Արմինֆո.Եթե նայենք միջազգային հարաբերությունների ներկա պատկերին և՝ թե ինչպես են ձևավորվում տրանսպորտային միջանցքները, ապա կարելի է տեսնել, որ Հարավային Կովկասը և, մասնավորապես, Ադրբեջանը գնալով ավելի մեծ դեր են խաղում, այսպես կոչված, միջին միջանցքի շրջանակներում, որն ավելի ու ավելի մեծ նշանակություն է ձեռք բերում։ Այդ մասին ասել Է Հարավային Կովկասի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը, հույս հայտնելով, որ կողմերը կկարողանան նոր համաձայնագիր կնքել մոտ ապագայում։
"Կարծում եմ, որ սա նույնպես մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում Եվրոպական միության համար, քանի որ Ադրբեջանն առանցքային դեր է խաղում Արևելքի և Արևմուտքի միջև առևտրի գործում։ Այս ոլորտում Եվրամիության և Ադրբեջանի միջև հարաբերություններն առաջիկա տարիներին միայն կամրապնդվեն։ Իհարկե, մենք համագործակցում ենք նաև էներգետիկայի ոլորտում։ Սակայն ավելի կարեւոր է, որ նախագահ Իլհամ Ալիեւի եւ նախագահ Շառլ Միշելի միջեւ անձնական հարաբերություններում ես մեծ ներուժ եմ տեսնում մեր երկկողմ համագործակցության բոլոր ասպեկտների հետագա զարգացման համար", - ասել է Կլաարը:
ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը կարծում է, որ Շառլ Միշելն անձամբ կշարունակի ակտիվորեն մասնակցել Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ խաղաղության կառուցման գործընթացին: "Հուսով եմ, որ ապագայում մենք կտեսնենք նոր հանդիպումներ Ադրբեջանի եւ Հայաստանի ղեկավարների միջեւ, քանի որ այդ ձեւաչափը, իրոք, մեծ նշանակություն ունի։ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւին, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին եւ նախագահ Շառլ Միշելին հաջողվել է քննարկել եւ առաջընթացի հասնել մի շարք կարեւոր հարցերի շուրջ: Եվ այս առումով, անշուշտ, սա այն ձեւաչափերից մեկն է, որի վրա ԵՄ-ն կշարունակի կենտրոնանալ ՝ որպես տարբեր հարցերի լուծման համար առանցքային։ Միևնույն ժամանակ մենք կշարունակենք աշխատել նաև այլ մակարդակներում։ Ես անձամբ իմ թիմի, ինչպես նաև նախագահ Միշելի գրասենյակի իմ գործընկերների հետ անպայման փոխգործակցելու եմ ինչպես Բաքվի, այնպես էլ Երևանի հետ ՝ քննարկելու բոլոր կարևոր հարցերը։ Մենք խոսում ենք խաղաղության համաձայնագրի, հաղորդակցության վերսկսման, սահմանի մասին։ Կան բազմաթիվ առանցքային հարցեր, որոնց լուծման հարցում, կարծում եմ, ԵՄ-ն ակտիվ մասնակցություն է ունեցել և ակտիվ մասնակցություն կունենա օգնություն ցուցաբերելու նպատակով",- նշել է Կլաարը Trend-ին տված հարցազրույցում։
Ինչ վերաբերում է Հարավային Կովկասում տրանսպորտային հաղորդակցությունների բացմանը, ապա նա ընդգծել է, որ ԵՄ-ն արդեն օգնության ձեռք է մեկնել այդ հարցի լուծման համար: "Բայց, անշուշտ, մենք կշարունակենք ակտիվորեն զբաղվել դրանով։ Կցանկանայի նշել, որ մայիսի 22-ին կայացած առաջնորդների վերջին հանդիպմանը այդ հարցը քննարկումների կարեւոր մասն էր։ Եվ առաջնորդները որոշակի կարեւոր պայմանավորվածություններ են ձեռք բերել, որոնք հիմք են կազմել անցյալ ամիս Ադրբեջանի, Հայաստանի եւ Ռուսաստանի փոխվարչապետների հանդիպման ժամանակ՝ այդ խնդրի լուծման համար: Սա, իհարկե, առանցքային հարց է Ադրբեջանի համար, որը չափազանց կարևոր է ԵՄ-ի և, բնականաբար, Հայաստանի համար ։ Եվ ես վստահ եմ, որ կարելի է լուծում գտնել և առաջ շարժվել այս շատ կարևոր հարցում մոտ ապագայում, որովհետև այն բնական հետաքրքրություն է ներկայացնում բոլոր մասնակիցների համար ։ ԵՄ - ն կշարունակի մեծ ուշադրություն դարձնել այդ հարցի լուծմանը", - ասել է ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը ։
Կլաարն ընդգծել է, որ ԵՄ-ը կշարունակի աջակցել Ադրբեջանին ականազերծման գործընթացում: "Սա, իհարկե, մեծ խնդիր է, և Ադրբեջանն արդեն հսկայական գումարներ է ներդրել ։ Դեռ շատ անելիքներ կան տարածքների մաքրման ուղղությամբ։ ԵՄ-ը միջազգային խոշորագույն դոնորն է, որն աջակցում է այդ գործընթացին։ Անհրաժեշտ է Իիվերջո լուծել ականների խնդիրը, որպեսզի մարդիկ կարողանան վերադառնալ իրենց հողերը։ Դրա համար շատ ֆինանսական միջոցներ, մարդկային ռեսուրսներ, տեխնիկա կպահանջվի։ Ինչպես արդեն ասացի, ԵՄ - ն այս ոլորտում խոշորագույն դոնորն է, եւ մենք կշարունակենք աջակցել Ադրբեջանին բոլոր առումներով, որպեսզի արագացնենք այդ գործընթացը, որքան հնարավոր է շուտ մաքրենք տարածքները (ականներից) եւ մարդկանց թույլ տանք վերադառնալ իրենց տները", - ասել է նա:
Կլաարը գտնում է, որ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ համապարփակ կարգավորումը կնշանակի տրանսպորտային ենթակառուցվածքի եւ հաղորդակցության աշխատանքի վերականգնում, որն, անշուշտ, ավելի շատ ներդրողներ կներգրավի տարածաշրջան, որոնք փոփոխվող հանգամանքներում կտեսնեն Հարավային Կովկասի աճող նշանակությունը միջազգային տարանցման եւ առեւտրի համար: "Բացի այդ, ապագայում, քանի որ մենք կարող ենք ավելի լայն համագործակցություն հաստատել Հարավային Կովկասի երեք երկրների միջեւ տարբեր ոլորտներում, լինի դա համագործակցություն էներգետիկայի բնագավառում, ջրային ռեսուրսների կառավարման կամ զբոսաշրջության համատեղ առաջխաղացման գործում, դա զուտ օգուտ կբերի տարածաշրջանի բոլոր երեք երկրներին: Մենք պատրաստ ենք աջակցել այդ գործընթացին: Կարծում եմ, որ այն ճանապարհը, որով մենք հիմա գտնվում ենք, մեծ հեռանկարներ է բացում Ադրբեջանի, Հայաստանի և ողջ տարածաշրջանի, ապա նաև ԵՄ-ի համար, որովհետև բոլոր երեք երկրները մեր կարևոր հարևաններն են ։ Եվ մենք, անշուշտ, մեր հարևաններին ամենայն բարիք ենք մաղթում", - եզրափակել է նա։