Չորեքշաբթի, 1 Հունիսի 2022 11:19

Արմինֆո.Որքան էլ տարօրինակ կարող է հնչել, բայց Հայաստանի երրորդ հանրապետության ապամոնտաժման գործընթացի սկիզբը դրվել է, թերևս, դեռ դրա կառուցման սկզբնական փուլում։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանը։

 

"Այդ մասին ազդարարել է դեռ Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, հայտարարելով, թե Հայաստանն ու հայ ազգը ազգային գաղափարախոսության կարիք չունեն։ Հնարավոր է, որ դա դեռ կես դժբախտություն լիներ, եթե երկրի նախագահը ձեւավորեր գոնե այլընտրանք, որի հիմքում դրված լիներ պետականության կառուցման նպատակ։ Կոռուպցիայից զերծ եւ, հետեւաբար, կայուն եւ ամրապնդման բոլոր նախադրյալները ներառող", - նշել է նա։

 

Հենց նման ավանդույթի բացակայությունը, ըստ պատմաբանի, հանգեցրեց հայոց պետականության դեգերումներին ամենատարբեր հետագծերով՝ բացառելով իր հիմքում ընկած հզոր բանակը, հզոր պետության ստեղծման հետագիծը։ Արդյունքում՝ 2020 թվականի աշնանը ստանալով ազգային աղետ։ Իսկ այսօր հայ ժողովուրդը հայտնվել է փակուղում, այդ թվում՝ 2018-ի գարնանը կուտակված սեփական էներգիայի սխալ օգտագործման շնորհիվ։ Ինչը հանգեցրեց արտաքին ուժերի կողմից դրա գործարկմանը՝ Հայաստանի շահերից բավական հեռու նպատակներով։

 

Ըստ Դեմոյանի՝ 2018-ի գարնանը երկրում իշխանության ղեկին հայտնվեց մարդկանց մի խումբ՝ վաղուց նախապատրաստված, երկարաժամկետ ծրագրի իրագործման արդյունքում։ Որի իրագործումը հնարավոր դարձավ հենց Հայաստանի և հայ ժողովրդի պատմական հնարավորությունների էության ու բովանդակության դրան նախորդած բազմամյա խեղաթյուրման շնորհիվ։ Ի դեմս Հայաստանի և, շատ ավելի լայն, Սփյուռքի քաղաքական, տնտեսական, գիտական վերնախավի։

 

"Հենց այդ այլասեռման արդյունքում՝ հայոց հզոր պետականության ստեղծմանն ուղղված 1988-ի շարժումը նախաձեռնած մեր մտավորականների բարի մղումները տասնամյակների ընթացքում հանգեցրին մարդակեր պետության ստեղծման։ Իսկ մարդու իրավունքների պաշտպանությունը, սկսած 90-ականներից, փոխարինվեց սկզբնական մասնավոր կապիտալի կուտակմամբ ուղեկցվող չբացահայտված սպանությունների շարքով։ Ինչը հնարավոր դարձավ Երրորդ հանրապետության ստեղծման որոշ նախաձեռնողների նախնական մտադրությունների փոխակերպման արդյունքում", - ընդգծել է նա։

 

Գնալով՝ ավելի ու ավելի։ Պետության կառուցման շահերին ու նպատակներին հակասող որոշումների կայացումը, ըստ պատմաբանի, ուղեկցվում էր բարձրագույն կրթության ու բանականության՝ որպես հասարակական զարգացման բաղկացուցիչ, ոչ պարտադիր լինելու մասին որոշմամբ։ Արդյունքում՝ որոշումներ կայացնող անձինք որոշեցին քաղաքացիների գիտակից զանգվածին վերածել անգիտակից զանգվածի, առաջին հերթին, այլասերման հիմնական գործիքի՝ հեռուստացույցի օգնությամբ:

"Եվ ահա այստեղ մենք գալիս ենք գլխավորին։ Մարդիկ, որոնց համար դեռ երեկ Հայոց ցեղասպանությունը, "Ծիծեռնակաբերդը", Արցախի անկախությունն ու Հայաստանի ինքնիշխանությունը կարմիր գիծ էին, արժեհամակարգի մի մասը, այսօր արդեն պատրաստ չեն այդ հարցերի շուրջ քննարկումներ ծավալել։ Պարզապես ,այն պատճառով, որ երեք տասնամյակների ընթացքում ենթարկվել են բարոյական ահաբեկչության՝ Հայաստանում որոշումներ կայացնողների կողմից։ Արդյունքում՝ այն, ինչ դեռ երեկ անհնար էր, այսօր միանգամայն հնարավոր է դարձել", - ամփոփել է պատմաբանը։