Չորեքշաբթի, 23 Մարտի 2022 13:12

Արմինֆո.  Խիստ մտահոգիչ էր լսել, թե ինչպես էր երեկ ՀՀ ՊՆ-ն պաշտոնական տեսանյութով արդարացնող ձևակերպումներով մանրամասն նկարագրում ՀՀ տարածք ադրբեջանական ներխուժման հանցավոր արարքները և անհավանական էր տեսնել, թե ինչ ջանասիրությամբ էր ՊՆ-ն հիմնավորում, որ Կապանի Ներքին Հանդ գյուղի տարածքը ՀՀ ներխուժած ադրբեջանական դիտարկման ներքո չէ ու հետևաբար՝ անվտանգության հարցեր չկան: Այդ մասին «Ֆեյսբուքի» իր էջում գրել է մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան Արման Թաթոյանը:

 

«Ձևակերպումներից ակնհայտ է, որ դա արվել է քաղաքական դրդապաճառներով՝ թույլ չտալու համար քաղաքական բնույթի դժգոհություններ և Կապան համայնքի Ներքին Հանդ գյուղի տարածք ադրբեջանական ներխուժման փաստը մեր հանրությունից թաքցնելը, այդ ներխուժումը չկանխելը արդարացնելու համար:

ՊՆ այդ հայտարարությունը խիստ դատապարտելի է, քանի որ անտեսում է ՀՀ սահմանային բնակիչների անվտանգությունն ու տարրական իրավունքների հարցերը:

 

Օբյեկտիվ փաստերն են հաստատում, որ ադրբեջանական ուղիղ նշանառության տակ են հայտնվել մարդկանց արոտավայրերի մեծ մասը [մի քանի տասնյակ հեկտարով], վարելահողեր ու այգիներ, գերեզմանատունը և քաղաքացիական այլ վայրեր:

 

Մարդիկ հայտնվել են հողագործությամբ ու անասնապահությամբ իրենց ընտանիքի եկամուտը վաստակելու լրջագույն դժվարությունների առաջ, նրանց մի մասն առհասարակ զրկվել է այդ տարածքներն օգտագործելու հնարավորությունից:

 

Դիտարկումն էլ ո՞նց է լինում: ՊՆ-ի պարզաբանումից ու տեսանյութից ստացվում է՝ պետք է գյուղի ամեն տան մոտ տեղակայվի ադրբեջանական զինվորական, որպեսզի գյուղը համարվի դիտարկվո՞ղ: Դեռ մի հատ էլ հին ու նոր գյուղերի տեղակայման համեմատական ուսումնասիրություն են արել:

 

Անվտանգությունն այսպե՞ս է որոշվում, սա ի՞նչ մոտեցում է:  Ադրբեջանական հանցավոր արարքների լեգիտիմացումն ու մարդկանց անվտանգության անտեսումն ուրիշ ի՞նչ ձև է լինում:

 

Ներքին Հանդի վերաբերյալ ՊՆ երեկվա պարզաբանումը ՀՀ պետական մարմինների այն դատապարտելի հայտարարություններից է, որ օգտագործվելու է ՀՀ շահերի դեմ. որքան էլ միջազգայնորեն պնդենք, որ ադրբեջանական զինված ծառայողներին պետք է դուրս մղվեն մեր գյուղերի մոտից այն հիմքով, որ խաթարել են մարդկանց անվտանգությունը, անհնարինության են վերածել մարդկանց բնականոն կյանքը, ադրբեջանական կողմը ՀՀ-ի դեմ օգտագործելու է ՊՆ երեկվա տեսանյութը և ՊՆ նախորդ պարզաբանումը՝ պատճառաբանելով, որ «իրենց զինվորականները Ներքին Հանդի մոտ ուղղակի «անմեղ» տեղակայված են և որևէ բարդություն մարդկանց համար կամ անվտանգության հարցեր չեն առաջացրել. հետո՞ ինչ, որ ներթափանցել են ՀՀ տարածք»:

 

Ուստի, ՊՆ երեկվա պարզաբանումը լեգիտիմություն չունի և չի կարող հիմք ընդունվել ՀՀ բնակչության անվտանգությունն ապահովելու կամ որոշելու, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը պաշտպանելու հարցերում, հատկապես՝ միջազգային ատյաններում:

Իրականում, ՀՀ ՊՆ-ն, եթե անելու էր հայտարարություն, ապա պետք է ցույց տար, որ ադրբեջանական զինված ծառայողները հանցավոր արարքներով խախտել են ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը և ներխուժել են ՀՀ ինքնիշխան տարածք` Ներքին Հանդ, պետք է ներկայացներ, թե այդ երկրի ԶՈՒ-ն ՀՀ տարածքից դուրս մղելու ուղղությամբ ինչ քայլեր են ձեռնարկվում կամ առնվազն պնդում արվեր այն մասին, որ ՀՀ խաղաղ բնակավայրերի հարևանությամբ ադրբեջանական զինված ծառայողներ չպետք է լինեն, այլ ոչ թե ղեկավարվեր քաղաքական դրդապատճառներով ու արդարացներ սեփական արարքներն, ադրբեջանական ներխուժումները հանրությունից թաքցնելը և ադրբեջանական զինվորականների արարքները ներկայացներ՝ որպես «անմեղ» տեղակայում», - վրդովմունք է հայտնել Թաթոյանը:

 

Նշենք, որ մարտի 15-ին հայկական ԶԼՄ-ներում տեղեկատվություն էր տարածվել այն մասին, որ հակառակորդը կրկին առաջ է շարժվել ՀՀ ինքնիշխան տարածքի խորքը: Հայկական ռեսուրսները, վկայակոչելով Ներքին Հանդ գյուղի վարչակազմի ղեկավար Խաչատուր Բաղդասարյանին եւ գյուղի բնակիչներին, հաղորդել են, որ Սյունիքի մարզի Ներքին Հանդ գյուղի մոտ մարտի 3-5-ն ընկած ժամանակահատվածում Ադրբեջանի զինված ուժերը մոտ մեկ կիլոմետր առաջ են շարժվել եւ վրաններ տեղադրել: Նշվում էր, որ ադրբեջանական կողմի դիրքերից դիտարկվում են գյուղական գերեզմանները, ինչպես նաև խմելու ջրի աղբյուրները, Ներքին Հանդի արոտավայրերը գտնվում են այդ հատվածում, բնակիչները վախենում են այնտեղ զբաղվել գյուղատնտեսական աշխատանքներով: ՊՆ - ում այդ հաղորդագրությունը ապատեղեկատվություն են անվանել, վստահեցնելով, որ դա ադրբեջանական կողմի դիրքն է։

 

Ավելին, այն բանից հետո, երբ ՄԻՊ գրասենյակը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որտեղ նշել է փաստերի հաստատումը, որ 2022 թվականի մարտի սկզբին գյուղի մոտ գտնվող բլրի վրա ադրբեջանցի զինվորականների տեղակայումը, այդ թվում ՝ մի քանի վրանների տեղադրումը եւ թիկունքային ճանապարհները, նոր են: Եվ որ Ադրբեջանի զինված ուժերի նոր դիրք գրավելու արդյունքում ուղիղ նշանառության և դիտարկման տակ են հայտնվել բնակավայրի գերեզմանոցը, Հայրենական մեծ պատերազմի զոհերի հուշարձանը, եկեղեցին, ինչպես նաև գյուղի արոտավայրերի մեծ մասը ՝ մոտ 50 հա, ինչպես նաև մի քանի գյուղացիների վարելահողերն ու այգիները, ՊՆ տեսանյութ է տարածել, որտեղ արդարացրել է այդ հատվածում ադրբեջանցի զինվորականների հայտնվելը, վստահեցնելով, որ հակառակորդը այդ տարածք է ներխուժել դեռևս 2021 թվականի գարնանը, սակայն ձմռան եղանակային պայմանների պատճառով այդ դիրքերում ոչ ոք չի եղել: ՀՀ ՊՆ-ում չեն պարզաբանել, թե ինչու Հայաստանի զինված ուժերը չեն գրավել երկրի ինքնիշխան տարածքների այդ հատվածը այն բանից հետո, երբ թշնամական ուժերը ձմռանը լքել են այն: ՊՆ-ում նաեւ փորձել են հերքել բնակավայրի մերձակայքում թշնամական ուժերի գտնվելու փաստը, նշելով, որ նրանց դիրքերը 2 կմ հեռավորության վրա են: Մինչդեռ, առավել քան ակնհայտ է, թե որքան քիչ է այդ հեռավորությունը նրանց համար, ովքեր զբաղվում են գյուղատնտեսական աշխատանքներով եւ հողի մշակմամբ: