Հինգշաբթի, 26 Հունվարի 2023 19:06

Արմինֆո. Այսօր տեղի ունեցող գործընթացները լուրջ փորձություն են ինչպես Ռուսաստանի համար Կովկասում, այնպես էլ ռուս-հայկական հարաբերությունների համար:

Անցյալ տարի տեղի են ունեցել բազմաթիվ կարևոր փոփոխություններ, որոնք ազդում են՝ այդ թվում հայ-ռուսական երկկողմ հարաբերությունների և, ընդհանրապես, Կովկասի տարածաշրջանի իրավիճակի վրա։ Այդ մասին հունվարի 26 - ին Մոսկվա-Երեւան տեսակամուրջի ժամանակ հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ ՄՄՀՊԻ-ի միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, "Միջազգային վերլուծություն" ամսագրի գլխավոր խմբագիր, քաղաքական գիտությունների թեկնածու Սերգեյ Մարկեդոնովը։

 

Այս համատեքստում նա հիշեցրել է, որ մինչև 2022 թվականը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը դիտարկվում էր որպես Ռուսաստանի և Արևմուտքի համագործակցության յուրահատուկ ձևաչափ։ "Ինչու՞ էր դա տեղի ունենում։ Մի կողմից՝ այն պատճառով, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը չէր դիտարկվում ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման համատեքստում։ Մյուս կողմից՝ այն Արևմուտքում չէր դիտարկվում որպես ռուսական ռևիզիոնիզմի ինչ-որ դեպք։ Ուստի, ստացվել էր ինչ-որ փոխգործակցություն։ Դա ավարտվեց։ 2022 թվականի ապրիլից ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը դադարել է աշխատել որպես ձևաչափ", - նշել է նա, հավելելով, որ հայտնվել է մրցակցության լրացուցիչ գիծ։

 

Այդ համատեքստում նա հիշեցրել է Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ մի շարք եվրոպական նախաձեռնությունների ի հայտ գալու մասին, որտեղ ռուսական կողմն ու նրա հսկայական աշխատանքն ընդհանրապես չեն հիշատակվում։ Ըստ ռուս քաղաքագետի ՝ անուղղակի փորձ է արվել Հայաստանը հակադրել Ռուսաստանին և վարկաբեկել ռուսական խաղաղապահ զորախմբի աշխատանքը՝ ցույց տալով ինչ-որ առումով դրա անօգուտությունը։

 

Մարկեդոնովը կարծում է, որ այստեղ կարևոր է հասկանալ չափազանց էական մի բան. "Մեզ մոտ անցած տարին անցել Է Ուկրաինայի հովանու ներքո, եւ Կովկասը, կարծես թե, անցել է երկրորդ պլան։ Բայց, պետք է հասկանալ, որ ուկրաինական ռազմաքաղաքական ճգնաժամի ազդեցություն կա ոչ ամեն ինչում։ Ինչ-որ կերպ Կովկասի իրավիճակն  ունի իր սեփական տրամաբանությունն ու դինամիկան", - նշել է նա։

 

Անդրադառնալով իրավիճակի վրա ուկրաինական ճգնաժամի ազդեցությանը՝ նա մատնանշել է 2020 թվականից հետո հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում ստեղծված ստատուս-քվոն վերանայելու փորձերի ակնհայտությունը։ "Այն արմատապես փոխվել է նախորդ տարիների համեմատ, բայց, այնուամենայնիվ, որոշակիորեն ձևավորվել է։ Իսկ 2022 թվականին եղել են այն փոխելու մի քանի փորձեր ՝ երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմի այս ոչ միանշանակ արդյունքները դարձնել ավելի հարթ և միանշանակ։ Եվ հասկանալի է, որ Ռուսաստանը, զբաղված լինելով հատուկ ռազմական գործողությամբ, Արևմուտքի հետ առճակատման մեջ, աճող պատժամիջոցների պայմաններում կախված լինելով և Թուրքիայից, և Ադրբեջանից, լրացուցիչ խնդիրներ չի ուզում", - համոզված է փորձագետը։ Նրա խոսքով ՝ հենց դա է ստիպում Ռուսաստանին ինչ-որ չափով ավելի մեղմ արձագանքել։

 

Այս ֆոնին, շարունակել է Մարկեդոնովը, հայկական քաղաքականությունում մեծ ակնկալիքներ են հայտնվում Ռուսաստանից։ "Զուտ մարդկայնորեն ես դա հասկանում եմ", - ասել է նա, հավելելով, որ դա դրդում է հայ հասարակությանը այլ կերպ նայել և ուրիշներից ուռճացված ակնկալիքներ ունենալ:

 

Այս համատեքստում նա օրինակ է բերել Ֆրանսիայի խորհրդարանի խոսնակի հայտարարությունը

ՀՀ այցի ընթացքում, այդ թվում՝ ղարաբաղյան հակամարտության գոտի ֆրանսիացի խաղաղապահներ ուղարկելու հեռանկարների մասով։ Նրա խոսքով՝ այս պայմաններում Ռուսաստանին, որը գոնե ինչ-որ բան անում է, փոխարինել ինչ-որ վերացական բանով, որն արտահայտվում է Թվիթերում եւ բարի ցանկություններով, առնվազն, մեղմ ասած, հարցեր է առաջացնում։

 

Ռուս փորձագետը համոզմունք է հայտնել, որ Արևմտյան քաղաքականությունը միտված է Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելուն, ինչի մասին վկայում է նաև ԱՄՆ պետքարտուղարի և Ադրբեջանի նախագահի զրույցը։ "Բայց այստեղ ես քննադատության իմ նետերը կուղղեի նաև բարձր կաբինետներում գտնվող ռուս պաշտոնյաներին։ Ուրեմն պետք է ավելի համառորեն առաջ տանել սեփական շահերը։ Ես գիտեմ, որ մենք մի քիչ բաարեհոգի վերաբերմունք ունենք, թե՝ Հայաստանը դաշնակից է, ինչու ինչ-որ բան բացատրել", - նշել է նա, հավելելով, որ ոչ ոք քո փոխարեն առաջ չի մղելու քո դիրքորոշումը, և բոլոր խնդիրները պետք է բարձրաձայնել։