Շաբաթ, 29 Հոկտեմբերի 2022 19:13

Արմինֆո.ԱՄՆ Պետդեպարտամենտում Մոսկվային մեղադրել են Երեւանի եւ Բաքվի միջեւ հարաբերությունների կարգավորման հարցում Վաշինգտոնի ջանքերի մասով ապատեղեկատվություն տարածելու համար։

 

Հոկտեմբերի 28-ին լրագրողների խնդրանքով պարզաբանելով հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման ինչ-որ վաշինգտոնյան ծրագրի վերաբերյալ կարծիքները եւ ԱՄՆ-ի ակնկալիքները ՌԴ-ի, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի առաջնորդների Սոչիի հանդիպումից՝ Պետդեպարտամենտի պաշտոնական ներկայացուցիչ Նեդ Փրայսը, մասնավորապես, ասել է.

 

"Նախ ՝ շարունակում է ապատեղեկատվություն, ավելի ճիշտ, հավանաբար, ապատեղեկատվություն ստացվել, որը բխում է որոշակի անկյուններից, այդ թվում՝ նաև Մոսկվայից, որում խոսքը վերաբերում է Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ մեր մտադրություններին։ Միացյալ Նահանգները այդ երկու երկրների գործընկերն է։ Մենք տասնամյակներ շարունակ այդ երկու երկրների գործընկերն ենք" ։

 

Ընդ որում, նա հերթական անգամ հավաստիացրել է, որ Հարավային Կովկասի երկրների, այդ թվում ՝ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ինքնիշխանության եւ անկախության ավելի մեծ կողմնակից չկա, քան ԱՄՆ-ը ։

Փրայսը հավելել է, որ 1991 թվականին Խորհրդային միությունից Հայաստանի, Ադրբեջանի անկախության վերականգնումը նշանակալի իրադարձություն էր, որը այդ երկրներից յուրաքանչյուրին երաշխավորում էր սեփական արտաքին քաղաքական շահերը հետապնդելու, սեփական շահերը հետապնդելու իրավունքը՝ Մոսկվայից կամ աշխարհի ցանկացած այլ երկրից անկախ:

 

"Ուստի, երբ մենք փոխգործակցում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ, մենք դա անում ենք մեկ և միայն մեկ նպատակով. վերջ դնել բռնությանը և այդ երկրներին դնել ամուր և համապարփակ խաղաղության ճանապարհին։ Մենք կոչ ենք արել եւ հստակ հասկացրել ենք այդ երկրներին՝ Հայաստանին եւ Ադրբեջանին, որ նրանք պետք է հանդիպեն այն ձեւաչափով, որն առավել օգտակար է նրանց համար։ Մենք հավատում ենք ուղիղ երկխոսության օգտակարությանը՝ խնդիրների լուծման և տևական խաղաղության հասնելու համար", - ասել է ԱՄՆ Պետքդեպարտամենտի ներկայացուցիչը։

 

Միևնույն ժամանակ, նա ձեռնպահ է մնացել ռուսական միջնորդական ջանքերին գնահատականներից, ևս մեկ անգամ ընդգծելով, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է որոշեն, թե ինչ մոտեցում են կիրառելու առաջիկա բանակցությունների նկատմամբ։

 

"Մենք՝ ես, կարծում եմ, որ աշխարհը գիտի Ռուսաստանի պատմությունը, երբ խոսքը վերաբերում է նրա հարևաններին և դրցիությանը։ 2008 թվականին Ռուսաստանի ներխուժումը Վրաստան և շարունակվող դաժան ներխուժումը Ուկրաինա ցույց են տալիս, որ Մոսկվան քիչ է հարգում իր հարևանների ինքնիշխանությունը և դժվար թե հուսալի երկարաժամկետ գործընկեր լինի ։ Մենք կարծում ենք, որ դա կտրուկ հակադրվում է Միացյալ Նահանգներին: Եվ կրկին, մեր միակ մտադրությունն այն է, որ օգնենք այդ երկրներին վերջ դնել բռնությանը և հաստատել ամուր և համապարփակ խաղաղություն, որն այդքան փափգում են Հայաստանի և Ադրբեջանի ժողովուրդները", - եզրափակել է նա։

 

Հիշեցնենք, որ որոշակի շրջանակներ տեղեկատվություն են տարածում այն մասին, որ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման երկու ծրագիր կա՝ արևմտյան (վաշինգտոնյան կամ բրյուսելյան) և ռուսական։ Տարածվող հաղորդագրությունների համաձայն, վաշինգտոնյան ծրագիրն առաջարկում է Արցախի հանձնում Ադրբեջանի իրավասությանը և հարաբերությունների կարգավորում՝ առանց Հայաստանի տարածքով, այսպես կոչված, տրանսպորտային միջանցքի։ Իսկ ռուսական ծրագիրը ենթադրում է Լեռնային Ղարաբաղի հարցի լուծումը թողնել ապագային, մինչև լավագույն ժամանակներ, երբ ինչ-որ չափով կվերականգնվի Երևանի և Բաքվի միջև վստահությունը, սակայն ենթադրում է Հայաստանի տարածքով տրանսպորտային երթուղու տրամադրում։ Այդ դրույթը ներառված է նաև 2020 թվականի նոյեմբերի 9/10-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետում։ Դրանում, մասնավորապես, ասվում է տարածաշրջանում հաղորդակցությունների ապաշրջափակման և հայկական տարածքով Ադրբեջանի և նրա էքսկլավ Նախիջևանի միջև տրանսպորտային հաղորդակցության տրամադրման մասին։ Երթուղու անվտանգությունը, 9-րդ կետի համաձայն, վերահսկելու են ռուս սահմանապահները։

 

Որոշ շրջանակներ, այդ թվում՝ Ադրբեջանի բարձրագույն ղեկավարությունը, փորձում են շահարկել այդ հարցը, վստահեցնելով, որ տրանսպորտային երթուղին պետք է ունենա արտատարածքային նշանակություն։