակցությունների տեսանկյունից: "Եվ այդ տարբեր ուղիները պետք է սկսեն բերել արդյունքներ։ Վերջին մի քանի ամիսների ընթացքում գործընթացը որոշ չափով կանգ է առել։ Եվ դա լավ չէ", - հավելել Է Կլաարը ՝ ընդգծելով բանակցային գործընթացի ակտիվացման անհրաժեշտությունը։ Ընդ որում, նա հավելել է, որ իրենց բոլոր ջանքերն ուղղված են դրական արդյունքների հասնելուն։

Հաղորդավարի դիտարկմանը, թե ինչու է մինչև հիմա փակ Լաչինի միջանցքը, ավելին, այնտեղ արդեն անցակետ է տեղադրված, Կլաարը նշել է, որ հենց այդ պատճառով էլ գործընթացի ակտիվացման և համապարփակ կարգավորման հասնելու անհրաժեշտություն կա: "Համապարփակ կարգավորման հրատապ անհրաժեշտություն կա ։ Եվ դա այն է, ինչին մենք ձգտում ենք: Այնպես որ, ես չեմ ուզում ենթադրություններ անել վատ արդյունքների մասին: Ավելի շուտ, ես ուզում եմ կենտրոնանալ այն բանի վրա, ինչին մենք կարող ենք հասնել, այն է ՝ համապարփակ կարգավորման վրա, որը կներառի ինչպես Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության պայմանագիրը, այնպես էլ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանի սահմանազատումը, հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը, ինչպես նաեւ Ղարաբաղի հայերի իրավունքների եւ անվտանգության երաշխիքները", - նշել է ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը ։

Ի պատասխան Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի տարածքային պահանջների և, այսպես կոչված, անկլավների մասով պահանջների մասին հարցին ՝ Կլաարը վստահեցրել է, որ Հայաստանում կոնկրետ գյուղերի վերաբերյալ ևս տարբեր պատկերացումներ կան՝ դրանց կարգավիճակի վերաբերյալ: "Նման հարցերն անխուսափելիորեն պետք է լուծվեն սահմանազատման գործընթացում։ Բայց ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև տարանցիկ կապի, տարանցիկ երթուղու հարցին, եթե այդպիսի երկաթուղին գտնվի Հայաստանի տարածքում, ապա այն պետք է գործի Հայաստանի օրենքներին և կանոնակարգերին համապատասխան: Ես վստահ եմ, որ բավական հեշտ է կամ պետք է հեշտ լինի առաջ շարժվել Հայաստանի տարածքով անցնող Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև տարանցիկ կապերի համաձայնեցման հարցում", - վստահեցրել է պաշտոնյան։

Միևնույն ժամանակ, նա կարծում է, որ բոլոր շահագրգիռ կողմերի համար շահավետ արդյունքի հասնելու հնարավորություն կա ։ "Հուսով եմ, որ մենք կկարողանանք իրական առաջընթաց գրանցել այս ոլորտում բոլոր կողմերի բարի կամքի առկայության դեպքում։ Դա բխում է ոչ միայն Ադրբեջանի, այլև Հայաստանի շահերից, եթե լինի երկաթուղի Ադրբեջանից Հայաստանի տարածքով դեպի Նախիջևան, իսկ Նախիջևանից՝ դեպի Գյումրի և, ի վերջո, Կարս: Եվ եթե այն գտնվի Հայաստանի վերահսկողության տակ", - ընդգծել է ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը։

Դիտարկմանը, թե Բաքուն չի կատարել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը, ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչն ընդգծել է, որ համաձայնագրերը նախատեսված են կատարման համար: "Դա այն է, ինչ մենք ակնկալում ենք ։ Ցանկացած համաձայնագիր պետք է կատարվի", - հավելել է նա, չպատասխանելով հարցին, թե ինչ մեխանիզմներ կան կողմերին ստիպելու կատարել ստորագրված համաձայնագիրը ։