Արմինֆո. Անցած տարվա ընթացքում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև տեղի են ունեցել բռնության դեպքեր, որոնք հանգեցրել են զոհերի և ձերբակալությունների։
Հաղորդումներ են ստացվել այն մասին, որ ադրբեջանական ուժերը մեղսակից են սեպտեմբերին հայկական զորքերի նկատմամբ իրականացված անօրինական սպանություններին և դաժան, անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքին։ Այդ մասին ասվում է Մարդու իրավունքների մասին Պետդեպարտամենտի 2022 թվականի ամենամյա զեկույցում։
"Հայաստանի եւ Ադրբեջանի կողմից Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան ներկայացված բողոքները, միմյանց մեղադրելով 2020 և 2016 թվականների մարտական գործողությունների ժամանակ վայրագություններ կատարելու համար, սպասում է դատարանի որոշմանը: Հայաստանը նոր բողոքներ է ներկայացրել սեպտեմբերյան մարտերի վերաբերյալ", - ասվում է զեկույցում՝ Հայաստանի մասով։
Պետդեպարտամենտում նշում են, որ Հայաստանում մարդու իրավունքներին առնչվող լուրջ խնդիրները ներառում էին վստահության արժանի հաղորդագրություններ. անվտանգության ուժերի կողմից խոշտանգումների, բանտային ծանր պայմանների, կամայական ձերբակալությունների կամ կալանավորումների, դատական անկախության հետ կապված լուրջ խնդիրների, անձնական կյանքին կամայական կամ անօրինական միջամտությունների, խոսքի ազատության սահմանափակումների, քաղաքացիական հասարակության և ԼԳԲՏ անձանց դեմ ուղղված բռնության կամ բռնության սպառնալիքի հետ կապված հանցագործությունների, երեխաների աշխատանքի վատթարագույն ձևերի մասին։
"Կառավարությունը միայն սահմանափակ քայլեր է ձեռնարկել նախկին և ներկա պետական պաշտոնյաների և իրավապահ մարմինների կողմից ենթադրյալ խախտումները հետաքննելու և պատժելու համար։ 2020 թվականի մարտական գործողությունների ընթացքում հայկական զինված ուժերի կամ անհատների կողմից կատարված ենթադրյալ խախտումների կառավարական հետաքննության առաջընթացի մասին հաղորդումներ չեն ստացվել", - ասվում է զեկույցում։
Ադրբեջանի մասով զեկույցում ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը արձանագրում է կամայական ձերբակալությունների, քաղաքական բանտարկյալների առկայության, երկրի սահմաններից դուրս քաղաքական դրդապատճառներով բռնաճնշումների, անկախ դատական իշխանության բացակայության, մասնավոր կյանքին անօրինական միջամտության, խոսքի եւ ԶԼՄ-ների ազատության լուրջ սահմանափակման, ինչպես նաեւ Մարդու իրավունքների այլ խախտումների փաստեր:
Զեկույցում նաեւ նշվում է լրագրողների նկատմամբ բռնությունների, զրպարտության քրեական պատժի, ինչպես նաեւ կասկածելի մեղադրանքներով լրագրողների հետապնդման եւ ազատազրկման, ինտերնետի ազատության սահմանափակումների, այդ թվում ՝ վեբ-կայքերի արգելափակման, ինչպես նաեւ խաղաղ հավաքների փաստացի արգելքի եւ միավորումների ու տեղաշարժերի ազատությանը էական միջամտության, ինչպես նաեւ քաղաքական կյանքում մասնակցության խիստ սահմանափակումների մասին:
Զեկույցում խոսվում է ինչպես կառավարության համակարգային կոռուպցիայի, այնպես էլ գենդերային բռնության համար պատասխանատվության բացակայության մասին։ "Կառավարությունը չի հետապնդել կամ պատժել պաշտոնատար անձանց մեծամասնությանը, որոնք, ինչպես հաղորդվում է, կատարել են մարդու իրավունքների խախտումներ և կոռուպցիոն գործողություններ. անպատժելիությունը մնացել է խնդիր", - ասվում է զեկույցում:
Մեկ տարվա ընթացքում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև տեղի են ունեցել բռնության դեպքեր, որոնք հանգեցրել են զոհերի և ձերբակալությունների։ "2020 և 2022 թվականների մարտական գործողությունների ընթացքում ադրբեջանական զինված ուժերի կամ անհատների կողմից կատարված ենթադրյալ չարաշահումների կառավարական հետաքննության առաջընթացի մասին ոչ մի հաղորդում չի ստացվել", - ասվում է զեկույցում: