Արմինֆո.Ես չեմ կարող պատկերացնել Արցախի ապագան առանց Ռուսաստանի ներկայության։ Այդ մասին Արցախի Հանրային հեռուստատեսության հարցազրույցում ասել է Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը՝ անդրադառնալով ԼՂՀ-ում ռուսական խաղաղապահ զորակազմի դերին։
Այս առումով նա շնորհակալություն է հայտնել ռուսական կողմին, որ նա միջամտել և դադարեցրել է ռազմական գործողությունները, որոնք կարող էին էլ ավելի ցավալի արդյունքներ ունենալ։ Նրա խոսքով ՝ այո, Արցախի համար գլխավոր սկզբունքը ինքնորոշման իրավունքն է, բայց գլոբալ աշխարհաքաղաքական գործընթացների ֆոնին նա այդ գործընթացը չի պատկերացնում առանց ռուսական երաշխիքների։ "Այստեղ կարող է հարց առաջանալ, որ Հայաստանը Արցախի անվտանգության երաշխավորն է, բայց հակամարտությունն այլևս Հայաստանի և Ադրբեջանի կամ Արցախի ու Ադրբեջանի միջև հարց չէ։ Ցավոք, արդեն վաղուց, որ այս հակամարտությունը շատ ավելի խորը հիմքեր ունի։ Կա Շուշիի հռչակագիր՝ Ադրբեջան-Թուրքիա, և Թուրքիայի դերն այս վերջին պատերազմում, և նրա դերը պատերազմից հետո տարածաշրջանում մեծացել է։ Ուստի, մենք Ռուսաստանից ակնկալում ենք ավելի հուսալի երաշխիքներ, այլ ոչ միայն խաղաղապահ առաքելություն։ Այսօր մենք, իհարկե, ողջունում ենք միջազգային հանրության ակտիվությունը, բայց ուզում եմ հստակ ասել, որ ինձ համար Արցախի ապագան առանց Ռուսաստանի երաշխիքների կասկածելի է", - ասել է նա։
Միաժամանակ, Հարությունյանը հավելել է, որ Արցախի ինքնապաշտպանությունը չի կարող լինել
կասկածի տակ դրվել, և իրենք կշարունակեն կատարելագործել այն, չնայած այն հանգամանքին, որ Հայաստանն այլևս չի մասնակցում Արցախի պաշտպանությանը։ Այդ առումով նա ընդգծել է, որ Հայաստանի զինված ուժերն այլևս Արցախի տարածքում չեն: Ընդ որում, նա ընդգծել է, որ ԼՂՀ իշխանություններն այցելել են Երևան և քննարկումներ վարել՝ գործերի իրական վիճակը հասկանալու նպատակով, ընդ որում, չշեղվելով սեփական գծից, որտեղ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը քննարկման ենթակա չէ։
"Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը քննարկման ենթակա չէ։ Մենք դա ընդգծում ենք ցանկացած շփման և հանդիպման ժամանակ։ Մենք նույնիսկ չենք մտածում այն մոռացված գաղափարի մասին, որ Արցախը Ադրբեջանի մաս է կազմում։ Արցախի Հանրապետությունը գոյություն ունի դե ֆակտո և ղեկավարվում է սահմանադրությամբ, չնայած զգայուն կորուստներին՝ վերջին պատերազմի արդյունքում։ Անհնար է Արցախը պատկերացնել որևէ այլ կարգավիճակով։ Դե ֆակտո անկախությունը չի քննարկվում, պատերազմի արդյունքները մեզ համար շատ դժվար էին, բայց այսօր Արցախը գոյություն ունի", - ասել է Հարությունյանը։
Նա նաև համաձայնել է, որ դե յուրե ճանաչման առումով Արցախը շատ բան ունի անցնելու, պայքարելու, տարիներ, տասնամյակներ ։ Հարությունյանը համոզմունք է հայտնել, որ պայքարը պետք է շարունակվի միջազգային հարթակներում, տարբեր երկրների, բարեկամ երկրների, ժողովրդավարությունը հարգող երկրների հետ:
"Այս առումով իրավիճակը բարդացել է, քանի որ միջազգային խաղացողները, որոնք փորձում են իրենց ծառայությունները մատուցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կապակցությամբ, նսեմացնում են Արցախյան խնդիրը։ Պետք է խոստովանել, որ նրանք բարենպաստ առաջարկներ չեն ներկայացնում։ Դա չի խանգարում մեզ իրականացնել ՄԱԿ-ի կանոնադրության ազգերի ինքնորոշման սկզբունքը, և մեր պայքարը լինելու է դրա շրջանակներում։ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը ոչ մի ընդհանուր բան չունի տարածքային ամբողջականության սկզբունքի հետ", - ասել է Արցախի նախագահը, հիշեցնելով, որ Արցախը դուրս է եկել ԽՍՀՄ կազմից միության սահմանադրությանը համապատասխան և սակարկության ենթակա չէ։
Անդրադառնալով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի հնարավոր ստորագրմանը ՝ Արայիկ Հարությունյանը նշել է, որ ոչ մի պայմանագիր չի կարող կանխորոշել Արցախի ապագան, և տարածքային ամբողջականության սկզբունքը չի կարող վեր լինել ազգերի ինքնորոշման սկզբունքից, և իրենց պայքարը կլինի վերջինիս շրջանակներում։ Ընդ որում, նա կարծում է, որ պայքարում հաջողության հասնելու համար, նախ և առաջ, պետք է ապրել Արցախում։
Հարությունյանը նաեւ նշել է ադրբեջանական կողմի հետ հանդիպումների անհրաժեշտությունը, որպեսզի հասկանան, թե ինչպես վարվել հետագայում: "Եթե մենք պատրաստվում ենք պահպանել մեր դե ֆակտո անկախությունը, կայունությունը, խաղաղությունը, իհարկե, մենք պետք է հանդիպենք։ Մենք պետք է գնահատենք, թե ինչ կտան մեզ ուղղակի բանակցությունները Բաքվի հետ։ Եթե մենք պատրաստվում ենք պահպանել մեր դե ֆակտո անկախությունը, կայունությունը և խաղաղությունը, մենք պետք է բարձրացնենք և լուծենք կենսական կարեւոր հարցերը այդ հանդիպումներում, իհարկե, մենք պետք է հանդիպենք: Չհրաժարվելով մեր ինքնորոշման իրավունքից և կասկածի տակ չդնելով մեր անկախության անապարհը", - ամփոփել է ԼՂՀ նախագահը։