Հինգշաբթի, 6 Հոկտեմբերի 2022 17:19

Արմինֆո. Հոկտեմբերի 1-ից Հայաստանում մեկնարկել է կատարողական արվեստի HIGH FEST միջազգային փառատոնը։ Ամեն օր մայրաքաղաքի թատերական բեմահարթակներում միաժամանակ ցուցադրվում են մի քանի ներկայացումներ (այդ թվում ՝ բաց երկնքի տակ), պարային ներկայացումներ և վարպետության դասեր։ Փառատոնի հեդլայները, ինչպես հայտարարվել էր կազմակերպիչների կողմից, դարձել է Սանկտ-Պետերբուրգի Բորիս Էյֆմանի բալետի պետական ակադեմիական թատրոնը՝ "Ռոդեն, նրա հավերժական կուռքը" ներկայացմամբ:

 

Բալետի երեւանյան պրեմիերան տեղի է ունեցել հոկտեմբերի 5-ին Գ.Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնի լեփ-լեցուն դահլիճում: Բալետի գլխավոր գիծը մեծ քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենի եւ նրա աշակերտուհու, մուսայի, սիրելի Կամիլ Կլոդելի կրքի ողբերգական պատմությունն է, որը տեղի է ունենում քանդակագործի անօրինական կնոջ ՝ նրա միակ որդու մոր եւ, ինչպես շատերն են նրան անվանում, Ռոդենի լուռ մուսա Ռոզա Բերեի տառապանքների ֆոնին:

 

Բալետում 19-րդ դարի վերջի Ֆրանսիա տեղափոխվել օգնում է ֆրանսիացի կոմպոզիտորների՝ Ռոդենի ժամանակակիցներ Մորիս Ռավելի, Կամիլ Սեն Սանսի, Ժյուլ Մասսնեի երաժշտությունը։ Ժամանակակից բալետի յուրօրինակ պլաստիկ լեզվից և հղկված խորեոգրաֆիայից բացի, որով հայտնի է Բորիս Էյֆմանի պարախումբը, բալետում առավել առեղծվածային և հետաքրքրաշարժ են Ռոդենի քանդակների ստեղծման տեսարանները, երբ կավի մարդկային մարմինը բալետի առաջատար մենակատար Օլեգ Գաբիշևի ձեռքում  ճարպկորեն վերածվում է մարմարի։ Ռոդենի հանճարի քանդակների իսկական շքերթ Բորիս Էյֆմանի հանճարեղ բեմադրությամբ:

 

Էյֆմանի բալետի թատրոնի առաջատար մենակատար Լյուբով Անդրեևան, ով մարմնաավորել է Ռոդենի մուսա Կամիլ Կլոդելին, պատմել է, որ դեր ստանձնելուց առաջ շատ է կարդացել, ուսումնասիրել Կլոդելի դժվարին ուղին: Մեր ժամանակներում, ըստ նրա, բոլորը գիտեն, թե ով է Օգյուստ Ռոդենը, բայց քչերը գիտեն, թե ով է Կամիլա Կլոդելը, Ռոզա Բերեն: Միայն կարդալուց հետո, ինչպես նշել է Անդրեեւան, հայտնի է դարձել, որ Ռոդենի բոլոր մեծ գործերը ստեղծվել են Կամիլա Կլոդելի հետ ստեղծագործական միության եւ սիրային կապի ժամանակ:

 

"Սա այն կատարումն է, որի ավարտից հետո զգում ես ներսում ամայացում։ Քանի որ 2 ժամ բեմում խելագարվել, ցույց տալ խելագարություն, ընդ որում, այդ խելագարությունը տարբեր է, դա եւ կիրք է, եւ սեր, եւ ատելություն: Եվ ես չեմ պատկերացնում, թե ինչպես է նա (Կամիլա Կլոդելը) ապրել այդպես իր ողջ կյանքում, երբ ես ընդամենը 2 ժամ էիխխորասուզվել նրա կերպարում, եւ արդեն նման ցավ եմ զգում ներսումս ", - ասել է մենակատարուհին: HIGH FEST-ի հիմնադիր եւ նախագահ Արթուր Ղուկասյանը լրագրողների հետ զրույցում պատմել է, որ փառատոնում ամենից շատ սպասում էր Էյֆմանի բալետի ներկայացմանը: «Սա հրաշալի, բարձր մակարդակի թատերական բալետ է: Եվ մենք գիտենք հետևյալը. Էյֆմանի թատրոնը հասկանալի է՝ այդ բառի լավ իմաստով։ Նրա ներկայացումներն ընթեռնելի են հանդիսատեսի տարբեր կատեգորիաների համար, և նրանց համար, ովքեր հասկանում են բարձր արվեստը, և նրանց համար, ովքեր դրանում ոչինչ չեն հասկանում", - ասել է նա։

 

Ընդ որում, Ղուկասյանն ընդգծել է, որ իրեն առավել մեծ հաճույք են պատճառում հենց այն պահերը, երբ չես սպասում, որ թատերական ներկայացումը կընկալվի "ուռա"-ով, սակայն հանդիսասրահում գտնվելիս հակառակն ես տեսնում: Այս կապակցությամբ նա հիշեցրել է փառատոնի բացման օրը, երբ երևանյան հանդիսատեսի առջև պարային ներկայացմամբ հանդես եկավ ռումինական M-Studio-ն ՝ ցուցադրելով ժամանակակից "Վերելակ" խորեոգրաֆիան: Նա ընդգծել է, որ ռումինական թատրոնը նվաճել է բացարձակապես բոլորին ' ստուդիայի պարողների շփման, ազնվության եւ պրոֆեսիոնալիզմի պատճառով:

 

Հիշեցնենք, որ "Ռոդեն, նրա հավերժական կուռքը" պրեմիերան կայացել է 2011 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում, որից հետո բալետը ներկայացվել է Նյու Յորքի, Փարիզի, Լոնդոնի, Մադրիդի, Բուդապեշտի, Վիեննայի, Բեռլինի, Պեկինի, Մոսկվայի եւ այլ քաղաքների թատերական բեմերում: Ներկայացումը արժանացել է Golden Mask եւ Golden Soffit մրցանակների: Բորիս Էյֆմանը հայտնի ռուս բալետմայստեր է, ավելի քան 40 ինքնատիպ բալետների հեղինակ։ Նրա արտասովոր բեմադրությունները համաշխարհային ճանաչում և բարձր գնահատական են ստացել տարբեր երկրների հանդիսատեսի և քննադատների կողմից ։ Սանկտ Պետերբուրգի բալետի պետական ակադեմիական թատրոնը ստեղծվել է Էյֆմանի կողմից 1977 թվականին (թատերախմբի սկզբնական անվանումը Լենինգրադի <Նոր բալետ>)։ Կոլեկտիվի հայեցակարգը բավական համարձակ էր. այն ստեղծվում էր որպես հեղինակային, ռեժիսորական թատրոն, մեկ պարուսույցի փորձարարական լաբորատորիա ։ Այսօր Բորիս Էյֆմանի բալետի թատրոնը հայտնի է Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկայի, Եվրոպայի, Ասիայի, Ավստրալիայի պարարվեստի սիրահարներին իր ներկայացումներով.' <Կարմիր Ժիզել>, <Ռուսական Համլետ>, <Աննա Կարենինա>, <Եվգենի Օնեգին>, <Ռոդեն, նրա հավերժական կուռքը>, <Մեղքի այն կողմում>, <Ռեքվիեմ>, , <Չայկովսկու: PRO et CONTRA>, < Պիգմալիոնի էֆեկտ>, < Մոլիերի կրքերը կամ Դոն Ժուանի դիմակը>, <Ճայը: Բալետային պատմություն>:

 

Նշենք, որ Երեւանում "Ռոդեն, նրա հավերժական կուռքը" բալետի ցուցադրության գործընկերն է GoToArmenia ընկերությունը եւ Time To կրեատիվ գործակալությունը:

 

Հիշեցնենք, որ կատարողական արվեստի HIGH FEST միջազգային փառատոնն անցկացվում է Հայաստանում 2003 թվականից ։ Երկու տասնամյակի ընթացքում փառատոնին մասնակցել են ավելի քան 500 արտասահմանյան ընկերություններ, 5000 մասնակիցներ և հյուրեր: Հարկ է նշել, որ HIGH FEST մտել է Եվրոպայի լավագույն առաջատար փառատոների ցանկ եւ հայտարարվել է լավագույնը նախկին ԽՍՀՄ տարածքում  (չհաշված Մոսկվան): Փառատոնի ծրագրին կարելի է ծանոթանալ հետևյալ հղումով՝ https://highfest.am/: