Ալիեւը՝ Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման եւ Ղարաբաղի շուրջ պատերազմի ընթացքում Ռուսաստանի կողմից սպառազինության մատակարարումների մասին

Արմինֆո."Մենք ակտիվորեն պաշտպանել ենք նոր դարաշրջանը Հարավային Կովկասում։ Խաղաղության եւ համագործակցության դարաշրջանը: Վերջապես վերջերս մենք դրական պատասխան ստացանք Հայաստանից"։ Այս մասին ապրիլի 29-ին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը՝ ADA համալսարանում "Հարավային Կովկաս. զարգացում եւ համագործակցություն" միջազգային համաժողովում:

"Կառավարությունն ընդունել է Ադրբեջանի կողմից առաջ քաշված հինգ հիմնարար սկզբունքները, որոնք Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանավորվածության հիմքն են լինելու։ Միևնույն ժամանակ, Ադրբեջանի առաջարկի հիման վրա Հայաստանը վերջապես համաձայնել է Ադրբեջանի հետ համատեղ աշխատանքային խումբ ստեղծել՝ մեր սահմանների սահմանազատման գործընթացն սկսելու համար։ Կարծում եմ, որ դա կարեւոր նշան է։ Ղարաբաղյան պատերազմից մեկուկես տարի անց Հայաստանի ղեկավարությունը և, հուսով եմ,  բնակչությունը հասկանում են խաղաղության անհրաժեշտությունը։ Եթե ընդունվեն հիմնարար սկզբունքները, եւ ստորագրվի խաղաղության պայմանագիրը, ապա Կովկասում կհաստատվի երկարաժամկետ եւ կայուն խաղաղություն։ Մենք դա ուզում ենք։ Կարծում եմ, որ սա Կովկասում խաղաղություն մտցնելու մեր ցուցադրած և հայտարարված մտադրության վառ օրինակ է", - ասել է նա։

Ընդ որում, Ալիևի համոզմամբ, եկել է խաղաղության համաձայնագիր ստորագրելու ժամանակը։ Ադրբեջանի նախագահը նաեւ հաղորդել է, որ առաջիկայում տեղի կունենա հայ-ադրբեջանական համատեղ սահմանային հանձնաժողովի նիստը: Միեւնույն ժամանակ Ալիեւը հայտարարել է, որ Ադրբեջանը, հիմնականում, կենտրոնացած է այն բանի վրա, թե ինչպես վերակառուցել Ղարաբաղը, որքան հնարավոր է շուտ վերադարձնել "նախկին հարկադիր վերաբնակներին": "Միեւնույն ժամանակ մեր խաղաղության օրակարգը եւ նախաձեռնությունները, որոնք հայտարարվել են հանրության կողմից եւ միջազգային հանրության աջակցությամբ, ուղղված են տարածաշրջանային զարգացմանը, Հարավային Կովկասում տարածաշրջանային զարգացման նոր հնարավորություններին: Այն ուղղված է ողջ Հարավային Կովկասի զարգացմանը, ոչ միայն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև, անշուշտ, դա տարածաշրջանային համագործակցության կարևորագույն տարրերից մեկն է։ Այստեղ կա շատ սերտ համագործակցություն Ադրբեջանի և Վրաստանի միջև, որը կարևոր է երկկողմ և միջազգային մակարդակով։ Սակայն, միեւնույն ժամանակ, Հայաստանում պետք է հասկանան, որ իրենք չեն կարող շարունակել ապրել որպես մեկուսացված կղզի այս տարածաշրջանում, նրանք մեզ հետ հարաբերությունների կարգավորման անհրաժեշտություն ունեն, նրանք պետք է հրաժարվեն Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի հանդեպ տարածքային պահանջներից եւ չպետք է տատանվեն Հարավային Կովկասում եռակողմ մակարդակով ցանկացած կապերի նկատմամբ", - նշել է նա, վստահեցնելով, որ խաղաղության օրակարգի ճանապարհին նախաձեռնությունները գտնվում են Ադրբեջանի ձեռքում:

Նա նաեւ հավաստիացրել է, որ Ադրբեջանն ուժեղանալու է առաջիկա 10 տարիների ընթացքում, "եւ ես հույս ունեմ, որ այն ժամանակ, եւ գուցե ավելի շուտ, քան 10 տարի անց, Հայաստանի հետ բոլոր թյուրիմացություններն ու խնդիրները կլուծվեն։ Միեւնույն ժամանակ, Հարավային Կովկասի տարածաշրջանը լիովին ինտեգրված կլինի, եւ տարածաշրջանի երեք երկրները սերտորեն կհամագործակցեն", - նշել է Ադրբեջանի ղեկավարը, հավելելով, որ դրա համար հնարավորություններ կան:

"Այն, որ Հայաստանը մերժում է եռակողմ հանդիպում անցկացնելու վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները, նրանց նման քաղաքականությունը ոչ մի տրամաբանության մեջ չի տեղավորվում ։ Հնարավոր է, որ նրանց պետք է ինչ-որ ժամանակ, նրանք պետք է գնահատեն հնարավոր ռիսկերը այստեղ, բայց ես կարծում եմ, որ դա անխուսափելի է։ Մենք և մեր վրացի գործընկերները պատրաստ ենք դրան։ Կարծում եմ ՝ դա կարող է լինել առաջին քայլը", - ասել է նա, հիշեցնելով նաև, թե որքանով են Ադրբեջանն ու Վրաստանը ինտեգրված՝ հաշվի առնելով էներգետիկ և տրանսպորտային երթուղիները։

Նրա խոսքով ՝ հնարավորություններ կան նաև Հայաստանին հրավիրել միանալու տարածաշրջանային զարգացմանը։ "Նրանք դրանից օգուտ կստանան։ Նրանք կարող են օգտվել մեր էներգառեսուրսների հասանելիությունից և որոշ չափով դառնալ միջազգային տրանսպորտային միջանցքների մի մասը։ Դա կարող է բերել որոշակի եկամուտ: Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը Հայաստանի համար կբացի հնարավորություններ, որոնք այժմ նույնիսկ հնարավոր չէ կանխատեսել", - ընդգծել Է Ադրբեջանի նախագահը։

Անդրադառնալով ղարաբաղյան հակամարտության գոտում 2020թ. աշնանը ռազմական գործողություններին՝ Ալիևը նշել է, թե բոլորը գիտեն, որ Հայաստանում մեծ ակնկալիքներ կային՝ կապված այն բանի հետ, որ Ռուսաստանը կմիջամտի Ղարաբաղում պատերազմին, սակայն դա տեղի չունեցավ։

"Բայց, միևնույն ժամանակ, մենք բոլորս գիտենք, ես հանրությանը բազմիցս հայտարարել եմ, որ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում պարբերաբար, օրը մի քանի անգամ Ռուսաստանից Հայաստան են ժամանել զենքով բեռնատար ինքնաթիռներ։ Մենք հետեւել ենք բոլոր ուղղություններով՝ Ռոստովից, Մոզդոկից։ Մենք մեր վրացի բարեկամներին խնդրել ենք փակել օդային տարածքը, եւ նրանք դա արել են։ Մենք նաեւ խնդրել ենք մեր վրացի բարեկամներին փակել ցամաքային ճանապարհը, որը կարող էր օգտագործվել Ռուսաստանից Վրաստանի տարածքով  Հայաստան զենք փոխադրելու համար, նրանք դա էլ են արել, եւ մենք շնորհակալ ենք նրանց։ Մենք մերձկասպյան բոլոր պետություններին նամակ ենք ուղարկել՝ խնդրելով Հայաստան չթողնել ռուսական զենքով բեռնատար ինքնաթիռներ։ Մենք այն ուղարկել ենք Ղազախստան, Թուրքմենստան եւ Իրան։ Ցավոք, այդ ինքնաթիռները Հայաստան են ներթափանցել այդ երկրների տարածքով։ Այդպես է եղել, և մենք չպետք է թաքցնենք 44-օրյա պատերազմի այդ կողմը։ Բայց Հայաստանի ակնկալիքները շատ ավելի մեծ էին։ Նրանք կարծում էին, թե ռուսական բանակը պետք է գա, պատերազմի ու պաշտպանի, իսկ դա տեղի չունեցավ", - ցինիկաբար հայտարարել է Ալիևը։