Լավրով. Ալմա-Աթայի հռչակագիրը ենթադրում է Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի կազմում

Արմինֆո. ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը ժամանակին ստեղծվել է, որպեսզի միավորի տարածաշրջանում ազդեցություն եւ Երեւանին ու Բաքվին ազդակներ ուղարկելու հնարավորությունը ունեցող երկրներին, եւ որոնք պայմանավորվել են աշխատել Ռուսաստանի եւ ԱՄՆ-ի նախագահության ներքո։ Այդ մասին դեկտեմբերի 1-ին եվրոպական անվտանգության խնդիրներին նվիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը։

"Ինչ-որ փուլում Ֆրանսիան, ինչպես հաճախ լինում է, ասել է, իսկ ես՝ ինչպես: Եվ պայմանավորվել են, որ Ֆրանսիան էլ կլինի", - ասել է նա: Ընդ որում, ռուսաստանցի նախարարը հիշեցրել է, որ Մինսկի միջնորդները անցկացրել են ինչպես համատեղ միջոցառումներ, այնպես էլ՝ առանձին: Նա հիշեցրել է, որ այդ հանդիպումների նշանակալի արդյունքներից մեկը մադրիդյան սկզբունքների ի հայտ գալն էր, որոնք անընդհատ ճշգրտվում էին բանակցային գործընթացում։ Լավրովը հավելել է, որ ինչ-որ փուլում ՝ 2010 թվի սահմանագծին, Ռուսաստանը դարձել է բանակցություններում առաջատար համանախագահող։

"Սակայն, այն բանից հետո, երբ անցավ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը, երբ մեր միջնորդությամբ ձեռք բերվեց  հրադադար, Ռուսաստանը շարունակել և շարունակում է աջակցել հայկական և ադրբեջանական կողմերին նաև տարածաշրջանային տրանսպորտային և տնտեսական հաղորդակցությունների ապաշրջափակման գործում, ինչը խթան կհաղորդի ոչ միայն Հայաստանի և Ադրբեջանի, այլև այլ երկրների ՝ Իրանի, Վրաստանի, Թուրքիայի զարգացմանը։ Եվ Ռուսաստանը շահագրգռված կլինի դրանում", - ասել Է Լավրովը։ Բացի այդ, շարունակել է նա, պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ Ռուսաստանը կօգնի երկու կողմերին սահմանազատման հարցում, ինչպես նաեւ կաջակցի Երեւանի եւ Բաքվի միջեւ խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցմանը:

Լավրովը նշել է, որ ռուսական կողմի ջանքերին զուգահեռ, Մոսկվան հետևել է "այլ խաղացողների՝ այդ գործընթացների մեջ խցկվելու ջղաձիգ փորձերին"։  "Մենք դրա հետ ոչ մի խնդիր չենք ունեցել։ Միակ բանը, որ մենք նշել ենք Երևանի և Բաքվի հետ շփումներում, այն է, որ Արևմուտքը հատուկ ռազմական գործողություն սկսելուց հետո, Փարիզի և Վաշինգտոնի շուրթերով պաշտոնապես հայտարարեց, որ իրենք ոչ մի տեղ ոչ մի ձևաչափում չեն համագործակցելու Ռուսաստանի հետ։ Դրանով իսկ նրանք հայտարարեցին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեության ավարտի մասին", - ասել է Ռուսաստանի գլխավոր դիվանագետը։

Նրա խոսքով, այդ պատճառով, երբ հայ գործընկերները երբեմն հիշում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մասին, Մոսկվան ընդգծում է, որ հարցն իրեն չի վերաբերում: "Դա ԱՄՆ-ին և Ֆրանսիային ուղղված հարց է, որոնք հայտարարել են, որ իրենք այլևս չեն հավաքելու այդ խումբը: Եվ, իհարկե, դա հարց է Ադրբեջանին, քանի որ առանց նրա որևէ միջնորդական ջանք անիմաստ է", - ասել է նա։

Ընդ որում, Լավրովը կարծում է, որ եւ ԵՄ-ն եւ Ֆրանսիան այժմ փորձում են իրեն կողմից թաղված ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը փոխհատուցել՝ մխրճվելով միջնորդական ջանքերի մեջ: "Ընդ որում, փորձում են վերցնել եւ

սեփականաշնորհել Ռուսաստանի միջնորդությամբ կողմերի ձեռք բերած պայմանավորվածությունները: Ահա, օրինակ, Բրյուսելում դելիմիտացիայի հանձնաժողովի նիստ են անցկացնում։ Դե, եւ հայերը, եւ ադրբեջանցիները, քաղաքավարի մարդիկ, մեկնում են այնտեղ: Բայց՝ թե ինչպես կարելի է քննարկել սահմանազատման մանրամասները՝ ձեռքին չունենալով նախկին միութենական հանրապետությունների քարտեզները, որոնք գոյություն ունեն միայն Ռուսաստանի գլխավոր շտաբում, ինձ համար դժվար է պատկերացնել", - ասել է Լավրովը։

Նրա խոսքով ՝ նույնը վերաբերում է խաղաղության պայմանագրին։ "Ահա նրանք գնացին Պրահա ՝ եվրոպական քաղաքական համայնքի ֆորումի և այնտեղ ստորագրեցին փաստաթուղթ այն մասին, որ սահմանազատումն ու խաղաղության պայմանագիրը պետք է հենվեն, համապատասխանեն ՄԱԿ կանոնադրությանն ու Ալմա Աթայի 1991 թվականի դեկտեմբերի հռչակագրին: Իսկ այդ հռչակագրում ասվում է, որ բոլոր միութենական հանրապետությունները կազմում են ԱՊՀ-ն և պաշտպանում են սահմանների անխախտելիությունն այն սահմաններում, որոնք գոյություն ունեին Խորհրդային Միության միութենական հանրապետությունների միջև։ Այլ կերպ ասած՝ այն ժամանակ Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզը, միանշանակ, Խորհրդային Ադրբեջանի մաս էր կազմում։ Եվ երբ դա հավանության արժանացավ և Ադրբեջանի, և Հայաստանի, և Ֆրանսիայի, և Պարոն Միշելի կողմից (Եվրախորհրդի նախագահ-խմբ.), փաստաթղթի շրջանակներում, որ մենք ընդունում ենք Ալմա-Աթայի հռչակագիրը առանց վերապահումների, դա, իհարկե, հեշտացնում է հետագա աշխատանքը, քանի որ որոշում է, թե ինչպես մոտենալ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակին", - ասել է նախարարը։

Լավրովը նաեւ ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Հայաստանը բանակցություններում արդեն խոսում է ոչ այնքան կարգավիճակի մասին, որքան այն մասին, որ պետք է ապահովել Ղարաբաղում հայ բնակչության իրավունքները: "Իսկ դրան պատրաստ է ադրբեջանական կողմը։ Նրանք պատրաստ են տրամադրել իրավունքների բոլոր երաշխիքները, որոնք ունեն Ադրբեջանի մյուս քաղաքացիները, ահա։ Մինսկի խմբի մասին հիմա ոչ ոք չի հիշում", - ասել է ՌԴ նախարարը, հավելելով, որ երբեմն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մասին հիշում են Հայաստանում: "Նրան թաղեցին ֆրանսիացիներն ու ամերիկացիները։ Այնպես որ, մենք այստեղ ամենեւին ոչ մի կապ չունենք", - ամփոփել է Լավրովը։