Արմինֆո.Ռուսաստանն ու Իրանը ոչ միանման, բայց համանման դիրքորոշումներ ունեն Հարավային Կովկասի գործընթացների շուրջ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ։ Այդ մասին հայտարարել է ՌԴ Պետդումայի ԱՊՀ գործերով, եվրասիական ինտեգրման եւ հայրենակիցների հետ կապերի կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Կոնստանտին Զատուլինը՝ Մոսկվա-Թեհրան "Հարավային Կովկաս. Ռուսաստանի եւ Իրանի շահերը" տեսակամրջի ժամանակ:
Ռուս պատգամավորի խոսքով ՝ և Ռուսաստանում, և Իրանում մտահոգություն են հայտնել 2020 թվականի աշնանը Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի հետևանքների, ինչպես նաև Կովկասում ընթացող իրադարձությունների, այդ թվում ՝ Անդրկովկասում իրավիճակն ապակայունացնելու Ադրբեջանի փորձերի վերաբերյալ։ Նրա խոսքով, կա ըմբռնում, որ Ադրբեջանն այսօր կարևոր տարածաշրջանային խաղացող է, բայց նաև կա ըմբռնում, որ ընթացիկ իրողություններում ադրբեջանական կողմը փորձում է հասնել իր բոլոր նպատակներին:
Զատուլինը հիշեցրել է, որ Իրանը հստակ արտահայտել է իր սկզբունքային դիրքորոշումը տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ՝ ընդգծելով տարածաշրջանի երկրների սահմանների փոփոխության անթույլատրելիությունը: Զատուլինը նաև նշել է, որ ճնշումների միջոցով և իրավիճակից օգտվելով Հայաստանի ինքնիշխան տարածքով միջանցք ձեռք բերելու Ադրբեջանի փորձերի անթույլատրելիությունը:
"Մենք նաև նշում ենք Արևմտյան երկրների ցանկությունը ՝ օգտվել Կովկասում ստեղծված իրավիճակից, որպեսզի փոխեն կովկասյան երկրների ՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական վեկտորը", - նշել է նա, հավելելով, որ Արևմուտքն ինչ-որ չափով հաջողությունների է հասնում, այդ թվում ՝ ռուսական կողմի գործողությունների պատճառով։
Կովկասյան տարածաշրջանի հարցերի փորձագետ, Թեհրանի համալսարանի Կովկասի ուսումնասիրության հիմնադրամի ղեկավար Ջաֆար Խաշեն, իր հերթին, նշել է, որ Հայաստանի Սյունիքի մարզը կարեւոր նշանակություն ունի ԱՄՆ-ի համար, քանի որ մարզը մոտ է Իրանին: Նրա խոսքով, Կովկասում գործընթացները կարող են առանցքային նշանակություն ունենալ Կենտրոնական Ասիայում հետագա իրադարձությունների տեսանկյունից: "Հայաստանի Սյունիքի մարզն առանցքային նշանակություն ունի այս խաղում։ Պետք է հասկանալ, որ այս տարածաշրջանային մարտում հաղթողը հետագայում ազդեցություն կունենա նաև այլ տարածաշրջաններում", - ասել է նա ՝ կարևորելով ուշադրությունը սևեռել տարբեր օտարերկրյա զինվորականների այցերի վրա։
Այդ համատեքստում Խաշեն կոչ է արել ուշադրություն դարձնել "անտեսանելի ձեռքերին", որոնք հայկական տարածքների միջոցով փորձում են միացնել Ադրբեջանն ու Նախիջեւանը։ Նրա խոսքով, Մեծ Թուրանի կողմնակիցները, այդ թվում Թուրքիան եւ Մեծ Բրիտանիան, ճնշում են գործադրում եւ ազդում տարածաշրջանում ընթացող գործընթացների վրա:
Փորձագետը նաև կոչ է արել ուշադրություն դարձնել այն փաստին, որ ՆԱՏՕ-ն ՝ ի դեմս Թուրքիայի, այսօր խոշոր բազա է կառուցում Արարատ լեռան վրա։ "Ինչու՞ է այն հարկավոր: Պատասխան չկա ։ Կարծում ենք, որ դրա նպատակը Հայաստանի տարածքում ռուսական ռազմակայանին հետեւելն է։ Դա ստիպում է մտածել, որ նրանք այստեղ մեծ ծրագրեր ունեն", - նշել է իրանցի վերլուծաբանը, հիշեցնելով, որ ԱՄՆ-ն յուրաքանչյուր տարածաշրջան առանձին չի դիտարկում, նրանց մոտ ամեն ինչ փոխկապակցված է։
Փորձագետը համոզմունք է հայտնել, որ այդ գործընթացների ֆոնին Ռուսաստանն ու Իրանը պետք է ինտենսիվացնեն իրենց հարաբերությունները, որպեսզի տարածաշրջանում հավասարակշռություն ստեղծեն: "Հաշվի առնելով, որ Ռուսաստանը զբաղված է Ուկրաինայում, Իրանը կարող է իր աջակցությունը ցուցաբերել այդ հարցում", - նշել է նա, հավելելով, որ Լաչինի միջանցքի շրջափակումը անմարդկային քայլ է ։ Նրա համոզմամբ, իրանցի խաղաղապահները կարող են աջակցել ռուսներին Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ընթացիկ իրավիճակի կայունացման եւ հնարավոր էսկալացիա թույլ չտալու հարցում: