Arminfo.info


 Չորեքշաբթի, 29 Մարտի 2023 12:37
Ալինա Հովհաննիսյան

Հարություն Մանգոյան. Հայաստանի առողջապահության համակարգին հարկավոր են կանոններ, և դրանցով պետք է աշխատել ու զարգանալ

Հարություն Մանգոյան. Հայաստանի առողջապահության համակարգին հարկավոր են կանոններ, և դրանցով պետք է աշխատել ու զարգանալ

Արմինֆո. Հայաստանի մի քանի տասնյակ բժշկական կենտրոններ, որոնք քայլում են, կարծես թե, ժամանակին համընթաց, ռեսուրսներն ուղղում են արդիականացմանը, տեխնոլոգիական վերազինմանը և կադրերի պատրաստմանը։ Բացի այդ, պետությունն՝ իր կողմից, իրականացնում է երկրի բոլոր մարզերում բուժկենտրոնների վերակառուցման ծրագրեր, կառուցում է նորերը։ Այսօր արդեն դժվար է հիվանդներին զարմացնել հիվանդությունների ախտորոշման թանկարժեք սարքավորումներով։ Իսկ «նորարարություն» բառը մեր ժամանակներում, այդ թվում ՝ բժշկության մեջ, սովորական է դարձել լսողության համար ։ Բայց, որպես կանոն, հասարակությունն այդ նորարարությունն ընկալում է բացառապես տեխնոլոգիական լուծումների կիրառման, գերժամանակակից սարքավորումների առկայության և այլնի համատեքստում: Սակայն.

Սակայն, «Վարդանանց» նորարարական բժշկության կենտրոնի գլխավոր տնօրեն Հարություն Նորայրի Մանգոյանի համոզմամբ, «նորարարություն» հասկացությունն ավելի լայն նշանակություն ունի: ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում բժիշկ Մանգոյանը պատմում է «Վարդանանց»-ի զարգացման ուղիների, նրա՝ առանց չակերտների նորարարականության մասին, ներկայացնում իր կարծիքը երկրում առողջության համապարփակ ապահովագրության  մոտալուտ ներդրման վերաբերյալ և Հայաստանի առողջապահական համակարգի զարգացման հետագա ուղու իր տեսլականը:

 

- Հարություն Նորայրի, անկեղծ խոստովանեմ, դժվար էր նախապատրաստվել Ձեզ հետ հարցազրույցին: «Վարդանանց» բժշկական կենտրոնի մասին տեղեկատվական տիրույթում շատ քիչ տեղեկություններ կան, այդ թվում՝ ԶԼՄ-ների հրապարակումներում։ ԶԼՄ-ների հետ շփվելու ժամանակ, ցանկություն չկա, թե՞, պարզապես, գործը դրան չի հասել։

- Ձեր հարցը ես հասկանում եմ, միաժամանակ, թե որպես գործողության դրդապատճառ, թե, միևնույն ժամանակ, որպես գնահատական՝ մեր անցած ողջ ճանապարհին: Իսկապես, մենք շեշտը դնում ենք, առաջին հերթին, այն բանի վրա, որպեսզի հենց մեր աշխատանքով ձեռք բերենք մարդկանց, հիվանդների վստահությունը՝ որակյալ բուժմամբ և ժամանակին սպասարկմամբ։ Այս բոլոր եղանակներով ձգտել ունենալ սեփական որմնախորշը, ինչպես ասում են, սեփական տեղն արևի տակ: Չէ որ սա մեր հանրապետությունում շատ մրցակցային շուկա է՝ բժշկական ծառայությունների շուկան։ Եվ գործունեության լուսաբանումը, և այն հասարակայնությանը մատուցելը մեզ համար եղել է երկրորդական։ Բայց ամեն ինչ փոխվում է։ Մենք քայլում ենք ժամանակին համընթաց։ Եվ հիմա բժշկական կենտրոնն ավելի բաց է, ավելի պատրաստ է ցույց տալ, պատմել իր մասին, որպեսզի յուրաքանչյուր բուժառու, այդ թվում՝ նաև պոտենցիալ, իմանա, թե ում է վստահում, և ինչու «Վարդանանց»-ի ընտրությունը պատահական չէ:

- Այսինքն, կարելի՞ է ասել, որ բժշկական կենտրոնն արդեն կայացել է, քանի որ այսօր Դուք սիրով համաձայնեցիք հարցազրույցին:

- Շփում մենք միշտ կարողացել ենք թույլ տալ: Եւ բազմաթիվ հարցազրույցներից, նախագծերից մենք չենք հրաժարվել, այլ, ավելի շուտ, զտում ենք կատարել: Քանի որ արդեն գիտեինք սեփական տեղը և ընտրողաբար էինք մոտենում մեր հրապարակային խոսքին։ Իսկ կայացել ենք մենք վաղուց: Իսկ այժմ կառուցում ենք հետագա ծրագրեր, և մեզ համար կարևոր է հնարավորինս հասանելի ամեն ինչ հասցնել մեր գլխավոր շահառուին՝ բուժառուին։

- Կենտրոնն ստեղծվել է 2008 թվականին։ Կարո՞ղ եք պատմել, թե ինչից եք սկսել, և ի՞նչ է այսօր իրենից ներկայացնում «Վարդանանց» նորարարական բժշկության կենտրոնը:

- Հետաքրքիր է, որ կենտրոնի ստեղծուման պահից ի վեր մեր հայեցակարգը չի փոխվել։ Դրա հիմքում ընկած էր այն, որ մենք ցանկանում էինք ստեղծել բժշկություն, որը կարող էր ծառայել մեր բուժառուներին, մեր հարազատներին ու մերձավորներին: Ահա՝ ինչպես մենք ուզում էինք, որ բուժենք մեր ամենամտերիմ մարդկանց, ճիշտ նույն մոդելը ցանկանում էինք դարձնել բոլորի համար, յուրաքանչյուր այցելուի համար, ով մտնում է «Վարդանանց»:

Մենք սկսեցինք երեք կաբինետներից' թերապևտի, մանկաբույժի և մեկ փոքրիկ սենյակից, որտեղ նստած էր սոնոգրաֆիստը: Իսկ մեր մնացած ծառայություններն աութսորսով էին: Հենց այս մի քանի կառուցվածքից էլ մենք փորձեցինք սկսել այս մեծ գործը։ Բայց քանի որ հայեցակարգն իր հիմքում, ինչպես ցույց տվեց ժամանակը, ճիշտ էր, այդ ամենը շատ դինամիկ տեմպերով զարգանում էր։

Այսօր կենտրոնն իրենից ներկայացնում է մեծ ամբուլատոր բուժհաստատություն, որտեղ ներկայացված են բժշկական բոլոր մասնագիտությունները: Հիմքը թերապիան է կամ ընտանեկան բժշկությունը: Այսօր մենք արդեն ունենք 18 բժիշկ-թերապևտ, որոնց շատ ենք գնահատում։

- Իսկ, ընդհանուր առմամբ, քանի՞ բժիշկ կա:

- Այժմ «Վարդանանց»-ում աշխատում է ավելի քան 140 բժիշկ, որոնց 60%-ը հիմնական անձնակազմն է: Մյուսներն առավելապես վիրաբուժական մասնագիտության բժիշկ - խորհրդատուներ են, ովքեր խորհրդատվություն են տրամադրում և նշանակում բուժում:

Սակայն, բացի այս բոլոր բժիշկներից, որոնք կազմում են մեր կենտրոնի հիմնական ներուժը, կան նաև օժանդակ ծառայություններ։ Առաջին հերթին, դա, իհարկե, մեր ընդունարանն է՝ «ռիսեփշընը», որով մենք, իրոք, հպարտանում ենք։ Սա առաջինն է, որ այցելուն տեսնում է ներս մտնելիս, և մեզ համար շատ կարևոր է, որպեսզի առաջին տպավորությունը լավ լինի: Իսկ ինչպե՞ս  դա ստեղծել: Երբ բուժառուն ներս է մտնում, կարևոր է, որպեսզի նրան բարևեն, ժպտան։ Հետո, բնականաբար, սկսվում է ավելի բարդ գործընթաց։ Բայց կարելի՞ է չէ ժպիտ պարգեւել: Անհրաժեշտ է պատշաճ ուշադրություն բուժառուին, վերաբերմունք, որպեսզի նա անմիջապես հասկանա՝ ուր գնա, ինչ անի և այլն: Այլ կերպ ասած՝ այցելուին լիցքավորել այդ դրական էներգիայի առաջին չափաբաժնով, ինչը շատ անհրաժեշտ է բժշկին ցանկացած այցելության ժամանակ:

- Իսկ ո՞րն է, ըստ Ձեզ, «Վարդանանց» բժշկական կենտրոնի հիմնական տարբերությունը Հայաստանի մյուս բուժհաստատություններից, ո՞րն է ձեր մրցակցային առավելությունը:

- Բացի բոլոր կառուցվածքների համակարգված փոխգործակցությունից, հիմնական տարբերությունն այն է, որ մենք աշխատում ենք միջազգային արձանագրություններով։ Նման հայտարարություն, ըստ էության, ամեն բժշկական կենտրոն չէ, որ այսօր կարող է անել։ Վերջին 5 տարիների ընթացքում մեթոդիկորեն իրականացվում է բոլոր հիվանդությունների բուժման լավագույն միջազգային արձանագրությունների որոնում, զտում, թարգմանություն: Սկսած գրիպից՝ վերջացրած շատ հազվադեպ հիվանդություններով։ Մենք թվայնացնում ենք դրանք և մուտքագրում մեր էլեկտրոնային ծրագրում։

- Դժվա՞ր էր միջազգային արձանագրություններին անցնելու գործընթացը՝ անձնակազմի աշխատանքի համատեքստում:

- Դժվար էր հաղթահարել այն կարծրատիպը, թե միջազգային մոդելներն անհնար կլինի իրականացնել այստեղ՝ Հայաստանում։ Պարզվեց, որ ոչ մի առանձնահատուկ դժվարություն չկա, դրանք, ընդամենը, հոգեբանական ընկալման մակարդակում էին։

Պետք է հասկանալ, որ լավագույն արձանագրությունները մեծ ռեսուրսներ չեն ենթադրում։ Ընդհակառակը, դրանք տնտեսում են բժշկական կենտրոնի և բուժառուների ռեսուրսները, կանխում ավելորդ հետազոտությունների, լաբորատոր թեստերի գերածախսը, դրանք հիվանդին և բժշկին, ձեռքից բռնած, տանում են ամենակարճ ճանապարհով դեպի ախտորոշում, իսկ ախտորոշումից՝ դեպի բուժում:

Մեր փորձն արդեն ներկայացվել է «Վարդանանցը բուժում է» վերնագրված գրքում, որը լույս է տեսել անցյալ տարի: Մենք այն անվճար տրամադրել ենք բոլոր ընտանեկան բժիշկներին, առաջնային օղակի թերապևտներին։ Գրքում ներառված են միջազգային արձանագրությունները, որոնք մենք հասցրել ենք մինչ այդ պահը թարգմանել և ձևակերպել։ Պետք է ասել, որ դրանք ծածկում են ողջ ամբուլատոր պրակտիկայի 50-60%-ը: Յուրաքանչյուր երկրորդ դեպքում բժիշկը, հնարավորություն չունենալով խորհրդակցել գործընկերների հետ, կարող է տեսնել, թե ինչպես կարելի է բուժել, օրինակ, հոդատապը կամ զարկերակային հիպերտոնիան և այլն: Այս գրքի միջոցով ողջ «Վարդանանց»-ը, ուստիև, ողջ քաղաքակիրթ բժշկական աշխարհը կլինեն այդ բժշկի կողքին:

- Դուք մասնակցե՞լ եք գրքի նյութերի կազմման աշխատանքներին:

- Ես ղեկավարել եմ գրքի կազմման գործընթացը, և այդ խմբում ընդգրկվել է «Վարդանանց»-ի ևս 12 բժիշկ: Սա, իրականում, մեր կենտրոնի մաքուր արտադրանքն է, և այն էլ՝ եզակի: Բայց մենք մտադիր չենք սահմանափակվել դրանով։ Աշխատանքը շարունակվում է: Հրատարակված գրքում տեղ են գտել 137 ախտորոշումների վերաբերյալ միջազգային արձանագրություններ։ Այժմ մենք գնում ենք նրան, որպեսզի 3 տարի անց ընդգրկենք 1500-1600 ախտորոշում։ Որպեսզի բժիշկները կարողանան ստանալ բոլոր հարցերի պատասխանները: Բայց դա կլինի, ամենայն հավանականությամբ, առցանց ռեսուրսի տեսքով:

- Բժիշկ Մանգոյան, բժշկական կենտրոնի լրիվ անվանումն է «Վարդանանց» նորարարական բժշկության կենտրոն»: Կարո՞ղ եք պատմել, Ձեր կարծիքով, ո՞րն է «Վարդանանց»-ի նորարարությունը:

- Ցանկացած գործիք, ցանկացած սարքավորում կա նաև այլ խոշոր բժշկական կենտրոններում: Այդ առումով դու չես կարող նորարար լինել։ Դու չես կարող նորարար լինել, նույնիսկ, 140 բժիշկ ունենալու համատեքստում, թեև, դա բավական մեծ թիվ է։ Դու չես կարող նորարար լինել, նույնիսկ, այն պատճառով, որ գտնվում ես քաղաքի կենտրոնում, ինչը շատ հարմար է: Նորարարությունը մեզ մոտ սկսվում է հենց սպասարկման փուլից։ Այն առաջին ժպիտից, հերթերի էլեկտրոնային կարգավորումից, հանրապետությունում առաջին բժշկական զանգերի կենտրոնի, բուժման արձանագրությունների առկայությունից։ Ահա թե որտեղից է սկսվում նորարարությունը:

Նորարարությունը սկսվում է այն փուլից, երբ առաջին շփումից հետո քեզ համար պարզ է, թե ինչ անել հետո։ Մեր նորարարությունը միջազգային արձանագրությանը հետևելն է, ինչը դեռ ոչ մի տեղ չկա։ Ես դա հայտարարում եմ պատասխանատվությամբ։ Եվ անհավատալի է թվում, որ մոտ ժամանակներս դա ինչ-որ մեկին կհետաքրքրի: Ահա թե որտեղ է նորարարությունը:

Հնարավորինս քաղաքավարի, պատասխանատվության զգացումով ընդունել, սպասարկել, հստակ տեղեկատվություն տրամադրել հետագա քայլերի մասին, որպեսզի մարդը վստահություն ունենա, որ իրեն բուժում են այնպես, ինչպես կբուժեին, օրինակ, Գերմանիայի կլինիկաներից որևէ մեկում:

Փառք Աստծո, բոլոր պատրաստուկները հասանելի են, գործիքային հետազոտությունները, որոնք անցկացվում են այնտեղ, այստեղ նույնպես հասանելի են: Այսինքն՝ հարցը մեր ուղեղներում է, ոչ թե՝ ռեսուրսներում։

Իմ տեքստի հիմնական ռեֆրենն այն է, որ այդ բոլոր գործիքները, սարքավորումներն օգտակար են միայն փորձառու, գրագետ բժշկի ձեռքում: Դրանք՝ ինքնին, պարզապես, երկաթի կտորներ  են:

- ԶԼՄ-ներում բժշկական կենտրոնի մասին հազվագյուտ հրապարակումների շարքում ես հանդիպեցի հեռաբժշկության ոլորտում «Յուքոմ» հեռահաղորդակցային ընկերության հետ «Վարդանանց»համագործակցության մասին տեղեկատվության: Այդ նախագիծը դեռ գործու՞մ է:

- «Յուքոմ»-ի հետ այդ նախագիծը, անկեղծ ասած, հետագա զարգացում չստացավ։ Բայց արդեն 10 տարի է, ինչ մենք հեռաբժշկության նախագիծ ենք վարում Գերմանիայի Ֆրայբուրգի համալսարանական կլինիկայի հետ: Այդ նախագծի շրջանակում դժվար ախտորոշումների, մասնավորապես, ուռուցքային հիվանդությունների դեպքում, որպես կանոն, մարդիկ ցանկանում են լսել երկրորդ կարծիք։ «Վարդանանց»-ն ընձեռում է նման հնարավորություն։ Դիմելով ինձ՝ հիվանդները լրացնում են հատուկ էպիկրիզ, որն այնուհետև ուղարկվում է Ֆրայբուրգի կլինիկայի պրոֆեսորներին։ Հատուկ ալիքների միջոցով օտարերկրյա առաջատար մասնագետները կապ են հաստատում հիվանդների հետ, հայտնում են իրենց կարծիքը, բուժման վերաբերյալ խորհուրդներ տալիս: Այս ընթացքում այդ ծառայությունից արդեն օգտվել է ավելի քան 300 մարդ։

Ներքին հեռաբժշկության զարգացման հունում մենք աշխատում ենք ևս մեկ նախագծի վրա, որը հնարավորություն կտա հեռակա կարգով հետևել տարեց հիվանդներին՝ առանց տնային այցելությունների, գաջեթների կամ այլ ալիքների միջոցով: Մենք փորձում ենք այդ նախագիծն իրականացնել սեղմ ժամկետներում։ Բայց, պետք է նշել, որ սա բավականին դժվար նախաձեռնություն է, և այստեղ խնդիրն առնչվում է ոչ այնքան տեխնոլոգիաներին, որքան՝ լոգիստիկային։

Այսօր հեռախոսներն արդեն վերահսկում են մեր առողջական վիճակը, կան բազմաթիվ տարբեր հավելվածներ։ Սակայն ինչպե՞ս այդ ամենը հասցնել բժշկին: Ինչ-որ մեկը պետք է նստի էկրանի մյուս կողմում, և դա արհեստական բանականությունը չէ: Եվ բարդությունը հենց այն է, թե ինչպես կազմակերպել այդ ողջ գործընթացը: Սա մեզ համար հերթական մարտահրավերն է։

- Ուրիշ ի՞նչ ծրագրեր ունի բժշկական կենտրոնը:

- Կարճաժամկետ հեռանկարում մենք նախատեսում ենք նոր ծառայությունների ներդրում։ Առաջին հերթին, խոսքը մամոգրաֆիայի մասին է։ Վստահ ենք, որ այդ ծառայությունը կփակի կանանց առողջության շղթան մեր կենտրոնում: Այժմ մենք ընտրում ենք սարքերից լավագույնը, որը թույլ կտա վաղ փուլերում հայտնաբերել շեղումները, կանխարգելել, և ուղղորդել կանանց բուժման։ Սա շատ արդիական նախագիծ է, որի վրա այժմ ակտիվ աշխատանք է ընթանում։

Բացի այդ, մենք մտադիր ենք ընդլայնել էնդոսկոպիայի ծառայությունը, որպեսզի կարողանանք ոչ միայն ախտորոշել, այլև բուժել մեր բուժառուներին։

Իսկ միջնաժամկետ հեռանկարում, ինչպես արդեն նշեցի, ինտենսիվորեն կշարունակենք աշխատանքը հեռաբժշկության զարգացման ուղղությամբ։

- Չեմ կարող չհետաքրքրվել պարտադիր բժշկական ապահովագրության համակարգի ներդրման վերաբերյալ Ձեր կարծիքով: Տարբեր կարծիքներ կան, շատերը դեմ են։ Դուք ի՞նչ եք մտածում այս մասին: Որքանո՞վ է դա նպատակահարմար մեր երկրի համար։

- Չէի սպասում, որ Դուք այդ հարցը կտաք։ Այդ մասին սիրում են բարձրաձայնել տարբեր մակարդակների «խելացի այրերը», որոնք ոչ մի առնչություն չունեն բժշկության, առողջապահության համակարգի հետ։ Անձամբ՝ իմ համեստ կարծիքը. կարծում եմ, որ իրոք պետք է ներդնել ՊԲԱ, որպեսզի լինի, այսպես կոչված, երրորդ վճարող։ Կամ պետությունը, կամ ապահովագրական ընկերությունը, կամ հիմնադրամը: Անհրաժեշտ է տրիումվիրատ. բժիշկ, որը ծառայություններ է տրամադրում, բուժառու և վճարող, որը կարգավորում է այդ փոխհարաբերությունները։ Այսինքն, չի կարելի հիվանդին թողնել միայնակ բուժհաստատության հետ։ Սա վաղուց մշակված մոդել է ողջ աշխարհում։ Այլ բան է, որ յուրաքանչյուր երկիր ինքն է որոշում, թե հատկապես որ փորձն է ավելի ընդունելի իր համար։

Կան տարբեր մոդելներ՝ պետական վերահսկողության ավելի մեծ գերակշռությամբ, դրա ավելի փոքր գերակշռությամբ։ Գլխավորը' հաշվի առնել տեղական պահերը, ռեսուրսները: Հենց նույն արձանագրությունների առկայությունը: Ոչ մի համակարգ չի աշխատի, եթե խաղի կանոններ չլինեն։ Իսկ խաղի կանոնները հենց արձանագրություններն են, որոնց մասին ես արդեն խոսել եմ։ Ահա թե որտեղ է հիմնական խոչընդոտը, այլ ոչ թե՝ այն, թե արդյոք մեզ, ընդհանրապես, պետք է այդ համակարգը:

ՊԲԱ համակարգի ներդրումը դրական եմ գնահատում, բայց՝ այն դեպքում, եթե այդ նախագիծն իրագործելիս մենք հետևենք «դեղատոմսին»։ Հաճախ մենք փորձում ենք նախագծեր իրականացնել, ցատկելով հիմնական պահերի վրայով, իսկ հետո՝ ասել, թե, ավաղ, չաշխատեց։ Գուցե՞ խնդիրն առնչվում է մեր ազգային հոգեկերտվածքին։ Մենք մեզ համարում ենք անհատապաշտ, թե՞ ինչ-որ առանձնահատուկ: Բայց մեզանում ոչ մի առանձնահատուկ բան չկա, հավատացեք։ Մենք ոչնչով չենք տարբերվում այլ ազգերից, ժողովուրդներից։ Թերեւս՝ սեփական ինչ-որ առանձնահատուկ եզակիության ոչ լիովին հիմնավորված զգացումով: Բայց, չէ՞ որ բոլոր ազգերն ունեն իրենց յուրահատուկ պատմությունը, սակայն, այդուհանդերձ, բոլորը ենթարկվում են բնության եւ շուկայի հիմնական օրենքներին: Այստեղ տեղին կլինի մեջբերել Ա. Պ. Չեխովին. «Չկա ազգային գիտություն, ինչպես չկա ազգային բազմապատկման աղյուսակ»: Կան համընդհանուր օրենքներ, որոնց ենթարկվում են բոլորը։

- Եվ վերջում կցանկանայի Ձեզ հարցնել Հայաստանի առողջապահության համակարգի մասին՝ ընդհանուր առմամբ: Ի՞նչ փուլում ենք մենք հիմա և ու՞ր ենք գնում:

- Առաջին հերթին, մենք պետք է լուծենք խաղի կանոնները ձևակերպելու հարցը։ Դրանից հետո միայն կսկսվի աճ։ Բնականոն աճ: Այսինքն, կաճեն և կզարգանան այն բուժհաստատությունները, այն բժիշկները, որոնք աշխատում ըստ կանոնների։ Իսկ հիմա շուկան այնպիսի, շատ ազատ կարգավորման մեջ է, ազատ լողի մեջ՝ ես կասեի։ Ով ում ինչպես կհամոզի, այդ թվում ՝ ժամանակակից մեծ սարքավորումներով, թանկարժեք սարքերով, այնտեղ էլ բնակչության պոպուլյացիան կգնա։

Այսինքն, իմ կարծիքով, ամեն ինչ կախված է այն բանից, թե որքան արագ և գրագետ կներդրվեն այդ խաղի կանոնները, Օրենսգիրքը: Այժմ առողջապահական համակարգում, պարզապես, դիտվում է լճացում։ Հասել ենք ինչ-որ մակարդակի, և վերջ։ Նոր ձեռքբերումներ, նոր բժշկական կենտրոններ, նոր սարքավորումներ. այս ամենը ոչնչի մասին է: Անհրաժեշտ են կոշտ կանոններ, և ըստ դրանց պետք է աշխատել և զարգանալ: Շնորհակալություն զրույցի համար

ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Арман
Вардананц - лучший медицинский центр в стране. Все на самом высшем уровне - профессионализм, организация, качество медицинских услуг высочайшее. Спасибо журналистам за интервью.

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ներմուծեք թվանշաններն     

Նորություններ
Սեյրան Օհանյանին զրկել են պատգամավորական անձեռնմխելիությունիցՍեյրան Օհանյանին զրկել են պատգամավորական անձեռնմխելիությունից
Հայ ըմբիշները մեդալներով են վերադարձել Իտալիայում անցկացված ազատ ոճի ըմբշամարտի Եվրոպայի առաջնությունիցՀայ ըմբիշները մեդալներով են վերադարձել Իտալիայում անցկացված ազատ ոճի ըմբշամարտի Եվրոպայի առաջնությունից
ԱԺ կառավարող խմբակցության պատգամավորները բավարարել են Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացնելու գլխավոր դատախազի միջնորդությունըԱԺ կառավարող խմբակցության պատգամավորները բավարարել են Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացնելու գլխավոր դատախազի միջնորդությունը
էլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ  հուլիսի 8-ինէլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ հուլիսի 8-ին
Հայաստանում կանցկացվի բասկետբոլի Եվրոպայի մինչև 20 տարեկանների B դիվիզիոնի առաջնությունըՀայաստանում կանցկացվի բասկետբոլի Եվրոպայի մինչև 20 տարեկանների B դիվիզիոնի առաջնությունը
ԱԳՆ ղեկավար. Հայաստանը որոշել է ընդլայնել, ավելացնել իր մասնակցությունը ՇՀԿ-ինԱԳՆ ղեկավար. Հայաստանը որոշել է ընդլայնել, ավելացնել իր մասնակցությունը ՇՀԿ-ին
Moody’s միջազգային գործակալությունը բարձրացրել է Կոնվերս Բանկի վարկանիշըMoody’s միջազգային գործակալությունը բարձրացրել է Կոնվերս Բանկի վարկանիշը
ԱԽ քարտուղարը հրաժեշտ է տվել Շվեդիայի դեսպանինԱԽ քարտուղարը հրաժեշտ է տվել Շվեդիայի դեսպանին
Սաակաշվիլի. Փաշինյանը պաշտոնապես ընտրել է ԵՄ անդամակցության ուղինՍաակաշվիլի. Փաշինյանը պաշտոնապես ընտրել է ԵՄ անդամակցության ուղին
Ամերիաբանկը` Tech Week Vanadzor-ի ֆինթեք գործընկերԱմերիաբանկը` Tech Week Vanadzor-ի ֆինթեք գործընկեր
Գլխավոր դատախազը միջնորդել է տալ համաձայնություն ՀՀ ԱԺ պատգամավորի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալԳլխավոր դատախազը միջնորդել է տալ համաձայնություն ՀՀ ԱԺ պատգամավորի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ
«Գեղարդ» հիմնադրամ. Այն պետությունները, որոնք պաշտպանում են Հայաստանի նկատմամբ Ալիևի անօրինական պահանջները, դառնում են Բաքվի ապագա ագրեսիաներին հանցակից«Գեղարդ» հիմնադրամ. Այն պետությունները, որոնք պաշտպանում են Հայաստանի նկատմամբ Ալիևի անօրինական պահանջները, դառնում են Բաքվի ապագա ագրեսիաներին հանցակից
Կրեմլ. Մոսկվան և Բաքուն պետք է մնան գործընկերներ և դաշնակիցներԿրեմլ. Մոսկվան և Բաքուն պետք է մնան գործընկերներ և դաշնակիցներ
Ընդդիմադիր. Կառավարող ուժը ռեսուրսները կենտրոնացնում է ներքին քաղաքականության վրա ՝ անտեսելով արտաքին մարտահրավերներըԸնդդիմադիր. Կառավարող ուժը ռեսուրսները կենտրոնացնում է ներքին քաղաքականության վրա ՝ անտեսելով արտաքին մարտահրավերները
Ազնավուրի հրապարակը ձայն կունենա. հուլիսի 18-ին Երևանում տեղի կունենա մեծ շանսոնյեի հուշարձանի բացման պաշտոնական արարողությունըԱզնավուրի հրապարակը ձայն կունենա. հուլիսի 18-ին Երևանում տեղի կունենա մեծ շանսոնյեի հուշարձանի բացման պաշտոնական արարողությունը
Էրդողան. Կովկասն այլևս համբերություն չունի` ապրելու նոր հակամարտությունԷրդողան. Կովկասն այլևս համբերություն չունի` ապրելու նոր հակամարտություն
Արքեպիսկոպոս Աջապահյանի փաստաբանական խումբը Փաշինյանի հայտարարությունը որակում է հրաման դատախազությանըԱրքեպիսկոպոս Աջապահյանի փաստաբանական խումբը Փաշինյանի հայտարարությունը որակում է հրաման դատախազությանը
"Ահաբեկչության մասին" գործը դարձել է հակառակորդներին ճնշելու գործիք։ Առաջնային թիրախը ՀԱԵ-ն է. փաստաբան
Քաղաքագետ. Հայ հոգևորականների և գործարար Կարապետյանի մեկուսացումը միայն ցուցադրում է իշխանության սնանկությունն ու վախերըՔաղաքագետ. Հայ հոգևորականների և գործարար Կարապետյանի մեկուսացումը միայն ցուցադրում է իշխանության սնանկությունն ու վախերը
Հայաստանում ժամանակավորապես կդադարեցվի թվային հեռարձակումը . հանձնաժողովՀայաստանում ժամանակավորապես կդադարեցվի թվային հեռարձակումը . հանձնաժողով
Քաղաքագետ Կարեն Իգիթյանին արգելել են մուտք գործել ՀայաստանՔաղաքագետ Կարեն Իգիթյանին արգելել են մուտք գործել Հայաստան
ՀՀ վարչապետը հերթական սպառնալիքներն է հնչեցրել Ամենայն հայոց կաթողիկոսի հասցեինՀՀ վարչապետը հերթական սպառնալիքներն է հնչեցրել Ամենայն հայոց կաթողիկոսի հասցեին
ԱԳՆ. Հայաստանի տարածքը չի կարող օգտագործվել երրորդ պետությունների կողմից հարևան պետություններից որևէ մեկի դեմ ռազմական գործողություններ իրականացնելու համարԱԳՆ. Հայաստանի տարածքը չի կարող օգտագործվել երրորդ պետությունների կողմից հարևան պետություններից որևէ մեկի դեմ ռազմական գործողություններ իրականացնելու համար
ԱԱԾ մեկուսարանում գտնվող Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանն ու Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը հացադուլ են հայտարարումԱԱԾ մեկուսարանում գտնվող Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանն ու Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը հացադուլ են հայտարարում
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում վրդովմունքն է հայտնվում Հայ եկեղեցու դեմ Հայաստանի իշխանությունների և անձամբ վարչապետի սանձազերծած դատապարտելի արշավի առնչությամբՄայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում վրդովմունքն է հայտնվում Հայ եկեղեցու դեմ Հայաստանի իշխանությունների և անձամբ վարչապետի սանձազերծած դատապարտելի արշավի առնչությամբ
# MERDZEVOV հեշթեգով Երևանի կենտրոնական պուրակում մեկնարկում է հանրահավաք՝ ի պաշտպանություն քաղբանտարկյալ, հայտնի գործարար Սամվել Կարապետյանի# MERDZEVOV հեշթեգով Երևանի կենտրոնական պուրակում մեկնարկում է հանրահավաք՝ ի պաշտպանություն քաղբանտարկյալ, հայտնի գործարար Սամվել Կարապետյանի
Երևանում մեկնարկել է երթ՝ ի պաշտպանություն Սամվել ԿարապետյանիԵրևանում մեկնարկել է երթ՝ ի պաշտպանություն Սամվել Կարապետյանի
էլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ  հուլիսի 7-ինէլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ հուլիսի 7-ին
Առաջնորդ՝ առանց վստահության, ընդդիմություն՝ առանց աջակցության, խաղաղություն՝ առանց զիջումների. Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության 7 տարինԱռաջնորդ՝ առանց վստահության, ընդդիմություն՝ առանց աջակցության, խաղաղություն՝ առանց զիջումների. Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության 7 տարին
Անիի Մայր տաճարը վերականգնումից հետո կգործի որպես մզկիթԱնիի Մայր տաճարը վերականգնումից հետո կգործի որպես մզկիթ
IDBank-ը թողարկել է պարտատոմսերի 2025 թվականի 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ տրանշերըIDBank-ը թողարկել է պարտատոմսերի 2025 թվականի 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ տրանշերը
«Միջազգային քրիստոնեական համերաշխություն»-ը ՄԱԿ Մարդու իրավունքների խորհրդին կոչ է անում Լեռնային Ղարաբաղի հարցով հատուկ զեկուցող նշանակել«Միջազգային քրիստոնեական համերաշխություն»-ը ՄԱԿ Մարդու իրավունքների խորհրդին կոչ է անում Լեռնային Ղարաբաղի հարցով հատուկ զեկուցող նշանակել
Հայաստանի հանրային մուլտիպլեքսը չպետք է օգտագործվի օտարերկրյա քաղաքական օրակարգերի սպասարկման համար. հայտարարությունՀայաստանի հանրային մուլտիպլեքսը չպետք է օգտագործվի օտարերկրյա քաղաքական օրակարգերի սպասարկման համար. հայտարարություն
Փաստաբան. Խորհրդարանում ընթանում է Մառլեզոնյան բալետի հերթական մասի բեմադրությունըՓաստաբան. Խորհրդարանում ընթանում է Մառլեզոնյան բալետի հերթական մասի բեմադրությունը
Վերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումըՎերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումը
Լինդսի Սնելը կոչ է արել աջակցել ի պաշտպանություն արցախահայության Կոնգրեսի երկկուսակցական նամակ կազմելու ANCA-ի նախաձեռնությանըԼինդսի Սնելը կոչ է արել աջակցել ի պաշտպանություն արցախահայության Կոնգրեսի երկկուսակցական նամակ կազմելու ANCA-ի նախաձեռնությանը
Ֆրանսիայի Առնուվիլ քաղաքն ընդունել է բանաձև, որով դատապարտել է ԿԽՄԿ-ի անարդար արտաքսումն ԱդրբեջանիցՖրանսիայի Առնուվիլ քաղաքն ընդունել է բանաձև, որով դատապարտել է ԿԽՄԿ-ի անարդար արտաքսումն Ադրբեջանից
Ադրբեջանն օկուպացված Ստեփանակերտում անցկացնում է ՏՀԿ 17-րդ գագաթնաժողովըԱդրբեջանն օկուպացված Ստեփանակերտում անցկացնում է ՏՀԿ 17-րդ գագաթնաժողովը
Վահագն Չախալյանը ձերբակալվել է ահաբեկչության նախապատրաստմանը եւ իշխանության յուրացմանն առնչվող  գործի շրջանակումՎահագն Չախալյանը ձերբակալվել է ահաբեկչության նախապատրաստմանը եւ իշխանության յուրացմանն առնչվող  գործի շրջանակում
Ադրբեջանի դինաստիական ռեժիմը շարունակում է դաժան հաշվեհարդարը լրագրողների նկատմամբԱդրբեջանի դինաստիական ռեժիմը շարունակում է դաժան հաշվեհարդարը լրագրողների նկատմամբ
Շվեդիայի դեսպանը հրաժեշտ է տվել Հայաստանի ԱԳ նախարարինՇվեդիայի դեսպանը հրաժեշտ է տվել Հայաստանի ԱԳ նախարարին
Հուլիսի 4-ին և 5-ին Երևանի մի շարք հատվածներում երթևեկությունը ժամանակավորապես կդադարեցվիՀուլիսի 4-ին և 5-ին Երևանի մի շարք հատվածներում երթևեկությունը ժամանակավորապես կդադարեցվի
Արցախի մշակույթի նախկին նախարար․երբևէ Արցախ վերադարձը պետք է սկսվի մշակութային վերադարձիցԱրցախի մշակույթի նախկին նախարար․երբևէ Արցախ վերադարձը պետք է սկսվի մշակութային վերադարձից
Սեյրան Օհանյան. Հայաստանի իշխող խմբակն իմ դեմ շոու է կազմակերպելՍեյրան Օհանյան. Հայաստանի իշխող խմբակն իմ դեմ շոու է կազմակերպել
Հայաստանի խորհրդարանում քննարկվում է Սեյրան Օհանյանի եւ Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու հարցըՀայաստանի խորհրդարանում քննարկվում է Սեյրան Օհանյանի եւ Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու հարցը
Երևանն ակնկալում է Վաշինգտոնի հետ ռազմավարական գործընկերության խորացումԵրևանն ակնկալում է Վաշինգտոնի հետ ռազմավարական գործընկերության խորացում
Փաշինյանը բարձր է գնահատում աշխարհում հակամարտություններին վերջ դնելու և խաղաղություն հաստատելու Թրամփի տեսլականըՓաշինյանը բարձր է գնահատում աշխարհում հակամարտություններին վերջ դնելու և խաղաղություն հաստատելու Թրամփի տեսլականը
Սամվել Կարապետյանը դատական կարգով ներողություն է պահանջում Արսեն Թորոսյանից և Հայկ Կոնջորյանից՝ զրպարտության համարՍամվել Կարապետյանը դատական կարգով ներողություն է պահանջում Արսեն Թորոսյանից և Հայկ Կոնջորյանից՝ զրպարտության համար
Քաղաքագետ. Հայաստանին անհրաժեշտ են մեխանիզմներ՝ այլևս երբեք մեկ հոգու ձեռքում ողջ իշխանությունը չկենտրոնացնելու նպատակովՔաղաքագետ. Հայաստանին անհրաժեշտ են մեխանիզմներ՝ այլևս երբեք մեկ հոգու ձեռքում ողջ իշխանությունը չկենտրոնացնելու նպատակով
Հայաստանի նախկին վարչապետը հանդես է եկել ի պաշտպանություն կալանավորված Սամվել ԿարապետյանիՀայաստանի նախկին վարչապետը հանդես է եկել ի պաշտպանություն կալանավորված Սամվել Կարապետյանի
Փոխվարչապետ. Բարձր ենք գնահատում Միացյալ Նահանգների շարունակական աջակցությունը Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատման ջանքերինՓոխվարչապետ. Բարձր ենք գնահատում Միացյալ Նահանգների շարունակական աջակցությունը Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատման ջանքերին
ՌՀՄ ղեկավար. Հայաստանի իշխանությունների գործողությունները սպանում են բիզնեսը եւ կհանգեցնեն երկրում ներդրումների արտահոսքիՌՀՄ ղեկավար. Հայաստանի իշխանությունների գործողությունները սպանում են բիզնեսը եւ կհանգեցնեն երկրում ներդրումների արտահոսքի
Սամվել Կարապետյանը կալանքի տակ էլ հազար անգամ ավելի ազատ է, քան Հայաստանի իշխանությունները. Սամվել Կարապետյանը կալանքի տակ էլ հազար անգամ ավելի ազատ է, քան Հայաստանի իշխանությունները. "Տաշիր" ԸԽ ղեկավարի որդի
Միքայել Աջապահյանի փաստաբանները վերաքննիչ բողոք են ներկայացրել կալանավորման մասին որոշման դեմՄիքայել Աջապահյանի փաստաբանները վերաքննիչ բողոք են ներկայացրել կալանավորման մասին որոշման դեմ
Հայաստանն ու Վիեննան քննարկել են միգրացիայի ոլորտում համագործակցության հետագա ամրապնդման ուղիներըՀայաստանն ու Վիեննան քննարկել են միգրացիայի ոլորտում համագործակցության հետագա ամրապնդման ուղիները
Միրզոյան. Հայաստանը ձգտում է Չինաստանի հետ կապերի խորացման՝ առանց որևէ սահմանափակմանՄիրզոյան. Հայաստանը ձգտում է Չինաստանի հետ կապերի խորացման՝ առանց որևէ սահմանափակման
էլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ  հուլիսի 4-ինէլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ հուլիսի 4-ին
Երևանում տեղի են ունեցել քաղաքական խորհրդակցություններ Հայաստանի և Բելգիայի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների միջևԵրևանում տեղի են ունեցել քաղաքական խորհրդակցություններ Հայաստանի և Բելգիայի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների միջև
ՀՀ ՔԿ. Կալանավորները խարդախությամբ զբաղվել են հենց բանտիցՀՀ ՔԿ. Կալանավորները խարդախությամբ զբաղվել են հենց բանտից
Հայաստանը ՇՀԿ անդամ դառնալու ցանկություն է  հայտնելՀայաստանը ՇՀԿ անդամ դառնալու ցանկություն է  հայտնել
Կարդալ ավելին



Մեկնաբանվողներ
Վերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումըՎերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումը
Մովչան. Աշխարհում չկա մեկը, ով հիմա զբաղվեր Ռուբեն Վարդանյանին Բաքվի բանտից ազատելու հարցովՄովչան. Աշխարհում չկա մեկը, ով հիմա զբաղվեր Ռուբեն Վարդանյանին Բաքվի բանտից ազատելու հարցով
IDBank-ի ներկայացուցիչը միացել է Trade Finance Global-ի խմբագրական խորհրդինIDBank-ի ներկայացուցիչը միացել է Trade Finance Global-ի խմբագրական խորհրդին
ԱԺ պատգամավոր. ամենակարևորը ռուս-ադրբեջանական դիմակայությունը Հայաստանի սահմաններին չհասցնելն էԱԺ պատգամավոր. ամենակարևորը ռուս-ադրբեջանական դիմակայությունը Հայաստանի սահմաններին չհասցնելն է
Կառավարության շենքի մոտ ցուցարարները պահանջում են քրեական պատասխանատվության ենթարկել Փաշինյանին՝ ՀԱԵ հասցեին հայտարարությունների համարԿառավարության շենքի մոտ ցուցարարները պահանջում են քրեական պատասխանատվության ենթարկել Փաշինյանին՝ ՀԱԵ հասցեին հայտարարությունների համար
Կաթողիկոս. Թուրքիայի ռազմական աջակցությամբ Ադրբեջանն իրականացրել է ոճրագոծություն՝ բռնազավթել և ամբողջապես հայաթափել է ԱրցախըԿաթողիկոս. Թուրքիայի ռազմական աջակցությամբ Ադրբեջանն իրականացրել է ոճրագոծություն՝ բռնազավթել և ամբողջապես հայաթափել է Արցախը
Թվում էր՝ ավելի վատ չի կարող լինել. Փաշինյանն անպարկեշտ վիրավորանք է հրապարակել եպիսկոպոսի հասցեին, իսկ նրա կինը հոգևորականներին անվանել է մանկապիղծներԹվում էր՝ ավելի վատ չի կարող լինել. Փաշինյանն անպարկեշտ վիրավորանք է հրապարակել եպիսկոպոսի հասցեին, իսկ նրա կինը հոգևորականներին անվանել է մանկապիղծներ
Հայաստանը պաշտպանել է ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայում ընդունված հակառուսական բանաձևըՀայաստանը պաշտպանել է ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայում ընդունված հակառուսական բանաձևը
Վարդան Ղուկասյանն ընտրվել է Գյումրու քաղաքապետՎարդան Ղուկասյանն ընտրվել է Գյումրու քաղաքապետ
Սարգսյանը նշել է երեք հիմնական խնդիրները, որոնք անհրաժեշտ է իրագործել Հայաստանում իշխանափոխությունից հետոՍարգսյանը նշել է երեք հիմնական խնդիրները, որոնք անհրաժեշտ է իրագործել Հայաստանում իշխանափոխությունից հետո
Քաղաքական գործիչ. Փաշինյանը միտումնավոր զոհաբերեց Արցախը՝ Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշումը փոխելու համարՔաղաքական գործիչ. Փաշինյանը միտումնավոր զոհաբերեց Արցախը՝ Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշումը փոխելու համար
Վաթսուն ամերիկացի օրենսդիրներ ԱՄՆ պետքարտուղարին կոչ են արել դադարեցնել ռազմական օգնությունն ԱդրբեջանինՎաթսուն ամերիկացի օրենսդիրներ ԱՄՆ պետքարտուղարին կոչ են արել դադարեցնել ռազմական օգնությունն Ադրբեջանին
Քաղաքագետ. 31 տարի անց Արցախն Ադրբեջանի կազմում է ճանաչել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական հոգեզավակըՔաղաքագետ. 31 տարի անց Արցախն Ադրբեջանի կազմում է ճանաչել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական հոգեզավակը
 Փաշինյանը հայտարարել է Ղարաբաղյան շարժման դերի մասին՝  Փաշինյանը հայտարարել է Ղարաբաղյան շարժման դերի մասին՝ "Հայաստանի պետականության չկայացման գործում"
Փաշինյանը պարզաբանել է, թե խաղաղության համաձայնագրի շրջանակում Բաքվի հետ ինչ հարցեր են քննարկման ենթակաՓաշինյանը պարզաբանել է, թե խաղաղության համաձայնագրի շրջանակում Բաքվի հետ ինչ հարցեր են քննարկման ենթակա