Արմինֆո.Հայաստանը վստահելի գործընկերների կարիք ունի, եւ ես կփորձեմ օգնել նրան այդ հարցում։ Այդ մասին Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռարձակված հարցազրույցում հայտարարել է ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը։
Անդրադառնալով Ադրբեջանի ապակառուցողական գործողությունների պատճառով արդեն չորրորդ ամիսը փակ Բերձորի միջանցք կատարած իր այցին ՝ Ռասմուսենը նշել է, որ այդ այցն իր համար լուրջ փորձ է եղել։
Նա ևս մեկ անգամ ընդգծել է Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի և արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհի արգելափակման անօրինականությունն ու անմարդկայնությունը։ "Այս շրջափակումը կարող է շատ արագ վերածվել հումանիտար աղետի։ Ավելին, այն անօրինական է եւ անմարդկային", - ասել Է ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարը: Այդ իմաստով նա հիշեցրել է, որ փետրվարի 22-ին ՄԱԿ-ի Միջազգային դատարանն Ադրբեջանին պարտավորեցրել է ապահովել Լեռնային Ղարաբաղի անխափան կապը Հայաստանի հետ։ "Միջազգային դատարանի որոշումը պարտադիր է կատարման համար, ուստի միջանցքի արգելափակումը միջազգային իրավունքի խախտում է։ Ես Ալիևին կոչ եմ անում անհապաղ դադարեցնել շրջափակումը", - ասել է նա։
Դիտարկմանը, թե Ալիևին նման ուղերձներ են հղել և ԱՄՆ պետքարտուղարը, և Միջազգային դատարանը, և այլ միջազգային դերակատարներ, մինչդեռ, Ադրբեջանը հասկանում է միայն պատժամիջոցների լեզուն, որին Արևմուտքը պատրաստ չէ գնալ, այդ կապակցությամբ որն է նրա անձնական պատասխանատվությունը, Ռասմուսենը նշել է, որ իրականությունն այն է, որ Իլահմ Ալիևն իշխանություն ունի դադարեցնելու այդ շրջափակումը։ Ընդ որում, նա համոզմունք է հայտնել, որ Ալիևը չի ցանկանում ընդգրկվել միջազգային ագրեսորների շարքերում։
Այս առումով նա կոչ է արել ԵՄ-ին ուժեղացնել ճնշումը Ադրբեջանի նախագահի նկատմամբ։ Նրա խոսքով ՝ ԵՄ-Ադրբեջան էներգետիկ փոխգործակցությունը հիանալի հարթակ է, որի միջոցով Ալիևին կարող են ասել, որ նա չի կարող խախտել միջազգային իրավունքը և անպատիժ մնալ: Ընդ որում, նախկին գլխավոր քարտուղարը նշել է, որ իր նպատակն այստեղ ոչ թե ինչ-որ մեկին սադրել է, այլ մեկ անգամ ևս հասկացնել, որ բոլոր միջազգային դերակատարները պետք է հարգեն միջազգային իրավունքը, այդ թվում՝ և Ադրբեջանը, և Ռուսաստանը:
"Փաստը մնում է փաստ, որ Ռուսաստանը խաղաղապահ առաքելություն ունի Լեռնային Ղարաբաղում, որն ի զորու չի եղել ոչ կանխել միջանցքի շրջափակումը, ոչ էլ՝ Հայաստանի դեմ ագրեսիան։ Եվ դա է պատճառը, որ ես կխրախուսեի ԵՄ-ին ամրապնդել իր առաքելությունն այստեղ։ Ես կարծում եմ, որ պետք է ավելացնել առաքելության թվակազմը և համոզվել, որ Ադրբեջանը կհրաժարվի Հայաստանի նկատմամբ հետագա ագրեսիայից։ Իսկ երկարաժամկետ կտրվածքով խաղաղության պայմանագիրը պետք է երաշխավորի արդար խաղաղություն, որտեղ երաշխավորված կլինեն Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների արդար իրավունքներն ու անվտանգությունը", - ասել Է Ռասմուսենը, հավելելով, որ դրա համար անհրաժեշտ է միջազգային մեխանիզմ, որը երաշխավորում է Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների իրավունքներն ու անվտանգությունը։
Նրա խոսքով ՝ ինքը խոսում է մի պայմանագրի մասին, որը կհանգեցնի երկարաժամկետ և համապարփակ խաղաղության, որի հետ կհամաձայնեն և Հայաստանը, և Ադրբեջանը։ ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարն ընդգծել է, որ նման պայմանագիրը պետք է երաշխավորի Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների իրավունքներն ու անվտանգությունը: "Եվ ես չեմ կարող պատկերացնել այլ մեխանիզմ, բացի միջազգային խաղաղապահ զորակազմից, որը կարող է երաշխավորել այդ իրավունքներն ու անվտանգությունը։ Եվ, կարծում եմ, Ադրբեջանը պետք է համաձայնվի նման առաքելությանը", - հավելել է նա, ճկունություն որակելով ՀՀ վարչապետի դիրքորոշումը, ով հայտարարել է, որ Արցախի բնակչության անվտանգության երաշխիքներն ավելի կարևոր են, քան նրա կարգավիճակը։ Նրա խոսքով ՝ ինքը կցանկանար նույն ճկունությունը տեսնել ադրբեջանական դիրքորոշման մեջ։
Անդրադառնալով հայկական կողմի նկատմամբ Ադրբեջանի նոր ագրեսիայի հավանականությանը՝ ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարը նշել է, որ հասկանում է հայկական կողմի մտավախությունները հնարավոր ագրեսիայի վերաբերյալ, նման վտանգ միշտ էլ կա։ Սակայն, նրա խոսքով, ոչ ԱՄՆ-ը, ոչ ԵՄ-ը չեն ընդունի Հայաստանի նման ինքնիշխան երկրի վրա հարձակումը։ "Հայաստանը գոյության իրավունք ունի", - ասել է նա։
Դիտարկմանը, թե Արևմուտքը չի ընդունում նաև Թուրքիայի կողմից Կիպրոսի տարածքների օկուպացիան, Ռասմուսենը վստահեցրել է, որ դրանք տարբեր իրավիճակներ են, սակայն չի բացատրել, թե որն է տարբերությւոնը:
"ԱՄՆ-ն այս պահին զբաղված է Իրանով և Ադրբեջանին դիտարկում է այդ համատեքստում։ Իսկ Եվրոպային հարկավոր է գազ, և նա Ադրբեջանին դիտարկում է այդ համատեքստում։ Ես հասկանում եմ, որ Հայաստանում կարող են մտածել, թե այդ գործոնները թույլ են տալիս Ադրբեջանին իրեն ավելի ուժեղ զգալ ։ Բայց ես ուզում եմ ընդգծել, որ այն փաստը, որ Եվրոպան ունի էներգետիկ շահեր, չի նշանակում, որ մենք աչք կփակենք հումանիտար աղետի կամ Հայաստանի դեմ ագրեսիայի վրա", - ասել է նա։ -