ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի կրոնի ազատության մասին զեկույցում անդրադարձ է կատարվում ադրբեջանական վերահսկողությանն անցած տարածքներում հայկական հոգեւոր ժառանգության խնդրին

Արմինֆո.եռնային Ղարաբաղի հակամարտության վերաբերյալ Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի սեպտեմբերյան բանաձեւում խոսվում է տարածաշրջանի մշակութային ժառանգության եւ գույքի վրա «ձգձգված հակամարտության աղետալի ազդեցության մասին, որի համար պատասխանատվություն են կրում եւ Հայաստանը, եւ Ադրբեջանը»: Այդ մասին ասվում է կրոնի ազատության մասին ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի տարեկան զեկույցում։

Զեկույցում հիշեցվում է, որ Սահմանադրության համաձայն, յուրաքանչյուրն ունի մտքի, խղճի և կրոնի ազատություն,  Հայ առաքելական եկեղեցին ճանաչվում է որպես ազգային եկեղեցի և ազգային ինքնության պահապան, բայց նաև սահմանվում է կրոնական կազմակերպությունների և պետության տարանջատում։

Զեկույցում նշվում է, որ 2017 թվականին անօրինական ներգաղթի կազմակերպման համար մեղադրվող հայտնի բահայի փաստաբան Էդվարդ Մանասյանի նկատմամբ դատավարությունը չի ավարտվել, սակայն բահայի համայնքի անդամները պնդում են, որ մեղադրանքը ներկայացվել են Մանասյանի կրոնական նախասիրությունների պատճառով: Հիշեցվում է նաև եզդի իրավապաշտպան Սաշիկ Սուլթանյանի դատական հետապնդման և այդ գործի շուրջ հասարակական լայն հնչեղության մասին ։

"Հրեական համայնքի որոշ անդամներ եւ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներ հաղորդել են, որ հակասեմիտիզմը, ներառյալ հասարակության ներկայացուցիչների բացասական արտահայտությունները եւ վանդալիզմը, սաստկացել է այն բանից հետո, երբ 2020թ.աշնանը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում ինտենսիվ մարտական գործողությունների ժամանակ Ադրբեջանը կիրառել է Իսրայելի կողմից մատակարարված զենքը",- հավելել են հոդվածի հեղինակները, նշելով, որ մարտական գործողություններից հետո հրեաների Հոլոքոստի հուշարձանը երեք անգամ վանդալիզմի է ենթարկվել Երեւանի կենտրոնում:

ԱՄՆ դեսպանը եւ դեսպանատան այլ աշխատակիցներ պետական պաշտոնյաների հետ հանդիպումների ժամանակ շարունակել են քարոզել կրոնական հանդուրժողականություն, հարգանք կրոնական փոքրամասնությունների նկատմամբ եւ միջկրոնական երկխոսություն: Դեսպանատան ներկայացուցիչները պետական պաշտոնյաների եւ խորհրդարանի անդամների առջեւ բարձրացրել են եզդիների եւ բահայի առաջնորդների քրեական հետապնդման վերաբերյալ գործերը եւ հետեւել դատական գործընթացներին:

"Դեսպանատան աշխատակիցները կապվել են պետական պաշտոնյաների եւ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ' քննարկելու համար Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ազդեցությունը կրոնական խմբերի եւ կրոնական օբյեկտների վրա, որոնք նշանակություն ունեն հայկական համայնքների համար",-նշվում է զեկույցում:

Ադրբեջանին նվիրված բաժնում ասվում է, որ նախագահ Իլհամ Ալիևն անցյալ տարվա հունիսին ստորագրել է դավանանքի ազատության մասին օրենքի 14 փոփոխություն: Ի թիվս այլ բաների, նոր ուղղումներն արգելում են երեխաներին կրոնական դավանանք հարկադրելը, արգելում են կրոնական ծայրահեղականության քարոզչությունը, պետական ծառայողներին արգելում են զբաղվել կրոնական գործունեությամբ, պաշտոնական կրոնական կենտրոններին կրոնական տիտղոսներ շնորհելու բացառիկ իրավունք են տալիս եւ կրոնական համայնքներից պահանջում են դադարեցնել իրենց գործունեությունը պետության կողմից հաստատված կրոնական առաջնորդի բացակայության դեպքում:

ԱՄՆ դեսպանը եւ դեսպանատան այլ աշխատակիցներ դիմել են Ադրբեջանի կառավարական պաշտոնյաներին ' խնդրելով ազատ արձակել այն անձանց, որոնք, քաղաքացիական հասարակության խմբերի պնդմամբ, բանտարկվել են իրենց կրոնական համոզմունքների համար: Նրանք նաեւ կոչ են արել կառավարական պաշտոնյաներին լուծել վաղեմի խնդիրները, որոնք կապված են ոչ մեծ կրոնական համայնքների գրանցման գործընթացի հետ, եւ քաղաքացիական այլընտրանքային զինվորական ծառայություն սահմանել այն անձանց համար, ովքեր հրաժարվում են զինվորական ծառայությունից այն համոզմունքներով, ինչպես նախատեսված է Սահմանադրությամբ, ասված Է զեկույցում:

 Նշվում է նաև, որ 2020թ.աշնանը տեղի ունեցած ռազմական գործողություններից հետո Ադրբեջանի կառավարությունը վերահսկողություն է իրականացնում Լեռնային Ղարաբաղի մասերի և հարակից յոթ տարածքների նկատմամբ, որոնք մինչ այդ վերահսկվում էին Արցախի կողմից: "Հայ Առաքելական եկեղեցու եպիսկոպոսի խոսքով ՝ մայիսից Ադրբեջանի կառավարությունը մերժել է հայ ուխտավորներին մուտք գործել այն տարածքում գտնվող վանք, որը Ադրբեջանի վերահսկողությանն է վերադարձել 2020թ. մարտերից հետո ։ Ադրբեջանցիները նախկինի պես չէին կարող այցելել բազմաթիվ մզկիթներ եւ կրոնական օբյեկտներ ՝ մարտական գործողությունների հետեւանքով ականապատ աղտոտման պատճառով",-ասված Է զեկույցում ։