Արմինֆո. Գրոշ չարժե այն համալսարանի դիպլոմը, որը շրջանավարտին մրցունակ չի դարձնում աշխատաշուկայում: Նման կարծիք է հայտնել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ։ Սեպտեմբերի 1-ին կառավարության հերթական նիստում նա շնորհավորել է դպրոցականներին, ուսանողներին, ուսուցիչներին և դասախոսներին Գիտելիքի և կրթության օրվա կապակցությամբ և հայտարարել բուհերի առաջիկա համախմբման մասին:
Նա հիշեցրել է, որ 2022թ. հուլիսի 28-ին կառավարությունը հավանություն է տվել "Հայաստանի Հանրապետության կրթության զարգացման մինչև 2030թ. պետական ծրագիրը հաստատելու մասին" Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծին, որը պետք է քննարկվի և լրամշակվի Ազգային ժողովում:
Ծրագրում, ինչպես նշել է վարչապետը, նշված են մեր միջնաժամկետ նպատակները նախադպրոցական, ընդհանուր և մասնագիտական կրթության, ինչպես նաև բարձրագույն և հետբուհական կրթության ոլորտներում: "Համոզված եմ, որ այս փաստաթղթի հաջող իրականացումը Հայաստանի ապագայի գրավականն է լինելու",- հայտարարել է նա:
Ներկայումս Հայաստանում տասնյակ հազարավոր երեխաներ զրկված են որակյալ նախադպրոցական, մինակարգ և բարձրագույն կրթությունից։ Այդ հաստատությունները միշտ չէ, որ հասանելի են աշակերտներին, եւ միշտ չէ, որ կարող են ապահովել կրթության պատշաճ որակ, նշել է նա: Արդյունքում՝ Հայաստանում գործազրկության բարձր մակարդակի պայմաններում ավելի ու ավելի հաճախ են հնչում պնդումներ որակյալ աշխատուժի բացակայության մասին։
Ինչպես կարծում է վարչապետը, ՀՀ-ում չեն գործում բարձրագույն կրթության ստանդարտները ։
"Հայաստանում շատ բուհեր հոգեվարքի մեջ են ։ Համալսարանական դիպլոմը միշտ չէ, որ նշանակում է բարձրագույն կրթություն: Արդյունքում, ավելի ու ավելի հաճախ են հնչում բողոքներ այն մասին, որ նույնիսկ երկու բարձրագույն կրթության դիպլոմ ունեցող մարդիկ չեն կարող աշխատանքի տեղավորվել և աղքատության մեջ են ապրում", - ասել է նա, հավելելով, որ իրավիճակն այլևս անընդունելի է, և այն դանդաղ գործողության ական է երկրի ապագայի համար։
Այս կապակցությամբ, ինչպես նշել է Փաշինյանը, կառավարությունը լայնածավալ բարեփոխումներ է նախաձեռնել կրթության ոլորտում։ Այս համատեքստում մինչեւ 2026 թվականը նախատեսվում է կառուցել, վերանորոգել 300 դպրոց եւ 500 մանկապարտեզ։ "Այս ծրագրի իրականացման արդյունքում նույնիսկ հեռավոր բնակավայրերի երեխաները հնարավորություն կունենան այցելելու որակյալ մանկապարտեզներ, նախադպրոցական հաստատություններ եւ դպրոցներ, ինչը պետք է դառնա գյուղերի վերածննդի առանցքային գործոն", - ասել է Փաշինյանը: Կառավարության ղեկավարի դիտարկմամբ ՝ պատշաճ կրթության բացակայությունն է պատճառը, որ բազմաթիվ գյուղեր դատարկվել են։
Բացի այդ, ինչպես նշել է վարչապետը, իշխանությունները ուսուցիչների եւ դաստիարակների աշխատավարձերի բարձրացման գործընթաց են նախաձեռնել: Ուսուցիչների կամավոր թեստավորման գործընթացը թույլ կտա երեք անգամ բարձրացնել նրանց աշխատավարձը: Ընդ որում, նրանք պետք է հաստատեն այդ իրավունքը՝ յուրաքանչյուր 5 տարին մեկ ատեստավորման միջոցով։
Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է բարձրագույն կրթության համակարգի բարեփոխումներին: "Բարձրագույն կրթության բնագավառում նույնպես բարեփոխումների մեկնարկն այլևս չի կարելի հետաձգել, և ընդունելության քննությունների խայտառակ վիճակագրությունը պետք է ուժեղ ազդակ դառնա սրա համար: Այս տարի բուհական ընդունելության տեղերի շուրջ 60 տոկոսը թափուր են մնացել: Ընդ որում՝ պետական բուհերում թափուր է մնացել տեղերի ավելի քան 40 տոկոսը, մասնավոր բուհերում՝ շուրջ 98 տոկոսը: Չնայած կան պետական բուհեր, որոնցում վիճակագրությունը մոտ է մասնավորին: Այսինքն՝ մենք ունենք նաև պետական բուհեր, որին պետությունը հատկացրել է տեղեր, և 90, 92, 94, 98 տոկոսով թափուր են մնացել", - ասել է նա: Վարչապետը պնդում է, որ ֆիզիկական ենթակառուցվածքների որակով և ուսուցման գործընթացով հաճախ հայաստանյան բուհերը չեն համապատասխանում միջազգային ստանդարտներին։
Այս ոլորտում կառավարությունը նախատեսում է անցկացնել բուհերի խոշորացում՝ մի շարք գիտահետազոտական ինստիտուտների հետ դրանց ինտեգրման ճանապարհով։ Համախմբման արդյունքում Հայաստանում կմնա առավելագույնը 8 պետական բուհ։ Լիակատար պետական ֆինանսավորմամբ դրանց համար կապահովվեն միջազգային ստանդարտներ. ուսումնահետազոտական, մարզական։ Պետությունը երաշխավորում է նաեւ հանրակացարանների համապատասխան ենթակառուցվածք եւ դասախոսական կազմի պատշաճ աշխատավարձ:
Իշխանություններն արդեն կողմնորոշվել են ակադեմիական ավանի տեղակայման հարցում. այն կկառուցվի Արագածոտնի մարզի Աշտարակ քաղաքում։ Համախմբված բուհերը ժամանակի ընթացքում կտեղափոխվեն Աշտարակ։ "Հայաստանում բուհ կարող է կոչվել միայն այն կազմակերպությունը, որը համապատասխանում է պետության կողմից սահմանված պահանջներին ։ Այլապես մենք դրանց դռներից կհանենք <ԲՈՒՀ> ցուցանակը, քանի որ շատ դեպքերում կան բուհեր, որոնք բացի այդ ցուցանակից ոչինչ չունեն։ Դա անընդունելի է", - եզրափակել է Նիկոլ Փաշինյանը։