Արմինֆո. Ռուսաստանը Հայաստանի ռազմաքաղաքական դաշնակիցն է, և նրա ներկայությունը մեր երկրում երաշխավորում է անվտանգություն և կայունություն։ Նման տեսակետ են հայտնել փորձագետները օրերս կայացած "Հայ-ռուսական դիվանագիտական հարաբերությունների 30-ամյակը. իրողություններ և հեռանկարներ" թեմայով կլոր սեղանի ժամանակ։
Հայաստանի տնտեսությունը շատ ուժեղ կողմնորոշված է դեպի ԵԱՏՄ շուկաներ, քանի որ միայն ԵԱՏՄ շուկաներն են երաշխավորում հայկական պատրաստի արտադրանքի ավելացման և սպառման հնարավորություն։ Այդ մասին իր ելույթում հայտարարել է քաղաքական վերլուծաբան, "Ինտեգրացիա և զարգացում" հասարակական կազմակերպության նախագահ, Եվրասիական փորձագիտական ակումբի համակարգող Արամ Սաֆարյանը ։ "Մի քանի տարի առաջ Հայաստանն իր հայացքն ուղղեց դեպի Ռուսաստան, և դա սխալ չէր, քանի որ վերջին երեք տարիներին ռուսական շուկան հեշտությամբ գնում էր Հայաստանից ստացված ողջ պատրաստի արտադրանքը", - ասել է նա:
Գնահատելով Ռուսաստանի Դաշնության հետ ռազմաքաղաքական հարաբերությունները՝ Սաֆարյանը նշել է, որ, թեև երկրի ներսում բանավեճ է ընթանում այն մասին, թե արդյոք ՌԴ-ն կատարում է այն բոլոր խնդիրները, որոնք Հայաստանն ակնկալում է իր ռազմավարական դաշնակցից, բայց հարաբերություններն ամուր են. "Մենք տեսնում ենք այդ բանավեճը և հասկանում ենք, որ դա լավ է, որովհետև միայն բանավեճի մեջ են ծնվում գաղափարներ, որոնք հետագայում կարող են դառնալ քաղաքական լուծումների ուղի նախանշող թիրախներ: Բայց մենք արձանագրում ենք, որ ինչպես նախկինում, այնպես էլ այսօր Ռուսաստանի Դաշնությունը մնում է Հայաստանի Հանրապետության ռազմաքաղաքական դաշնակիցը։ Եվ մենք նաև արձանագրում ենք, որ Ռուսաստանի ներկայությունը երաշխավորում է ՀՀ ինքնիշխանությունը, տարածքային ամբողջականությունը և կայունությունը մեր հարևանների հետ հարաբերություններում", - ընդգծել է Արամ Սաֆարյանը։
Իր հերթին՝ քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը նշել է, որ կա օբյեկտիվ վիճակագրություն, որը վկայում է հայ-ռուսական հարաբերությունների դրական կողմերի մասին: Սակայն, նա ուշադրություն է հրավիրել Արցախում այսօր տեղի ունեցող գործընթացների, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների վրա, նշելով, որ դրանք նույնպես պետք է դիտարկել հայ-ռուսական հարաբերությունների պրիզմայով։
Փորձագետի կարծիքով ՝ այդ գործընթացները ցույց են տալիս իրավիճակի հանգուցալուծման գոյություն ունեցող երկու մոդել՝ վաշինգտոնյան և մոսկովյան։ ԱՄՆ - ի, ինչպես նաեւ, ընդհանուր առմամբ, Արեւմուտքի նպատակն է ի չիք դարձնել խնդիրները, որպեսզի ռուս խաղաղապահները հեռանան, Թուրքիան կարողանա ցույց տալ, որ իր "զրո խնդիր հարեւանների հետ" քաղաքական գիծն աշխատում է, եւ այդ ամենի հեռանկարում հարց կառաջանա. այդ դեպքում ինչու՞ է պետք ռուսական ռազմակայան Հայաստանում։ Եվ, որպես արդյունք, այն պետք է դուրս բերվի: Այս ամենն արվում է տարածաշրջանում ռուսական ներկայությունը զրոյացնելու համար։ Հենց դա է կարգավորման վաշինգտոնյան տարբերակի նպատակը", - ասել է նա։
Նա նշել է, որ Լաչինի միջանցքի փակման հետ կապված իրավիճակն այսօր վերածվում է բանավեճի այն մասին, որ ռուս խաղաղապահները վատ են կատարում իրենց պարտականությունները, եւ շատ ավելի արդյունավետ կլինի, եթե այնտեղ ներկայացված լինի խառը զորակազմ՝ ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի մանդատով եւ այլն: "Այսինքն այստեղ էլ խնդիրը նույնն է. Ռուսաստանի դուրս բերում տարածաշրջանից",- ընդգծել է նա:
Վերադառնալով հայ-ռուսական հարաբերություններին՝ քաղաքագետ, Ռազմավարական հետազոտությունների և նախաձեռնությունների վերլուծական կենտրոնի համահիմնադիր, Ջոնի Մելիքյանը հայտարարել է, որ դրանք կարևոր են Հայաստանի համար, հատկապես, հիբրիդային պատերազմի պայմաններում, որը բավականին լուրջ է անդրադառնում մեր տարածաշրջանի վրա։ Նրա խոսքով ՝ հիբրիդային պատերազմի ֆոնին մեր տարածաշրջանում Ռուսաստանի գործողություններն ու քաղաքականությունը բարդացել են, բայց կարծել, թե մենք Մոսկվայի տեսադաշտից դուրս ենք, արմատապես սխալ է։
"Այո, Ռուսաստանի Դաշնության ուշադրությունը, հիմնականում, ուղղված է Ուկրաինային, բոլոր ռեսուրսներն ու ջանքերը՝ նույնպես, բայց չպետք է մոռանալ, որ հենց ռուս խաղաղապահներն են այսօր գտնվում Արցախում և ապահովում Հանրապետության անվտանգությունը։ Եվ, փառք Աստծո, մասշտաբային պատերազմ չկա", - ասել է Մելիքյանը։
Փորձագետն ընդգծել է, որ բոլոր ուժային կենտրոններն ունեն իրենց շահերը մեր տարածաշրջանում, և շատ կարևոր է դա հասկանալ ու կարողանալ ճիշտ առաջ շարժվել։
Իր հերթին՝ "Միջազգային մարդասիրական զարգացում" հասարակական կազմակերպության փոխնախագահ, քաղաքագետ Ծովինար Կոստանյանը նշել է, որ ներկայիս համաշխարհային իրողությունները և Արևմուտքի ու Ռուսաստանի միջև սուր հակամարտությունն անմիջական ազդեցություն են ունենում մեր տարածաշրջանում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա: Նրա խոսքով, Հայաստանի դիրքորոշումը եւ նրա հստակ արտաքին քաղաքականությունը առաջնային եւ կարեւոր են, քանի որ միայն այդ դեպքում Հայաստանը կկարողանա դիմակայել առաջացող սպառնալիքներին եւ մարտահրավերներին:
"Ռուսաստանը Հայաստանի ռազմավարական գործընկերն է, ինչպես նաև՝ նրա անվտանգության երաշխավորը։ Ներկա իրողությունները ստիպում են մեզ էլ ավելի վերաիմաստավորել հայ-ռուսական հարաբերությունները եւ հասկանալ, թե ինչպես պետք է դրանք հետագայում զարգացնենք, չէ որ այդ հարաբերություններից է կախված մեր երկրի անվտանգությունը", - հավելել է Կոստանյանը։
Նշենք, որ կլոր սեղան-քննարկումը կազմակերպել էր "Միջազգային հումանիտար զարգացում" հասարակական կազմակերպությունը, քննարկմանը մասնակցում էին հայաստանյան բուհերի շուրջ չորս տասնյակ ուսանողներ: