Փորձագետ. Հայաստանի համար կարեւոր է նախադրյալների ստեղծումը արտաքին քաղաքական գծի դիվերսիֆիկացման համար

Արմինֆո.Հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում ռուսական կողմի մասնակցության մասին Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունը պետք է գնահատել որպես Երևանի կողմից Ռուսաստանի ճանաչում՝ որպես իր դաշնակցի։ Իսկ ահա եվրոպական դիտորդների վերաբերյալ Բաքվում Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունները համապատասխանում են միջնորդի, բայց ոչ բնավ դաշնակցի հայտարարություններին։ Նման կարծիք է հայտնել ռազմաքաղաքական հարցերի գծով փորձագետ, քաղաքագետ Արմինե Մարգարյանը։

Հիշեցնենք, որ նախօրեին ԱԺ նախագահը, մեկնաբանելով Բաքվում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունները, լրագրողներին ասել էր, որ Ռուսաստանը դեռևս պահպանում է իր կարևոր դերը հայ-ադրբեջանական բանակցություններում: Խոսնակն ավելորդ էր համարել Մոսկվայի նյարդային արձագանքը, երբ մյուս կողմը փորձում է ինչ-որ դրական բան անել ։ "Ողջ հարցն այն է, որ այն կողմը, որը կարող էր լուծել խնդիրը, Ռուսաստանն է։ Երկկողմ պայմանագրերին համապատասխան, հենց Մոսկվան է հանդիսանում հայկական պետության տարածքային ամբողջականության և անվտանգության ապահովման երաշխավորը։ Այստեղ՝ Հայաստանում է գտնվում 102-րդ ռուսական ռազմակայանը, և այդ ֆոնին հարց է առաջանում՝ որտեղ եք դուք, ինչու ակտիվություն չեք ցուցաբերում։ Եթե չեք կարող, ապա պետք է բացեիբաց հայտարարեք այդ մասին։ Միգուցե՝ նստենք բանակցությունների սեղանի շուրջ և միասին ելք գտնենք իրավիճակից", - եզրափակել էր ԱԺ նախագահը:

Մարգարյանը նշել է, որ հայկական եւ ռուսական կողմերի միջեւ ամենաբարձր մակարդակով լեզվակռիվը ռիսկեր է պարունակում եւ բավական վտանգավոր է հայ - ռուսական միջպետական հարաբերությունների ապագայի համար: Դա, նրա ասելով, վկայում է այն մասին, որ աշխատանքային խողովակներով աշխատանքն անարդյունավետ է ընթանում։

Եվ, այնուամենայնիվ, Մարգարյանի կարծիքով, Երևանը, ելնելով միջազգային պարտավորություններից, որոնք կնքվել են երկկողմ և բազմակողմ հիմունքներով, այդ թվում՝ ՀԱՊԿ շրջանակներում, Մոսկվային ընկալում է որպես իր դաշնակից։ "Ուստի Հայաստանն իրավունք ունի Ռուսաստանի Դաշնությունից պահանջել կատարել իր դաշնակցային պարտավորությունները։ Բայց սա հարցի այլ, հիմնարար և անվիճելի կողմն է։ Սակայն գետնի վրա իրավիճակը բոլորովին այլ է, և մենք ստիպված ենք պարբերաբար դուրս գալ այդ հիմնարար բաղադրիչից, արձանագրելով, որ ՌԴ - ն, որպես տարածաշրջանային խոշոր խաղացող, շահագրգռված է իր մենաշնորհային դիրքի պահպանմամբ՝ որպես միջնորդ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցում", - ասել է փորձագետը։

Նա հավելել է, որ դասական իմաստով միջնորդությունը ենթադրում է բոլորովին այլ գործառույթներ, այդ թվում ՝ անկողմնակալություն։ Բայց տվյալ դեպքում անկողմնակալության մասին անգամ երազելու հարկ չկա, քանի որ խոսքը կրկին միջնորդի մասին է, որը տարածաշրջանում ունի իր ուրույն ազգային շահերը, որոնցից մի քանիսը կարող են համընկնել Հայաստանի, իսկ մյուսները՝ Ադրբեջանի շահերի հետ։

"Հետևաբար, առաջ տանելով իր շահերը, Մոսկվան հիմնվելու է ոչ թե Երևանի կամ Բաքվի շահերի, կամ Հայաստանի ու Ադրբեջանի դիրքորոշումների, այլ սեփական դիրքորոշումների վրա, ինչն էլ կարող է խնդիրների հանգեցնել", - ասել է փորձագետը:

Մարգարյանը Երեւանի համար կարեւորել է մեկ ուժային կենտրոնից կախյալ վիճակից հրաժարվելը եւ արտաքին քաղաքական գծի դիվերսիֆիկացման համար նախադրյալների ստեղծումը: "Փաստը մնում է փաստ, քանի որ մենք գտնվում ենք անվտանգության բլոկային համակարգում, մենք զրկված ենք մեր արտաքին քաղաքական գիծը դիվերսիֆիկացնելու հնարավորությունից։ Կարող են լինել որոշ փորձեր, բայց դրանք միշտ կառաջացնեն մեր դաշնակցի խանդը, ինչը  եւ մենք տեսնում ենք Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելության տեղակայման օրինակով", - ընդգծել է փորձագետը։