Ուրբաթ, 27 Հունվարի 2023 20:44

Արմինֆո. Լեռնային Ղարաբաղի 120 000 բնակիչների տառապանքներն ավելի մեծ ուշադրության են արժանի, բայց ամենից առաջ նրանք արժանի են այն բանին, որ հարգվեն նրանց հիմնարար իրավունքները։ Այդ մասին հայտարարել է Շվեդիայի պատգամավոր Բորիանա Օբերգը՝ նախօրեին ԵԽԽՎ-ում Արցախի Բերձորի (Լաչինի) միջանցքի շրջափակման հումանիտար հետեւանքներին նվիրված քննարկման ժամանակ։

 

Նրա խոսքով ՝ դա տարածքային ամբողջականության հարց չէ։ Դա Հայաստանի կամ Ադրբեջանի մասին հարց չէ։ Դա մարդու իրավունքների հարց է։ Նրա խոսքով՝ վերջերս ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենը խոսել է Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի հետ, որպեսզի կոչ անի անհապաղ բացել Լաչինի միջանցքը։ Մինչ այդ Եվրախորհրդարանը հավանություն էր տվել  մի բանաձևի, որով կոչ էր անում Ադրբեջանին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին, դուրս բերել իր զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից և բացել միջանցքը։ Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղարը, մարդու իրավունքների հանձնակատարը և Ադրբեջանի ու Հայաստանի գծով զեկուցողները նույնպես հանդես են եկել շրջափակման մասին հայտարարություններով։ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը Ադրբեջանին ժամանակավոր միջոցներ է ցույց տվել այդ հարցի վերաբերյալ։

 

Խորհրդարանականը ցավով նշել է, որ Ադրբեջանը որոշել է անտեսել այդ կոչերը։ «Ուստի ես ուզում եմ հարցնել, թե ինչ գործողություններ պետք է ձեռնարկվեն, որպեսզի Ադրբեջանը կատարի իր պարտավորությունները՝ որպես Եվրոպայի խորհրդի անդամ» ,- նշել է Բորիանա Օբերգը:

 

Միեւնույն ժամանակ, ֆրանսիացի պատգամավոր Բերտրան Բուիքսն իր ելույթում ընդգծել է, որ մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության հիման վրա ստեղծված Եվրոպայի խորհուրդը պետք է հնարավորություն ունենա մասնակցելու Եվրոպական միության այդ դիտորդական առաքելություններին: «Ավելին, ես կարծում եմ, որ մեզ միանգամայն անհրաժեշտ է ինքներս համոզվել տեղերում տիրող իրավիճակում: Ամեն դեպքում, միջանցքով երթևեկելու ճանապարհին հարուցվող խոչընդոտները լուրջ հումանիտար հետևանքներ են ունենում տեղի բնակչության համար։ Ես կարիք չունեմ այստեղ նկարագրել սննդի, դեղորայքի կամ վառելիքի պակասի հետևանքները: Միջանցքը չի կարող օգտագործվել Լեռնային Ղարաբաղից հայ բնակչության վտարումը խթանելու համար՝ այն պատճառով, որ այդ անկլավում կյանքն անհնար է դարձել", - ընդգծել է ֆրանսիացի պատգամավորը, նշելով, որ Ֆրանսիան, որպես Մինսկի խմբի անդամ, նախկինի պես լիովին հանձնառու է Բրյուսելի, Պրահայի եւ Վաշինգտոնի հանդիպումներից հետո ընթացող բանակցություններին աջակցելուն:

 

Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի վատթարացման առնչությամբ իր մտահոգությունն է հայտնել Մեծ Բրիտանիայից ԵԽԽՎ պատգամավոր Ջիլ Մորթիմերը: Նա կոչ է արել Ադրբեջանի եւ Հայաստանի կառավարություններին միանալ տարածաշրջանում խաղաղության եւ կայունության ապահովմանն ուղղված ԵԱՀԿ ջանքերին: «Անկախ դրդապատճառներից՝ Լաչինի միջանցքը փակող ցուցարարները միայն խորացնում են ահագնացող ճգնաժամը։ Ես կոչ եմ անում 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության բոլոր կողմերին հաստատել, որ Ադրբեջանի Հանրապետությունը պետք է երաշխավորի մարդկանց, փոխխադրամիջոցների և բեռների անվտանգ տեղաշարժը Լաչինի միջանցքով՝ երկու ուղղություններով", - ասել է Մորթիմերը։

 

Հունաստանի ներկայացուցիչ Ջորջ Կարտուգալոսը նշել է, որ չնայած այն բանին, ինչ ասում է Ադրբեջանը, կասկած չկա, որ այդ երկիրն իրականացնում է Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակում: «Հնարավորությունը, որ Կարմիր խաչի որոշ փոխադրամիջոցներ որոշ հիվանդների տեղափոխում են կյանքին սպառնացող իրավիճակում, չի նշանակում, թե միջանցքը բաց է: Դրա ապացույցն այն է, որ բոլոր կողմերը, որոնք իրավիճակի ուղղակի, այսպես ասենք, ըմբռնման հնարավորություն ունեն, ինչպես ԱՄՆ կամ Ֆրանսիան, արդեն դատապարտել են այդ շրջափակումը», - ասել է Կարտուգալոսը։

 

Կիպրոսի ներկայացուցիչ Կոնստանտինոս Էֆստատիուն ընդգծել է, որ Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծվել է տագնապալի իրավիճակ, որն սպառնում է խաթարել փխրուն խաղաղ գործընթացը եւ լիովին կարող է հանգեցնել բռնության վերսկսման: «Դա կարող է աղետալի հետեւանքներ ունենալ, անդրադառնալով ոչ միայն Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ժողովուրդների, այլեւ Հարավային Կովկասի ավելի լայն տարածաշրջանի վրա եւ նրա սահմաններից դուրս", - նշել է նա: Պատգամավորն ընդգծել է, որ "մենք գտնվում ենք ցեղասպանության բեկումնային փուլում", և կոչ է արել այս հարցում հրաժարվել քաղաքական շահերից և ազգային շահերից, քանի որ "այս աշխարհում յուրաքանչյուր մարդ արժանի է ապրելու արժանապատվությամբ և իր մարդու իրավունքների լիակատար հարգմամբ":